Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp - Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Tác giả Ai-tơ-ma-tốp

Ai-tơ-ma-tốp (1928 - 2018)

- Trin-ghi-dơ Ai-tơ-ma-tốp (1928 - 2018)

- Quê quán: Cư-rơ-gư-dơ-xtan

- Phong cách nghệ thuật: các tác phẩm của ông viết về cuộc sống khắc nghiệt nhưng giàu chất thơ của quê hương ông

- Tác phẩm chính: Gia-mi-li-a (1958), Cây phong non trùm khăn đỏ (1961), Con tàu Trắng (1970)

1.1.2. Tác phẩm Người thầy đầu tiên

a. Hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm Người thầy đầu tiên được sáng tác vào năm 1962.

Tác phẩm Người thầy đầu tiên của Ai-tơ-ma-tốp

b. Bố cục 

Tác phẩm có bố cục 4 phần:

- Phần 1: Từ đầu…kể hết câu chuyện này: An-tư-nai viết thư nhờ người đồng hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen

- Phần 2: Tiếp theo…rảo bước về làng: kể lại câu chuyện xây trường và cuộc đối đáp giữa An-tư-nai với thầy

- Phần 3: Tiếp theo…còn tất cả ngồi tại chỗ nghe thầy Đuy-sen giảng bài: miêu tả sự quan tâm chăm sóc học trò của thầy Đuy-sen

- Phần 4: Còn lại: Người họa sĩ boăn khoăn về chủ đề tranh

c. Thể loại: Truyện ngắn

d. Phương thức biểu đạt: Tự sự

e. Tóm tắt văn bản

Câu chuyện kể về cô bé mồ côi An-tư-nai sống cùng gia đình chú thím ở làng Cư-rơ-gư-dơ-xtan, không được đi học và luôn phải chịu sự giám sát, sai bảo khắc nghiệt  của bà thím. Đuy-sen được Đoàn Thanh niên Cộng sản cử về làng để mở trường, đã giúp cho cô bé được đến trường học. Sau này An-tư-nai đã trở thành nữ viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va, còn thầy Đuy-sen về già đi đưa thư. Những bài dạy của thầy giúp cô bé trở thành người tốt và có ích cho xã hội như ngày hôm nay.

1.2.1. Nhân vật An-tư-nai

- Bối cảnh xuất thân: làng quê nghèo, lạc hậu ở Cư-rơ-gư-dơ-xtan

- Là cô bé mồ côi,bị chú thím đối xử tàn nhẫn

- Ước mơ bị chôn vùi đến khi gặp thầy Đuy-sen

- Cô bé được đến trường học nhờ có thầy giáo giúp đỡ

- An-tư-nai đã trở thành nữ viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va

→Cô bé có hoàn cảnh đáng thương, giàu nghị lực, nhờ sự giúp đỡ của thầy giáo Đuy-sen trở thành người có ích cho xã hội.

1.2.2. Nhân vật thầy giáo Đuy-sen

- Thầy Đuy-Sen về làng xây trường

- Trò chuyện gần gũi với học sinh, qua cách nói chuyện với An-tư-nai:

+ Mời học sinh vào thăm trường

+ Kêu học sinh gọi thầy bằng thầy

- Thầy thương học sinh:

+ Bế học sinh qua núi

+ Lưng thì cõng, tay thì bế

Thầy Đuy-sen dắt học sinh qua suối khi trời sắp sang đông

- Thầy hiền từ không để ý đến lời lăng mạ của người khác

- Thầy cố gắng làm tất cả để mang đến con chữ cho học sinh

→Người thầy hiền từ được An Tư Nai và các học sinh yêu quý, thầy làm mọi thứ vì học sinh thân yêu của mình

1.2.3. Giá trị nhân đạo của tác phẩm

- Cuộc sống của cô bé An Tư Nai  được thắp sáng nhờ thầy dạy chữ

- Hình ảnh người thầy yêu thương hết mình vì học sinh

- Ước mong gửi cô bé và các học sinh của mình đến thành phố

- Nhân cách cao quý đáng trân trọng của người thầy

1.3.1. Về nội dung

Tác phẩm kể về tình cảm của nhân vật An-tư-nai dành cho người thầy đầu tiên của mình là Đuy-sen. Qua đó thể hiện nhân cách cao quý đáng trân trọng của người thầy.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Độc đáo trong sự thay đổi ngôi kể, người kể chuyện trong từng phần đoạn trích

- Mang đến giá trị nhân đạo sâu sắc

Bài tập: Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về thầy Đuy-sen trong văn bản Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức.

Hướng dẫn giải:

- Đọc kĩ văn bản Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức

- Chú ý những hành động và tình cảm của thầy đối với học sinh

- Có thể tham khảo tài liệu báo, internet để hiểu rõ hình ảnh người thầy trong tác phẩm

- Lập dàn ý những nội dung chính cần viết

- Dựa vào dàn ý viết đoạn cảm nhận về văn bản

Lời giải chi tiết:

Bài làm 1

An-tư-nai đã dành cho thầy Đuy-sen tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ và biết ơn vì tấm lòng nhân từ, những ý nghĩ tốt lành và những ước mơ của thầy về tương lai cô và những đứa trẻ. Cô ước thầy là anh ruột của mình, tình cảm thân thương như ruột thịt. Nhờ “người thầy đầu tiên” ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi, từ một cô bé mồ côi không biết chữ, ở một vùng quê nghèo khó, lạc hậu, từng bị người thím độc ác bán đi,... An-tư-nai đã có được cơ hội lên thành phố học tập và trở thành một viện sĩ nổi tiếng. Vì vậy, tình cảm mà An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen là một tình cảm đáng được trân trọng.

Bài làm 2

Qua văn bản “Người thầy đầu tiên”, người đọc có thể nhận thấy rằng tình cảm mà An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen chính là tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ và biết ơn. Nhờ có thầy Đuy-sen mà cuộc đời của An-tư-nai thay đổi. Cô từ một cô bé mồ côi không biết chữ ở một vùng quê nghèo đói, lạc hậu đã có cơ hội học tập và biết đến con chữ. Có lẽ vì tấm lòng nhân hậu, những ý nghĩ tốt bụng và những ước mơ của thầy Đuy-sen về tương lai cô và những đứa đã khiến cô yêu quý thầy. Sự ngưỡng mộ và biết ơn đã làm An-tư-nai ước thầy là anh ruột của mình. Tình cảm ấy đã sâu nặng và thân thương như ruột thịt.

- Học xong bài Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp, các em cần:

+ Phân tích được những chi tiết về nhân vật An-tư-nai và thầy Đuy-sen

+ Phân tích được giá trị nhân đạo trong tác phẩm

Văn bản Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp kể về câu chuyện cảm động về người thầy Đuy-sen đã yêu thương và giúp đỡ các em học sinh nghèo đến trường, mặc cho những lời lăng mạ của người khác. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:

• Soạn bài chi tiết Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua bài Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp đã mang đến cho người đọc những bài học quý giá về công ơn to lớn của người thầy. Từ đó giúp chúng ta hiểu hơn về tấm lòng yêu mến của An-tư-nai và các học sinh dành cho thầy giáo Đuy-sen nhân hậu. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

--------------------(Đang cập nhật)-------------------