Phân tích truyện “Prô-mê-tê và loài người”

PHÂN TÍCH TRUYỆN “PRÔ-MÊ-TÊ VÀ LOÀI NGƯỜI”

 

a. Mở bài:

• Giới thiệu truyện kể: Truyện “Prô-mê-tê và loài người” được trích trong “Thần thoại Hy Lạp”, truyện giải thích về sự hình thành của các loài động vật và con người.
• Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Nội dung, nghệ thuật của truyện “Prô-mê-tê và loài người”.

b. Thân bài:

• Xác định chủ đề của truyện “Prô-mê-tê và loài người”:

Truyện thể hiện khát vọng lí giải quá trình tạo nên con người và thế giới các loài động vật. Mỗi loài vật đều được trang bị thứ vũ khí riêng biệt để bảo vệ chính mình còn con người thì được thần linh ưu ái ban tặng thứ vũ khí riêng biệt là “ngọn lửa”.

• Phân tích, đánh giá các khía cạnh trong chủ đề của truyện kể:

• Quá trình các vị thần tạo ra muôn vật và con người:

• Khi mặt đất còn khá vắng vẻ và buồn chán thì Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã nảy ra một ý định là xin phép U-ra-nô và Gai-a tạo cho thế gian một cuộc sống đông vui hơn và được hai vị thần ưng thuận.
• Thần Ê-pi-mê-tê nhận được sự chấp thuận nên vô cùng vui mừng và đã tranh việc làm trước đó là tạo ra mọi giống loài với những vũ khí riêng biệt nhưng vì sự đãng trí của bản thân mà quên ban vũ khí cho con người.
• Thần Prô-mê-tê đã sửa sai cho em trai mình bằng cách tái tạo hình dáng con người, giúp con người đứng thẳng, đi bằng hai chân và ngài đã lấy lửa là thứ vũ khí đặc biệt để ban cho loài người.

• Truyện thể hiện khát vọng muốn lý giải nguồn gốc của con người và ca ngợi công lao to lớn của hai vị thần:

• Qua truyện “Prô-mê-tê và loài người”, ta thấy được khát vọng muốn lí giải nguồn gốc muôn loài.
• Truyện đã ngợi ca công lao to lớn của các vị thần: Nhờ công lao to lớn của hai vị thần mà muôn vật được sinh sôi, nảy nở.

• Đánh giá tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong việc thể hiện chủ đề của truyện “Prô-mê-tê và loài người”:

• Cách xây dựng cốt truyện: Cốt truyện đơn giản, gần gũi, xoay quanh việc các vị thần tạo ra muôn loài.
• Cách xây dựng nhân vật: Nhân vật thần thoại có những tài năng, sức mạnh phi thường nhưng cũng mang nét gần gũi với con người: tài nhìn xa trông rộng nhưng có tính đãng trí, lơ đễnh.

c. Kết bài:

• Khẳng định lại giá trị của chủ đề và hình thức nghệ thuật của truyện “Prô-mê-tê và loài người”.
• Nêu ý nghĩa của tác phẩm đối với bản thân và người đọc.

Đề bài: Phân tích truyện Prô-mê-tê và loài người

Gợi ý làm bài

Bài văn mẫu 1

Tại sao trên Trái Đất lại có sự xuất hiện của con người và muôn vật? Đây vốn là câu hỏi khiến bất kì ai trong chúng ta cũng thắc mắc và cần tìm lời giải đáp. Để trả lời cho câu hỏi trên, truyện “Prô-mê-tê và loài người” trích trong “Thần thoại Hy Lạp” đã lí giải một cách sáng tạo về nguồn gốc thế giới loài vật và con người. Đặc biệt, truyền còn gây ấn tượng với người đọc bằng nội dung thú vị và nghệ thuật độc đáo.

Truyện “Prô-mê-tê và loài người” kể về việc hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê nặn ra các loài vật và loài vật, đồng thời ban cho chúng một thứ vũ khí riêng biệt. Câu chuyện đã thể hiện cách lí giải nguồn gốc hình thành con người cùng thế giới các loài vật của người Hy Lạp xưa.

