Tại sao khi đo huyết áp người ta thường chọn vị trí đo ở cánh tay? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 34: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Máu
a. Thành phần và chức năng của máu
Hình 34.1. Các thành phần cấu tạo của máu
- Các thành phần của máu:
Bảng. Chức năng các thành phần của máu
b. Các loại nhóm máu ở người
- Nhóm máu là nhóm các tế bào hồng cầu, được phân loại dựa vào các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể có trong huyết tương của mỗi người.
- Ở người có nhiều nhóm máu khác nhau, nhưng phổ biến trong y học là hệ nhóm máu ABO và hệ nhóm máu Rh. Trong đó, hệ nhóm máu ABO tạo nên bốn nhóm máu ở người là A, B, AB, O; hệ Rh tạo nên hai nhóm máu là Rh+ và Rh–.
Hình 34.2. Phân loại nhóm máu theo hệ ABO
c. Vai trò của việc hiểu biết nhóm máu
- Khi truyền máu cần phải tuân thủ nguyên tắc: không để các kháng nguyên và kháng thể tương ứng gặp nhau, kiểm tra mầm bệnh trong máu của người cho trước khi truyền.
Hình 34.3. Sơ đồ truyền máu ở người
1.2. Hệ tuần hoàn
a. Cấu tạo và chức năng
- Hệ tuần hoàn gồm tim, hệ mạch và máu hoạt động phối hợp nhịp nhàng để vận chuyển các chất.
- Tim bơm máu đi khắp các nơi trong cơ thể, động mạch vận chuyển máu đến các cơ quan trong cơ thể, tĩnh mạch vận chuyển máu từ các cơ quan về tim, mao mạch là nơi trao đổi khí và các chất dinh dưỡng cũng như các chất thải giữa máu và các mô của cơ thể.
Hình 34.4. Sơ đồ hệ tuần hoàn ở người
b. Một số bệnh về máu, tim mạch và cách phòng chống
- Một số bệnh về máu, tim mạch:
+ Bệnh mạch vành, thiếu máu cơ tim, hở van tim, viêm cơ tim, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim…
- Biện pháp để phòng, chống:
+ Nên tập luyện thể dục, thể thao; ăn nhiều loại thức ăn có chứa nhiều chất xơ như các loại rau, củ, quả; tránh bị căng thẳng;
kiểm soát bệnh cao huyết áp, tiểu đường; cân bằng dinh dưỡng hợp lí; ...
+ Không nên hút thuốc lá; không nên ăn thường xuyên các thức ăn có chứa nhiều chất béo và uống các loại thức uống có cồn như bia, rượu; ...
Hình 34.5. Các mảng bám trong động mạch của bệnh nhân nhồi máu cơ tim
1.3. Điều tra bệnh cao huyết áp, tiểu đường và tìm hiểu phong trào hiến máu nhân đạo ở địa phương
a. Điều tra bệnh cao huyết áp, tiểu đường
Phiếu điều tra và bảng mô tả báo cáo kết quả dự án
b. Tìm hiểu phong trào hiến máu nhân đạo ở địa phương
– Số lần tổ chức.
– Đơn vị tổ chức.
– Độ tuổi, giới tính, số lượng tham gia hiến máu mỗi đợt.
Thành viên trong gia đình tham gia hiến máu và số lần tham gia. hiến máu nhân đạo.
– Suy nghĩ của các thành viên trong gia đình hoặc hàng xóm của em về hoạt động hiến máu nhân đạo
– Nhận xét về phong trào hiến máu nhân đạo ở địa phương (thời gian diễn ra, sự hưởng ứng của người dân, ...).
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Phát biểu nào dưới đây là đúng ?
A. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại nước mô.
B. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
C. Huyết tương khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết thanh.
D. Nước mô khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
Hướng dẫn giải
Huyết tương khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết thanh.
Đáp án C
Ví dụ 2: Nhóm máu nào dưới đây không tồn tại cả hai loại kháng nguyên A và B trên hồng cầu ?
A. Nhóm máu O
B. Nhóm máu A
C. Nhóm máu B
D. Nhóm máu AB
Hướng dẫn giải
Nhóm máu O không tồn tại cả hai loại kháng nguyên A và B trên hồng cầu
Đáp án A
Luyện tập Bài 34 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Học xong bài này các em cần biết:
– Nêu được chức năng của máu và hệ tuần hoàn. Nêu được khái niệm nhóm máu. Phân tích được vai trò của việc hiểu biết về nhóm máu trong thực tiễn.
– Quan sát mô hình hệ tuần hoàn ở người, kể tên được các cơ quan của hệ tuần hoàn. Nêu được chức năng của mỗi cơ quan và sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tuần hoàn.
– Nêu được một số bệnh về máu, tim mạch và cách phòng, chống các bệnh đó.
– Vận dụng được hiểu biết về máu và tuần hoàn để bảo vệ bản thân và gia đình.
– Tìm hiểu được phong trào hiến máu nhân đạo ở địa phương.
3.1. Trắc nghiệm Bài 34 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 34 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại nước mô.
- B. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
- C. Huyết tương khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết thanh.
- D. Nước mô khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
-
- A. AB
- B. O
- C. B
- D. Tất cả các phương án còn lại
-
- A. N2
- B. CO2
- C. O2
- D. CO
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 34 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 34 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.
Hỏi đáp Bài 34 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
