Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 25: Hô hấp tế bào

- Hầu hết các quá trình sống của tế bào như sinh trưởng, phát triển, trao đổi chất, sinh sản, ... đều cần đến năng lượng. Nhưng phần lớn năng lượng trong tế bào ở dạng khó sử dụng.

- Nhờ quá trình hô hấp tế bào với sự tham gia của khí oxygen mà các phân tử chất hữu cơ (chủ yếu là glucose) được phân giải thành khí carbon dioxide và nước, đồng thời tạo ra năng lượng ATP cung cấp cho các hoạt động của tế bào.

- Hô hấp tế bào xảy ra ở ti thể, ti thể là bào quan trong tế bào của sinh vật nhân thực. Ở đa số thực vật, glucose được tổng hợp từ quá trình quang hợp; ở động vật, tế bào lấy glucose từ quá trình phân giải thức ăn.

Hình 25.1. Hô hấp ở tế bào

- Hô hấp tế bào là quá trình phân giải chất hữu cơ như glucose tạo thành nước, carbon dioxide, đồng thời giải phóng ra năng lượng.

- Phương trình hô hấp:

Glucose + Oxygen → Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP)

- Quá trình tổng hợp chất hữu cơ đã tạo ra nguyên liệu cho hô hấp.

- Hô hấp là quá trình phân giải chất hữu cơ như glucose tạo thành nước, carbon dioxide và năng lượng. Do đó có thể coi tổng hợp và phân giải chất hữu cơ là hai quá trình có biểu hiện trái ngược nhau nhưng phụ thuộc lẫn nhau.

Mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ trong tế bào

* Hô hấp tế bào khác với quá trình đốt cháy nhiên liệu như thế nào?

- Quá trình đốt cháy nhiên liệu và hô hấp tế bào đều sử dụng khí oxygen, thải khí carbon dioxide và sản sinh ra năng lượng.

- Tuy nhiên, việc đốt cháy nhiên liệu chỉ giải phóng ra năng lượng dưới dạng nhiệt năng một cách ồ ạt, với hiệu suất thấp (thường nhỏ hơn 25%); còn trong hô hấp tế bào, năng lượng được giải phòng từ từ qua từng giai đoạn hô hấp và phần lớn được tích lũy dưới dạng hóa năng dễ sử dụng để tế bào có thể dùng cho các hoạt động sống, hiệu suất năng lượng cao hơn (khoảng 40%). Chỉ một phần nhỏ năng lượng được giải phóng trong hô hấp dưới dạng nhiệt năng giúp duy trì thân nhiệt hoặc bị thất thoát ra ngoài môi trường. Như vậy, nhờ cách thức chuyển hóa năng lượng trong hô hấp mà tế bào thu được nhiều năng lượng hơn, đảm bảo cho tế bào đủ năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.

Bài tập 1: So sánh các thành phần tham gia hô hấp ở tế bào động vật và tế bào thực vật.

Hướng dẫn giải:

- Giống nhau: đều sử dụng các nguyên liệu gồm chất hữu cơ, oxygen.

- Khác nhau: chất hữu cơ mà tế bào thực vật sử dụng có nguồn gốc từ quang hợp, chất hữu cơ mà tế bào động vật sử dụng được lấy từ thức ăn.

Bài tập 2: Hãy giải thích vì sao khi đói, cơ thể người thường cử động chậm và không muốn hoạt động.

Hướng dẫn giải:

Khi đói, lượng đường glucose trong máu giảm, khi đó cơ thể sẽ thiếu nguyên liệu (glucose) cho hô hấp tế bào dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống, vì vậy cơ thể có biểu hiện mệt mỏi, tay chân cử động chậm chạp.

Bài tập 3: Thế nào là hô hấp tế bào? Nêu phương trình hô hấp?

Hướng dẫn giải:

- Hô hấp tế bào là quá trình phân giải chất hữu cơ như glucose tạo thành nước, carbon dioxide, đồng thời giải phóng ra năng lượng.

- Phương trình hô hấp:

Glucose + Oxygen → Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP)

Học xong bài học này, em có thể:

Mô tả được một cách tổng quát quá trình hô hấp ở tế bào (ở thực vật và ở động vật):

- Nêu được khái niệm

- Viết được phương trình hô hấp dạng chữ

- Thể hiện được hai chiều tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Chương 7 Bài 25 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Hô hấp tế bào là gì?

  • A. Quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể
  • B. Quá trình tế bào phân giải chất vô cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể
  • C. Quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sinh sản
  • D. Quá trình tế bào phân giải chất vô cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sinh trưởng và phát triển

• Câu 2:

  Khí nào sau đây là nguyên liệu của quá trình hô hấp tế bào?

  • A. Khí oxygen
  • B. Khí carbon dioxide
  • C. Nước
  • D. Không khí

• Câu 3:

  Quá trình hô hấp tế bào thải ra môi trường khí gì?

  • A. Khí carbon dioxide
  • B. Khí oxygen
  • C. Khí nitrogen
  • D. Khí methane

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Chương 7 Bài 25 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục I trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục II trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Em có thể trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.1 trang 59 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.2 trang 59 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.3 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.4 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.5 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.6 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.7 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.8 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 25.9 trang 60 SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!