Phương pháp giải các bài toán về chất béo môn Hóa học 12 năm 2021

1) Phản ứng thủy phân: (RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH  3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

- Ta có: n_NaOH = n_muối = 3n_{chất béo} = 3n_glixerol

- BTKL: m_{chất béo} + m_NaOH = m_muối + m_glixerol

- Tăng giảm KL:

+ Chất béo tác dụng với NaOH: m muối = m chất béo + 28.n chất béo

+ Chất béo tác dụng với KOH: m muối = m chất béo + 76.n chất béo

- Hỗn hợp X (axit béo, chất béo)

+ Tác dụng với NaOH → m muối = mX + 18n chất béo + 22n axit béo

+ Tác dụng với KOH → m muối = mX + 76n chất béo + 38n axit béo

(2) PƯ cộng H₂, cộng Br₂: Cbéo + (k - 3)H₂/Br₂ → hchc no (k là độ bất bão hòa của chất béo)

- BTKL:

(3) PƯ cháy: C_xH_yO₆ + O₂ → CO₂ + H₂O

- BTNT (O): 6n chất béo + 2nO2 = 2nCO2 + nH2O

- BTKL:  m chất béo + mO2 = mCO2 + mH2O và m chất béo = mC + mH + mO

- Quan hệ pi: nCO2 – nH2O = (k – 1).n chất béo →  nCO2 – nH2O = 2n Chất béo và nCO2 – (nH2O + nH2/Br2) = 2n chất béo không no

- Bte: (4x + y – 2.6)n_Cbéo =

❖ Một số chất béo thường gặp

(C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅: Tripanmitin (M = 806)              (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅: Triolein (M = 884).

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅: Tristearin (M = 890)                  (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅: Trilinolein (M = 878).

Câu 1. Đốt cháy hoàn toàn a gam triglixerit X cần vừa đủ 3,26 mol O₂, thu được 2,28 mol CO₂ và 39,6 gam H₂O. Mặt khác, thủy phân hoàn toàn a gam X trong dung dịch NaOH, đun nóng, thu được dung dịch chứa b gam muối. Giá trị của b là

A. 40,40.                           B. 36,72.                           C. 31,92.                       D. 35,60.

Hướng dẫn giải

BTKL ⇒ a = 35,6 gam; BTNT (O) ⇒ n_X = 0,04 mol ⇒ m_muối = b = 35,6 + 28.0,04 = 36,72 gam.

Câu 2: Thủy phân hoàn toàn a gam triglixerit X trong dung dịch NaOH, thu được glixerol và dung dịch chứa m gam hỗn hợp muối (gồm natri stearat; natri panmitat và C₁₇H_yCOONa). Đốt cháy hoàn toàn a gam X cần 1,55 mol O₂, thu được H₂O và 1,1 mol CO₂. Giá trị của m là:

A. 17,96.                           B. 16,12.                           C. 19,56.                       D. 17,72.

Hướng dẫn giải

\(\left\{ \begin{array}{l}

{C_{17}}{H_{35}}COONa\\

{C_{15}}{H_{31}}COONa\\

{C_{17}}{H_y}COONa

\end{array} \right. \Rightarrow X:\,\left. \begin{array}{l}

{({C_{17}}{H_{\overline y }}COO)_2}\\

{C_{15}}{H_{31}}COO

\end{array} \right\rangle {C_3}{H_5}:{C_{55}}{H_y}{O_6}\) → 55CO2

\({n_X} = \frac{{1,1}}{{55}} = 0,02\,mol\) → \({n_{{H_2}O}} = 1,02\,mol\) → \({m_X} = 17,16\,gam\)

→  \({m_{muoi}} = 17,16 + 28.0,02 = 17,72\,gam\)

Câu 3. Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X, thu được CO₂ có số mol nhiều hơn H₂O là 0,32 mol. Xà phòng hóa hoàn toàn m gam X cần dùng 240 ml dung dịch NaOH 1M, thu được glixerol và hỗn hợp gồm hai muối của axit oleic và panmitic. Giá trị m là

A. 66,56.                           B. 51,48.                           C. 68,64.                       D. 70,72.

Hướng dẫn giải

n_NaOH = 0,24 mol ⇒ n_X = 0,08 ⇒ 0,08(k - 1) = 0,32 ⇒ k = 5 ⇒ \(X:\,\left. \begin{array}{l}

{({C_{17}}{H_{33}}COO)_2}\\

{C_{15}}{H_{31}}COO

\end{array} \right\rangle {C_3}{H_5}:m\, = 68,64\,gam.\)

Câu 4: E là trieste mạch hở, tạo bởi glixerol và ba axit cacboxylic đơn chức. Đốt cháy hoàn toàn x mol chất E thu được y mol CO₂ và z mol H₂O. Biết y = z + 5x và khi cho x mol chất E phản ứng vừa đủ với 72 gam Br₂ trong nước thu được 110,1 gam sản phẩm hữu cơ. Nếu cho x mol E phản ứng hết với dung dịch KOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng, làm khô sản phẩm thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 24,75.                           B. 8,25.                             C. 9,90.                         D. 49,5.

