Trong các loại thức ăn em thích, thức ăn nào em nên ăn thường xuyên, thức ăn nào em nên hạn chế ăn? Vì sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 29: Dinh dưỡng và tiêu hóa ở người trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Dinh dưỡng và chế độ dinh dưỡng hợp lý
1.1.1. Dinh dưỡng và chất dinh dưỡng
Hình 29.1. Chất dinh dưỡng trong súp lơ xanh và dinh dưỡng
- Thức ăn cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể.
- Dinh dưỡng là quá trình sử dụng chất dinh dưỡng trong thức ăn để duy trì hoạt động sống.
- Chất dinh dưỡng là nguyên liệu và năng lượng cho tế bào.
1.1.2. Chế độ dinh dưỡng hợp lí
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp cơ thể phát triển cân đối và nâng cao sức đề kháng.
- Sử dụng bảng khuyến nghị mức tiêu thụ trung bình và bảng hướng dẫn quy đổi đơn vị thực phẩm để xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lí cung cấp đầy đủ, cân bằng về năng lượng và các chất dinh dưỡng.
- Chế độ dinh dưỡng không hợp lí có thể dẫn đến thừa cân hoặc suy dinh dưỡng.
1.2. Cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hóa
- Hệ tiêu hoá bao gồm tuyến tiêu hoá, gan, ống tiêu hoá và đại tràng.
- Các cơ quan trong hệ tiêu hoá có chức năng tiêu hoá, hấp thụ, và lọc các chất dinh dưỡng từ thức ăn.
- Tuyến tiêu hoá, ống tiêu hoá và đại tràng có chức năng đẩy thức ăn và tiết ra các dịch tiêu hoá để giúp tiêu hoá thức ăn.
- Thức ăn được tiêu hóa thành các chất cần thiết để nuôi dưỡng cơ thể, những chất không được tiêu hoá sẽ được thải ra ngoài qua hậu môn.
1.3. Bảo vệ hệ tiêu hóa
1.3.1. An toàn vệ sinh thực phẩm
Hình 29.2. Một số biện pháp đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm
- Để bảo vệ hệ tiêu hoá, cần sử dụng thực phẩm an toàn và phòng chống bệnh về tiêu hoá. An toàn vệ sinh thực phẩm cần được đảm bảo từ khâu sản xuất đến chế biến.
1.3.2. Phòng bệnh về tiêu hóa
- Một số bệnh về tiêu hoá thường gặp là ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy, giun sán, sâu răng, táo bón, viêm dạ dày....
.JPG)
Hình 29.3. Một số biện pháp phòng bệnh về tiêu hóa
|
- Dinh dưỡng là quá trình thu nhận, biến đổi và sử dụng chất dinh dưỡng. Chất dinh dưỡng là những chất hay hợp chất trong thức ăn có vai trò cung cấp nguyên liệu, năng lượng cho tế bào để duy trì hoạt động sống của cơ thể. - Chế độ dinh dưỡng hợp lí là số lượng, thành phần các loại thực phẩm một người sử dụng giúp cung cấp đầy đủ, cân bằng về năng lượng và các nhóm chất dinh dưỡng, đảm bảo nhu cầu của cơ thể. - Hệ tiêu hoá gồm ống tiêu hoá và tuyến tiêu hoá. Các cơ quan của hệ tiêu hoá có cấu tạo phù hợp với chức năng mà chúng đảm nhận, hoạt động phối hợp nhịp nhàng với nhau để vận chuyển, tiêu hoá thức ăn, hấp thu chất dinh dưỡng và thải chất cặn bã ra ngoài. - An toàn vệ sinh thực phẩm là các điều kiện và biện pháp cần thiết để đảm bảo thực phẩm không gây hại đến sức khoẻ của con người. - Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và xây dựng lối sống lành mạnh giúp phòng các bệnh về tiêu hoá (ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy, táo bón,...). |
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Chất nhày trong dịch vị có tác dụng gì?
A. Bảo vệ dạ dày khỏi sự xâm lấn của virus gây hại.
B. Dự trữ nước cho hoạt động co bóp của dạ dày
C. Chứa một số enzyme giúp tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn
D. Bao phủ bề mặt niêm mạc, giúp ngăn cách các tế bào niêm mạc với pepsin và HCl.
Hướng dẫn giải
Chất nhày trong dịch vị có tác dụng bao phủ bề mặt niêm mạc, giúp ngăn cách các tế bào niêm mạc với pepsin và HCl.
Đáp án D
Ví dụ 2: Trong ống tiêu hoá ở người, vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng chủ yếu thuộc về cơ quan nào?
A. Ruột thừa
B. Ruột già
C. Ruột non
D. Dạ dày
Hướng dẫn giải
Trong ống tiêu hoá ở người, vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng chủ yếu thuộc về ruột non. Ruột non có chiều dài khoảng 5-9 mét và có diện tích bề mặt rất lớn giúp ruột non hấp thụ được một lượng lớn chất dinh dưỡng từ thức ăn.
Đáp án C
Luyện tập Bài 29 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Nêu được khái niệm dinh dưỡng, chất dinh dưỡng, mối quan hệ giữa dinh dưỡng và tiêu hoá.
- Đọc và hiểu được ý nghĩa của các thông tin ghi trên nhãn hiệu bao bì thực phẩm và biết cách sử dụng thực phẩm đó một cách phù hợp.
- Phân tích được các nguyên tắc lập khẩu phần. Xây dựng được chế độ dinh dưỡng cho bản thân và những người trong gia đình.
- Kể tên và nêu được chức năng của từng cơ quan trong hệ tiêu hoá. Phân tích được sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tiêu hoá.
- Nêu được một số bệnh về đường tiêu hoá và biện pháp đề phòng, chống các bệnh về tiêu hoá.
- Trình bày được một số vấn đề về an toàn vệ sinh thực phẩm. Đề xuất được các biện pháp lựa chọn, bảo quản, chế biến; chế độ ăn uống an toàn.
- Thực hiện được một dự án liên quan đến tiêu hoá và dinh dưỡng.
3.1. Trắc nghiệm Bài 29 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Cánh diều Bài 29 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 29 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Cánh diều Bài 29 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 137 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 1 trang 137 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 2 trang 137 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 1 trang 138 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 2 trang 138 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Thực hành 1 trang 138 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 3 trang 139 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 3 trang 141 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 4 trang 141 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 4 trang 141 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 5 trang 141 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 5 trang 142 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Thực hành 2 trang 142 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng 1 trang 142 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng 2 trang 142 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Hỏi đáp Bài 29 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
