Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2020 môn Ngữ Văn - Trường THPT Chuyên ĐHSP Hà Nội

TRƯỜNG THPT CHUYÊN ĐHSP HÀ NỘI

ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 MÔN: NGỮ VĂN NĂM HỌC: 2020 (Thời gian làm bài: 120 phút)

 

Câu 1. (2 điểm)

Đọc đoạn văn bản dưới đây và thực hiện các yêu cầu:

“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.

[...] Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.”

(Thanh Tịnh, trích Tôi đi học, dẫn theo Ngữ văn 8, Tập Một, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2019) 

a. Xác định các phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích. 

b. Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ trong câu văn được gạch chân.

c. Nêu tác dụng của dấu hai chấm (:) trong câu văn cuối đoạn trích.

Câu 2. (2 điểm)

Mỗi người đều tự viết nên câu chuyện đời mình.

(Theo Đoàn Công Lê Huy, Tôi muốn hỏi em: Về sau thế nào?)

Lấy câu trên làm câu chủ đề, hãy viết một đoạn văn nghị luận theo phép lập luận diễn dịch (khoảng 12 câu) trình bày suy nghĩ của em.

Câu 3. (6 điểm)

Cảm nhận của em về “khúc tráng ca, ca ngợi con người trong lao động” (lời nhà thơ Huy Cận, dẫn theo Nhà văn nói về tác phẩm, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1994) thể hiện qua 4 khổ thơ dưới đây:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.

 Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, 

Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

 

[...] Thuyền ta lái gió với buồm trăng 

Lướt giữa mây cao với biển bằng, 

Ra đậu dặm xa dò bụng biển, 

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

 

[...] Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, 

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. 

Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông, 

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

 

Câu hát căng buồm với gió khơi, 

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. 

Mặt trời đội biển nhô màu mới, 

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

(Huy Cận, trích Đoàn thuyền đánh cá, dẫn theo Ngữ văn 9, Tập Một, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2019)

-----HẾT-----

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT 

Câu 1 (2 điểm)

a. Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

b. Biện pháp tu từ:

• So sánh " như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng".
• Nhân hóa : cành hoa tươi mỉm cười.

Tác dụng:

• Phép tu từ so sánh, nhân hoá: “như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng” thế hiện thái độ ngỡ ngàng, choáng ngợp trước cuộc đời rộng lớn... Tuổi thơ bỡ ngỡ, rụt rè thuở nào vẫn còn vẹn nguyên trở về trong nỗi nhớ của tác giả.

c. Dấu hai chấm trong câu sau được dùng để báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.

Câu 2. (2 điểm)

• Giới thiệu vấn đề: Mỗi người đều tự viết nên câu chuyện đời mình. 
• Phân tích, bàn luận vấn đề 
• Giải thích vấn đề: Câu nói nhấn mạnh việc mỗi người sẽ phải làm chủ cuộc đời mình. 
• Tại sao nói: “Mỗi người đều tự viết nên câu chuyện đời mình.”? 
  • Mỗi người là nhân vật chính trong cuộc đời của mình vì vậy sự giúp đỡ có ích nhất với bạn cũng phải xuất phát từ chính bản thân mình. 
  • Xác định được việc làm để viết nên câu chuyện đời mình chính là cách mỗi người làm chủ cuộc đời, bản thân ta sẽ có ý thức hành động và tự chịu trách nhiệm cho những hành động của cá nhân mình. 
  • Khi mỗi người làm chủ được cuộc đời của mình cũng góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, văn minh.
  • Lấy dẫn chứng minh họa phù hợp.
• Tuy nhiên, mỗi người cũng cần biết tận dụng những yếu tố về thiên thời, địa lợi để có thể phát huy tối đa năng lực của bản thân. 
•  Phản đề: Phê phán những kẻ ỷ lại vào người khác.

Câu 3. (6 điểm)

Mở bài: 

Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới. Sau cách mạng ông nhanh chóng hoà nhập vào công cuộc kháng chiến vĩ đại và trường kì của dân tộc. Hoà bình lập lại, từng trang thơ Huy Cận ấm áp hơi thở của cuộc sống đang lên. Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được sáng tác ở Hòn Gai năm 1958 nhân một chuyến đi thực tế dài ngày. Bài thơ là khúc tráng ca, ca ngợi con người trong lao động đặc biệt là trong trích thơ:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa.

 Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 

....

Mặt trời đội biển nhô màu mới, 

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Thân bài:

Với đôi mắt quan sát sắc sảo, trí tưởng tượng phong phú, trái tim nhạy cảm và tài năng nghệ thuật điêu luyện, nhà thơ đã vẽ lên trước mắt chúng ta khung cảnh lao động hăng say trên biển. Cả bài thơ như một bức tranh sơn mài lộng lẫy những sắc màu huyền ảo, cuốn hút vô cùng:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài then đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm với gió khơi.

Đoàn thuyền đánh cá rời bến vào lúc hoàng hôn, mặt trời như hòn lửa đỏ rực đang lặn dần vào lòng đại dương mênh mông, màn đêm buông xuống, kết thúc một ngày. Biển kín đáo như một gian phòng lớn của thiên nhiên bởi cách nói thật riêng biệt “sóng đã cài then đêm sập cửa”. Chính vào thời điểm ấy, ngư dân bắt tay vào công việc quen thuộc của mình: Ra khơi đánh cá! Mặt biển đêm không lạnh lẽo mà ấm áp hẳn lên bởi tiếng hát âm vang, náo nức, thể hiện niềm vui to lớn của người lao động được giải phóng, tiếng hát hoà cùng gió, thổi căng buồm đưa đoàn thuyền ra khơi.

Sự say mê vẻ đẹp của biển đã làm giảm bớt bao nỗi nhọc nhằn vất vả trong việc đánh cá, đem lại niềm vui và sức mạnh cho ngư dân. Cảnh đánh cá trong đêm được nhà thơ miêu tả bằng cảm hứng trữ tình mãnh liệt. Tác giả như nhập thân vào thiên nhiên, công việc, và con người:

-------Nội dung đầy đủ chi tiết vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy---------

Trên đây là trích dẫn một phần Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2020 môn Ngữ Văn - Trường THPT Chuyên ĐHSP Hà Nội. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào HỌC247. Chúc các em đạt kết quả tốt.

---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---