Hướng dẫn giải

y = z + 5x ⇒ 5x = y – z ⇒ k – 1 = 5 ⇒ k = 6 ⇒ \({n_E} = \frac{{{n_{B{r_2}}}}}{3} = 0,15\,mol\)

BTKL ⇒ m_E = 110,1 – 72 = 38,1 gam ⇒ \({m_{muoi}} = 38,1 + 76.0,15 = 49,5\,gam\)

Câu 5. Đốt cháy hoàn toàn 0,06 mol hỗn hợp X gồm ba triglixerit cần vừa đủ 4,77 mol O₂, thu được 3,14 mol H₂O. Mặt khác, hiđro hóa hoàn toàn 78,9 gam X (xúc tác Ni, t^o) thu được hỗn hợp Y. Đun nóng Y với dung dịch KOH vừa đủ, thu được glixerol và m gam muối. Giá trị của m là

A. 86,10.                           B. 57,40.                           C. 83,82.                       D. 57,16.

Hướng dẫn giải

BTNT(O) ⇒ nCO₂ = 3,38 mol ⇒ \({m_X} = 52,6\,gam\, \Rightarrow \,\frac{{78,9}}{{52,6}} = 1,5\, \Rightarrow \,{n_{X\,(78,9)}} = 0,09\,mol\)

\(k = 5\, \Rightarrow \,{k_R} = 2\, \Rightarrow \,{n_{{H_2}}} = 2{n_X} = 0,18\,mol\) ⇒ \({m_Y} = 79,26\,gam\, \Rightarrow \,{m_{muoi}} = 79,26 + 76.0,09 = 86,1\,gam.\)

Câu 6. Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X cần vừa đủ 3,08 mol O₂, thu được CO₂ và 2 mol H₂O. Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được glixerol và 35,36 gam muối. Mặt khác, m gam X tác dụng được tối đa a mol Br₂ trong dung dịch. Giá trị của a là

A. 0,12.                             B. 0,10.                             C. 0,04.                         D. 0,06.

Hướng dẫn giải

\(\left\{ \begin{array}{l}

{n_X} = x\,mol\\

{n_{C{O_2}}} = y\,mol

\end{array} \right. \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l}

BTNT(O):\,6x + 2.3,08 = 2y + 2\\

{m_{mu\`e i}} =  + 28x = 35,36

\end{array} \right. \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l}

x = 0,04\,mol\\

y = \,2,2\,mol

\end{array} \right.\) → \(k = 6\, \Rightarrow a = 0,12\,mol\)

Câu 1: Thủy phân hoàn toàn a mol triglixerit X trong dung dịch NaOH vừa đủ. thu được glixerol và m gam hỗn hợp muối. Đốt cháy hoàn toàn a mol X thu được 1,375 mol CO₂ và 1,275 mol H₂O. Mặt khác, a mol X tác dụng tối đa với 0,05 mol Br₂ trong dung dịch. Giá trị của m là

A. 20,15.                           B. 20,60.                           C. 23,35.                       D. 22,15.

Câu 2. Đốt cháy hoàn toàn 17,16 gam triglixerit X, thu được H₂O và 1,1 mol CO₂. Cho 17,16 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được glixerol và m gam muối. Mặt khác, 17,16 gam X tác dụng được tối đa với 0,04 mol Br₂ trong dung dịch. Giá trị của m là

A. 18,48                            B. 17,72                            C. 16,12                        D. 18,28

Câu 3. Một loại chất béo có chứa tristearin, triolein, tripanmitin, axit oleic, axit pamnitic. Thủy phân hoàn toàn 70 gam chất béo đó cần dùng V lít dung dịch NaOH 1M, đun nóng. Sau phản ứng thu được 7,36 gam glixerol và 72,46 gam xà phòng. Giá trị của V là