Truyện thần thoại là thể loại có yếu tố không gian vũ trụ và thời gian cổ xưa, không được xác định. Trong “Prô-mê-tê và loài người”, hai yếu tố ấy cũng được thể hiện rõ nét qua khung cảnh buồn tẻ của thế gian khi “chỉ mới có các vị thần”. Chính vì lẽ đó, hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã xin phép U-ra-nôx và Gai-a tạo cho thế gian một cuộc sống đông vui hơn. Nhận được sự ưng thuận, hai vị thần đã quyết định tạo ra con người và muôn vật. Người em Ê-pi-mê-tê vô cùng vui mừng và hào hứng nên đã tranh lấy việc làm ra mọi giống loài với những vũ khí riêng biệt, có loài thì “chạy nhanh như gió”, có loài lại “có nọc độc gớm ghê” rồi có loài thì “có bộ lông dày”, “con có sải cánh rộng”, “con thì có đôi mắt xanh”, “con có thân hình khổng lồ”, “con thì xuống nước không chìm”, “con thì trèo leo thoăn thoắt”. Tuy nhiên, trong quá trình nhào nặn, thần Ê-pi-mê-tê cũng không thể tránh khỏi những sai lầm. Vì sự đãng trí của mình, thần đã quên bạn phát vũ khí tự vệ cho loài người. Để có thể sửa sai cho em trai của mình, thần Prô-mê-tê đã tái tạo để con người có dáng đứng thẳng, đi bằng hai chân và lấy lửa làm thứ vũ khí đặc biệt để ban cho loài người. Kể từ đây, cuộc sống của con người ngày càng trở nên tốt đẹp, văn minh hơn. Ngọn lửa của Prô-mê-tê chính là ngọn lửa của sự sống, mang đến cho con người ánh sáng thoát khỏi cảnh u tối của màn đêm:

“Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu
Giống loài người đã có ngọn lửa của Prô-mê-tê
Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề”.

Truyện “Prô-mê-tê và loài người” đã khắc họa nổi bật chủ đề của truyện thần thoại - lí giải nguồn gốc của con người và thế giới muôn vật, đồng thời là những ngợi ca của người Hy Lạp xưa đối với công lao to lớn của mỗi vị thần. Qua câu chuyện , ta thấy cách lí giải nguồn gốc con người của người Hy Lạp xưa xuất phát từ mong muốn có một cuộc sống phong phú, văn minh và tươi sáng hơn.

Để làm sáng tỏ chủ đề của truyện, chúng ta phải kể đến những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật. Truyện “Prô-mê-tê và loài người” có cốt truyện đơn giản, gần gũi, xoay quanh việc các vị thần tạo ra muôn vật và con người. Bên cạnh đó, việc khắc họa nhân vật là các vị thần quen thuộc cũng tạo nên sự hấp dẫn cho cốt truyện. Hai nhân vật là Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê những vị thần, nắm giữ sức mạnh phi thường mà con người không thể có. Tuy nhiên, hai vị thần lại có nét tính cách gần gũi với con người. Đó là thần Ê-pi-mê-tê “đần độn”, đãng trí khi quên ban phát vũ khí cho con người. Đó còn là thần Prô-mê-tê có tầm nhìn xa trông rộng trong việc sửa chữa các sai lầm của người em.

Truyện “Prô-mê-tê và loài người” được lưu truyền qua nhiều thế hệ và được mọi người đón nhận nồng nhiệt. Thế giới tâm linh vẫn luôn là thế giới bí ẩn mà con người sử dụng để giải thích cho những sự vật, hiện tượng không thể lí giải trong cuộc sống hằng ngày. Truyện “Prô-mê-tê và loài người” đã giúp chúng ta thấy được trí tưởng tượng cùng sáng tạo của người Hy Lạp xưa. Qua đây, chúng ta cần trân trọng những giá trị tốt đẹp của các nền văn minh khác nhau trên thế giới.

Trên đây là tài liệu Phân tích truyện Prô-mê-tê và loài người. Tài liệu trên đã hệ thống những kiến thức cần thiết, trọng tâm về tác phẩm cũng như gợi ý cho các em những khía cạnh, cách nhìn về tác phẩm này. Mong rằng tài liệu sẽ trở thành tư liệu quan trọng trong quá trình học tập của các em. 

Ngoài ra, để có thể nắm vững hơn những kiến thức trọng tâm, cơ bản và cần thiết của bài học Prô-mê-tê và loài người, các em có thể tham khảo thêm phần Soạn bài Prô-mê-tê và loài người cùng với Bài giảng Prô-mê-tê và loài người. 

MOD Ngữ văn HOC247 (tổng hợp và biên soạn)