Chứng minh tính đúng đắn của câu Thuốc đắng dã tật

a. Mở bài:

- Giới thiệu câu tục ngữ.

- Ví dụ: Ông cha ta đã có rất nhiều lời khuyên dành cho thế hệ sau. Một trong số đó là câu: “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” với một bài học đầy sâu sắc.

b. Thân bài:

- Giải thích câu tục ngữ Thuốc đắng dã tật.

- Những lời nói lỗ mãng và vô tâm, những lời nói làm tắt đi niềm hy vọng của người khác liệu có phải là lời nói thật mang giá trị tốt đẹp?

- “Thuốc đắng dã tật” cần hiểu được thuốc là sản phẩm do con người tạo ra, giúp điều trị bệnh tật hoặc bồi bổ cơ thể cho con người.

- “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” có nghĩa là khi ta nói sự thật về mặt xấu của người khác thường rất khó nghe và khiến cho ta có ấn tượng không tốt đối với họ.

c. Kết bài:

- Khẳng định tính đúng đắn của câu Thuốc đắng dã tật.

- Rút ra bài học cho bản thân.

Đề bài: Em hãy chứng minh tính đúng đắn của câu Thuốc đắng dã tật.

Gợi ý làm bài:

Mỗi người sống trong một xã hội thường xoay quanh nhiều mối quan hệ khác nhau: gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, thầy trò… Việc giao tiếp là nhu cầu tối thiểu cho việc duy trì những mối quan hệ đó. Mỗi ngày chúng ta được nghe rất nhiều lời đánh giá, nhận xét, bày tỏ về chính bản thân mình. Có khen, có chê, có khi chúng ta cảm thấy vui thích nhưng cũng nhiều khi thấy khó chịu trước những lời nói đó. Trước những nhận xét đó mỗi người cần ghi nhớ câu nói của ông cha ta: “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng”.

Con người chúng ta ai cũng phải trải qua sinh, lão, bệnh, tử. Thuốc thang là dược liệu cần trong cuộc sống của mỗi người nhất là những lúc ốm đau, bệnh tật. Thuốc là sản phẩm do con người sáng tạo ra. Nó rất đa dạng, có thuốc Đông y, hay thuốc Tây y nhưng nhìn chung hầu hết đều có vị đắng. Có người uống thuốc là điều đơn giản giống như chúng ta ăn uống mỗi ngày nhưng cũng có người thì thuốc trở thành nỗi ám ảnh, lo sợ và khó tiếp nhận được vị đắng của thuốc. Nắm được vai trò quan trọng của thuốc cũng như tâm lý sợ hãi của nhiều người đối với thuốc nên ông cha ta đã đưa ra lời khuyên: “Thuốc đắng dã tật” để khuyên bảo mọi người.

Bên cạnh sự phát triển của nền kinh tế xã hội thì đi đôi với đó là những hệ quả về ô nhiễm môi trường, những vấn đề về an toàn thực phẩm. Tất cả khiến cho tình trạng sức khỏe của con người ngày càng xấu đi, dễ mắc bệnh và cò nảy sinh ra nhiều căn bệnh lạ. Khi đó thuốc thang là thứ cực kỳ cần thiết. Nếu vì sợ mà trốn tránh uống thuốc sẽ khiến cho bệnh tình kéo dài, phát triển hơn khiến cơ thể chúng ta bị suy nhược không thể tiếp tục học tập và làm việc được. Câu tục ngữ đã đưa ra lời khuyên rằng thuốc có đắng thì mới có công hiệu tốt và mỗi người cần phải vượt qua nỗi sợ hãi thuốc, sợ đắng khi uống thuốc. Thuốc có thể rất đắng nhưng chúng ta chỉ cần chịu đựng trong chốc lát và sau đó chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái trong cơ thể khi mà bệnh tình được đẩy lùi.

Khi một đứa trẻ phạm lỗi, bậc làm cha mẹ nên thẳng thắn chỉ ra điều đó một cách khéo léo. Để từ đó đứa trẻ biết nhận ra mình đã sai ở đâu, và sửa chữa sai lầm đó. Ngược lại, nếu như một người trên con đường chinh phục ước mơ, khi gặp phải khó khăn thì cảm thấy buồn bã, chán nản mà không dám đối mặt với những hạn chế của chính mình. Điều đó sẽ chỉ càng làm bạn rơi vào nối tiếp những thất bại mà thôi.

Sự thật luôn luôn là một điều ai cũng khao khát được biết cho tường tận nhưng lại sẽ được người không muốn cho bạn biết che giấu kỹ càng. Nhưng dù có cố gắng che giấu kỹ càng đến đâu thì “Cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra”. Chính vì vậy che giấu sự thật không phải là một điều hay và người có thể nói ra sự thật quả thực là một người dũng cảm.

“Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” được đánh giá là một trong những câu nói mà chúng ta có thể học được cách mà chúng ta hành xử trong cuộc sống. Và mọi điều trong cuộc sống muốn có kết quả, muốn sống đẹp hơn thì phải nhìn vào sự thật cho dù có mất lòng đi chăng nữa thì nó cũng chính là một cách để cho ta hoàn thiện bản thân mình hơn nữa.

“Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” quả là một bài học sâu sắc cho mỗi chúng ta. Khi sống ở đời cần phải biết vượt qua những khó trăn, trở ngại, biết cách cư xử đúng mực và quan trọng là phân biệt được phải trái, đúng sai. Bên cạnh đó còn phải biết ghi nhận những đánh giá, nhận xét của mọi người xung quanh để phát triển bản thân có như vậy chúng ta mới đạt được những thành tựu trong cuộc sống.

Kho tàng tục ngữ ca dao của ông cha ta với những lời khuyên hết sức quý giá. Bài học “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” cũng được đánh giá là một trong những bài học sâu sắc.

Đầu tiên “thuốc” dùng để chỉ sản phẩm do con người tạo ra, giúp chữa khỏi bệnh tật hoặc bồi bổ cơ thể của con người. Vậy nên con người cần uống thuốc khi không khỏe mạnh. Các loại thuốc trên thị trường thường có vị đắng, khó uống. Điều đó khiến đa số chúng ta đều không thích uống thuốc. Từ đó liên hệ đến vế câu thứ hai, “sự thật mất lòng”. Sự thật đôi khi lại là những điều khó có thể đón nhận, thậm chí nhiều người còn muốn che giấu. Nhưng sự thật đó lại chính là điều mà con người cần phải biết.

Bạn thử nghĩ mà xem con người ai ai cũng có lòng tự trọng cho riêng mình. Dường như họ luôn thích người khác khen tài năng của mình chứ chẳng một ai muốn người khác chê bai cả. “Nhân vô thập toàn” cho nên khó có thể tránh khỏi những điều không tốt và sai trái. Con người ở trong cuộc thì sẽ chẳng bao giờ có thể hiểu được những lỗi lầm của chính mình. Nhưng khi bạn mà thẳng thắn nói ra những khiếm khuyết của họ chắc chắn bạn sẽ làm cho họ mất lòng. Cho nên bạn hãy thật khôn khéo để chỉ ra những sai trái đó để cho người đó hiểu. Nếu như bạn hành xử một cách thông minh thì chắc chắn bạn sẽ nhận được sự tín nhiệm, lòng biết ơn của người mà bạn đã chỉ ra sai trái cho họ.

Ta chợt nghĩ rằng, lời nói thật tuy có cái hại cho người nói trước mặt. Song khi người nghe hiểu ra thì lúc đó có thể giá trị của người nói ra sự thật ấy được tôn lên rất nhiều. Một triết gia đã nói rằng: “Người bạn thân nhất của ta là người chỉ trích những lỗi lầm của ta một cách gay gắt nhất”, thế thì “sự thật mất lòng” ở đây cũng có giá trị tương xứng của nó…

Muốn cho người có bệnh không sợ đắng, các nhà bào chế thuốc tìm cách nào cho thuốc có vị mùi ngon, mà vẫn giữ được nguyên chất. Đối với lời nói cũng thế. Để cho sở thuyết của mình đem lại kết quả mong muốn, kẻ năng thuyết thường dùng những phương thuật để tránh sự làm mích lòng, làm mất lòng người nghe. Vì lời nói dù phải đến đâu mà làm mất lòng hay mích lòng người nghe, thì chẳng những không có ích cho người nghe mà còn có hại cho người nói, không nhiều thì ít.

Lời nói thẳng là một cây gậy cứng. Lời tỉ dụ là một cây que mềm mại và dài. Lòng người có lắm khúc quanh co. Gậy cứng thọc vào, bị những góc cạnh cản lại, không thể đến tận đáy lòng, nên phải dùng que mềm để uống theo đường quanh, khúc quẹo, thì mới đẩy đến chốn đến nơi. Cho nên những lời có hiệu quả nhất xưa nay, phần nhiều là lời tỷ dụ.

Trong cuộc sống, ai cũng muốn lợi ích thuộc về mình. Thế nên, đôi khi ta cũng có những hành động sai trái, gây ra tổn thất hoặc làm tổn thương người khác. Nếu ta tự biết sửa đổi, thành thực nhận lỗi và khắc phục sai lầm sẽ làm hạn chế hậu quả và khiến cho mối quan hệ giữa ta và người khác trở nên tốt đẹp hơn.

“Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” quả là một bài học sâu sắc cho mỗi chúng ta. Khi sống ở đời cần phải biết vượt qua những khó trăn, trở ngại, biết cách cư xử đúng mực và quan trọng là phân biệt được phải trái, đúng sai. Quan trọng là phải biết lắng nghe người khác khi họ nói điều gì đó để biết tâm tư của họ mà nói những cái đúng và sai sao cho hợp lý với hoàn cảnh.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----