A. 0,26.                             B. 0,24.                             C. 0,25.                         D. 0,27.

Câu 4. Hỗn hợp X gồm axit panmitic, axit stearic và triglixerit Y. Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 1,56 mol CO₂ và 1,52 mol H₂O. Mặt khác, m gam X tác dụng vừa đủ với 0,09 mol NaOH trong dung dịch, thu được glixerol và dung dịch chỉ chứa a gam hỗn hợp muối natri panmitat, natri stearat. Giá trị của a là

A. 25,86.                           B. 26,40.                           C. 27,70.                       D. 27,30.

Câu 5. Xà phòng hóa hoàn toàn 178 gam tristearin trong dung dịch KOH, thu được m gam kali stearat. Giá trị của m là

A. 200,8.                           B. 183,6.                           C. 211,6.                       D. 193,2.

Câu 6. Xà phòng hóa hoàn toàn 17,8 gam chất béo X cần vừa đủ dung dịch chứa 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 19,12.                           B. 18,36.                           C. 19,04.                       D. 14,68.

Câu 7. Để tác dụng hết với a mol triolein cần tối đa 0,6 mol Br₂ trong dung dịch. Giá trị của a là

A. 0,12.                             B. 0,15.                             C. 0,30.                         D. 0,20.

Câu 8. Hỗn hợp E gồm axit panmitic, axit stearic và triglixerit X. Cho m gam E tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH dư, thu được 58,96 gam hỗn hợp hai muối. Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam E thì cần vừa đủ 5,1 mol O₂, thu được H₂O và 3,56 mol CO₂. Khối lượng của X có trong m gam E là

A. 32,24 gam.                   B. 25,60 gam.                    C. 33,36 gam.               D. 34,48 gam.

Câu 9. Hỗn hợp E gồm axit panmitic, axit stearic và triglixerit X. Cho m gam E tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH dư, thu được 57,84 gam hỗn hợp hai muối. Nếu đốt cháy hết m gam E thì cần vừa đủ 4,98 mol O₂, thu được H₂O và 3,48 mol CO₂. Khối lượng của X trong m gam E là

A. 34,48 gam.                   B. 32,24 gam.                    C. 25,60 gam.               D. 33,36 gam.

Câu 10. Đun nóng a gam hỗn hợp E chứa triglixerit X và các axit béo với 200 ml dung dịch NaOH 1M (vừa đủ), thu được glixerol và hỗn hợp muối Y. Hiđro hóa hoàn toàn Y cần vừa đủ 0,1 mol H₂ chỉ thu được muối natri panmitat. Đốt cháy 0,07 mol E thu được 1,645 mol CO₂. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a là

A. 55,40.                           B. 50,16.                           C. 54,56.                       D. 52,14.

Câu 11. Xà phòng hóa hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm các triglixerit bằng dung dịch NaOH, thu được glixerol và hỗn hợp X gồm ba muối C₁₇H_xCOONa, C₁₅H₃₁COONa, C₁₇H_yCOONa với tỉ lệ mol tương ứng là 3: 4: 5. Mặt khác, hiđro hóa hoàn toàn m gam E thu được 68,96 gam hỗn hợp Y. Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam E cần vừa đủ 6,09 mol O₂. Giá trị của m là

A. 60,32.                                B. 60,84.                            C. 68,20.                            D. 68,36.

Câu 12. Xà phòng hoá hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm các triglixerit bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp X gồm ba muối C₁₇H_xCOONa, C₁₅H₃₁COONa, C₁₇H_yCOONa có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 4 : 5 và 7,36 gam glixerol. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp E cần vừa đủ 6,14 mol O₂. Giá trị của m là 

A. 68,40.                           B. 60,20.                           C. 68,80.                       D. 68,84.

Câu 13. Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là

A. 17,80 gam.                   B. 18,24 gam.                    C. 16,68 gam.               D. 18,38 gam.

Câu 14. Thủy phân hoàn toàn m gam chất béo bằng dung dịch NaOH, đun nóng thu được 9,2 gam glixerol và 91,8 gam muối. Giá trị của m là

A. 89.                                B. 101.                              C. 85.                            D. 93.

Câu 15. Hiđro hóa hoàn toàn 17,68 gam triolein cần vừa đủ V lít khí H₂ (đktc). Giá trị của V là

A. 4,032.                           B. 0,448.                           C. 1,344.                       D. 2,688.

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết từ câu 16 đến câu 25 của tài liệu vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Trên đây là một phần trích dẫn nội dung Phương pháp giải các bài toán về chất béo môn Hóa học 12 năm 2021. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Chúc các em học tốt!