Mỗi ngày cơ thể liên tục lọc và thải ra ngoài môi trường các chất cặn bã, dư thừa hoặc các chất độc gây hại cho cơ thể. Quả trình đó được thực hiện nhờ những cơ quan nào trong cơ thể? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 39: Hệ bài tiết ở người trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chức năng của hệ bài tiết
Hệ bài tiết có chức năng loại bỏ các chất thải, chất dư thừa, chất độc ra khỏi cơ thể, đồng thời duy trì cân bằng môi trường trong cơ thể, đảm bảo cho các hoạt động sống diễn ra bình thường.
Bảng 39.1. Các sản phẩm bài tiêt chủ yếu
1.2. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu
Hình 39.1. Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu ở người
- Hệ bài tiết nước tiểu ở người gồm thận, ống dẫn nước tiểu, bàng quang và niệu đạo.
+ Thận: Có chức năng lọc máu và hình thành nước tiểu. Mỗi cơ thể có hai quả thận (một quả thận trái và một quả thận phải).
+ Ống dẫn nước tiểu: Có vai trò dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang.
+ Bàng quang: Cơ quan tích trữ nước tiểu.
+ Niệu đạo: Cơ quan đưa nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể.
- Thận được cấu tạo gồm: lớp vỏ thận, tuỷ thận, bể thận, ống dẫn nước tiểu; thận là cơ 1 có nhiệm vụ lọc máu, tạo nước tiểu, ông dẫn.
1.3. Một số bệnh về hệ bài tiết nước tiểu, vận dụng hiểu biết về hệ bài tiết để bảo vệ sức khỏe
a. Tìm hiểu một số bệnh về hệ bài tiết
Bảng 39.2. Nguyên nhân, triệu chứng một số bệnh về bài tiết
b. Tìm hiểu cách phòng, chống bệnh liên quan hệ bài tiết nước tiểu và vận dụng hiểu biết để bảo vệ sức khỏe
- Có nhiều bệnh về hệ bài tiết nước tiểu như viêm đường tiết niệu, sỏi thận, viêm cầu thận, suy thận,...
- Nguyên nhân do nhiễm vi khuẩn; thói quen sinh hoạt, thói quen ăn uống không lành mạnh,...
- Vận dụng hiểu biết về hệ bài tiết để bảo vệ sức khoẻ bằng cách điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống hằng ngày. Giúp phòng, chống, hạn chế mắc bệnh liên quan đến hệ bài tiết.
1.4. Một số thành tựu ghép thận, chạy thận nhân tạo
a. Tìm hiểu ghép thận
Hình 39.2. Sơ đồ vị trí ghép thận
Ghép thận là lấy thận khoẻ mạnh của người cho ghép cho người nhận, đây là một phương pháp điều trị tốt cho người bệnh suy thận mãn tính,...
b. Tìm hiểu về chạy thận nhân tạo
Hình 39.3. Sơ đồ lọc máu nhân tạo
Chạy thận nhân tạo là phương pháp điều trị cho người bệnh có thận không còn khả năng lọc bỏ chất thải, chất độc ra khỏi cơ thể, nhờ hệ thống lọc máu nhân tạo người bệnh cần chạy thận nhân tạo để duy trì sự sống.
1.5. Điều tra một số bệnh về thận trong trường học hoặc tại địa phương
Tổ chức dự án điều tra một số bệnh về thận trong trường học hoặc tại địa phương
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Sản phẩm bài tiết của thận là gì ?
A. Nước mắt
B. Nước tiểu
C. Phân
D. Mồ hôi
Hướng dẫn giải
Đáp án B
Ví dụ 2: Trong quá trình lọc máu ở thận, các chất đi qua lỗ lọc nhờ?
A. sự vận chuyển chủ động của các kênh ion trên màng lọc.
B. sự chênh lệch áp suất giữa hai bên màng lọc.
C. sự co dãn linh hoạt của các lỗ lọc kèm hoạt động của prôtêin xuyên màng.
D. lực liên kết của dòng chất lỏng cuốn các chất đi qua lỗ lọc.
Hướng dẫn giải
Trong quá trình lọc máu ở thận, các chất đi qua lỗ lọc nhờ sự chênh lệch áp suất giữa hai bên màng lọc.
Đáp án B
Luyện tập Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Học xong bài này các em cần biết:
– Nêu được chức năng của hệ bài tiết.
– Dựa vào hình ảnh hay mô hình, kể tên được các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu.
– Dựa vào hình ảnh sơ lược, kể tên được các bộ phận chủ yếu của thận.
– Trình bày được một số bệnh về hệ bài tiết và cách phòng, chống các bệnh đó.
– Vận dụng được hiểu biết về hệ bài tiết để bảo vệ sức khoẻ.
– Thực hiện được dự án, bài tập: Điều tra bệnh về thận như sỏi thận, viêm thận, ... trong trường học hoặc tại địa phương.
– Tìm hiểu được một số thành tựu ghép thận, chạy thận nhân tạo.
3.1. Trắc nghiệm Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 39 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Ăn uống không lành mạnh
- B. Thường xuyên nhịn đi vệ sinh
- C. Lười vận động
- D. Tất cả các đáp án trên
-
- A. Những người hiến thận
- B. Những người bị tại nạn giao thông
- C. Những người bị suy thận
- D. Những người hút nhiều thuốc lá
-
- A. Viêm đường tiết niệu
- B. Sỏi thận
- C. Viêm cầu thận
- D. Suy thận
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 39 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.
Hỏi đáp Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!