Phân tích Đất rừng phương Nam – Đoàn Giỏi

PHÂN TÍCH ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM – ĐOÀN GIỎI

1. Mở bài

• Giới thiệu tác phẩm và tác giả.
• Nêu nhận xét khái quát về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.

2. Thân bài

• Nhân vật An:

• An là người có lòng yêu thiên nhiên. Trong quá trình đi tìm mật, An cảm nhận được những khung cảnh thiên nhiên trong rừng U Minh trong trẻo, mát mẻ và an lành:

• Không khí mát lạnh
• Cái lành lạnh của không khí sông ngòi thấm vào đất, thở ra từ bình minh
• Ánh sáng trong vắt đậu trên những cành hoa tràm
• Khi nhìn thấy tổ ong, An quên ngay những bực tức ở trong lòng

=> Phải là chú bé có sự tinh tế trong việc quan sát và cảm nhận mới có thể nhận thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên như vậy

• An là người ham học hỏi, thông minh:

• An thắc mắc về quá trình làm kèo cho ong về làm tổ với má nuôi và ghi nhớ từng lời má nói
• An thấy cò bị ong đót bèn ngay lập tức đưa mồi cho tía để tía đốt ong
• An có hiểu biết về việc con người khắp nơi nuôi ong

=> Phải là đứa trẻ ham học và có sự hiểu biết mới có thể ghi nhớ và có hiểu biết về loài ong như thế.

• An là chú bé có lòng tự trọng cao, An không muốn hỏi Cò về “sân chim” vì ngại rằng Cò sẽ cười mình

• Nhân vật Cò:

• Cò là một chú bé khỏe mạnh:

• Đùi như đùi nai đi khắp nơi trong rừng
• Khi An đã mệt và muốn nghỉ, Cò lại vẫn có thể đi tiếp

=> Cò là hiện thân cho chú bé của núi rừng. Cuộc sống gắn bó với núi rừng từ nhỏ giúp Cò có cơ thể khỏe mạnh

• Cò có hiểu biết về rừng U Minh:

• Cò nhắc cho An về lời của má cách làm kèo ong
• Cò chỉ cần lắng nghe cũng có thể biết được chỗ ong sắp bay đến
• Cò trợ giúp tía lấy mật ong

=> Tuổi thơ gắn liền với rừng U Minh, Cò hiểu rõ về khu rừng này. Phải là chú bé có tình yêu với khu rừng thì Cò mới có thể hiểu về khu rừng tới thế.

• Tổng kết:

• Về nội dung:

• Văn bản miêu tả lại quá trình lấy mật ong của người dân rừng U Minh. Qua đó ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời rừng U Minh.

• Về nghệ thuật

• Nghệ thuật miêu tả đặc sắc
• Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật

3. Kết bài

• Khẳng định lại giá trị chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm.

Đề bài: Phân tích Đất rừng phương Nam – Đoàn Giỏi

Gợi ý làm bài

Bài văn mẫu 1

Đã từ rất lâu, thiên nhiên núi rừng sông nước là nguồn nuôi dưỡng cho đời sống của con người. Không chỉ giúp họ có miếng ăn, nơi cư trú mà còn là một phần không thể thiếu trong nếp văn hoá của loài người. Chính vì mối quan hệ mật thiết như vậy mà thế giới tự nhiên được con người đưa qua những trang văn, gột rửa đi lớp bụi trần của nó nhưng vẫn giữ lại những gì hoang sơ nhất, từ vẻ đẹp thiên nhiên mà gợi ra những điều đẹp đẽ trong đời sống tâm hồn. Thiên nhiên phong phú là nơi nuôi dưỡng biết bao tâm hồn, đặc biệt là mảnh đất trù phú để những người thợ mỏ như các nhà văn, nhà thơ khai thác một cách nghệ thuật rồi tạo dựng nên những nét độc là nhưng gần gũi với con người. Đi ra từ một trang văn, thiên nhiên không còn là cỏ cây hoa lá núi rừng sông nước một cách vô tri vô giác nữa, đến với thế giới đầy rẫy sự sáng tạo của nghệ thuật khiến cây cối cũng biết hát, sông nước cũng biết múa. Tựa như tất cả được hoà vào làm thành một thực thể gắn liền với loài người. Thiên nhiên, đất mẹ, người tạo lập và mang lại đời sống cho chúng ta, bởi vậy loài người luôn luôn biết ơn và giành những phần tình cảm thiêng liêng nhất trong lòng, chính vì thế tình yêu thiên nhiên đất trời chưa bao giờ mai một, mãi mãi hằn sâu trong thâm tâm những người thực sự yêu quý nó. Nhưng không phải ai sinh ra trên đời này cũng được gần gũi và gắn bó với một cuộc sống tự do hoà mình với tự nhiên, vì thế để cảm nhận được hết những nét đẹp của nó không thể thiếu đi những người thư kí trung thành của cuộc đời, đem thế giới kia mà viết vào tâm hồn của độc giả. Như một người thợ mỏ trung thành cày cuốc, Đoàn Giỏi đã biến thế giới tự nhiên ở miền Nam tổ quốc trở thành một tác phẩm sáng tạo, ở đó toàn bộ khung cảnh của thiên nhiên núi rừng sông nước hiện lên một cách đầy màu sắc. Với tập truyện Đất rừng phương Nam, Đoàn Giỏi đã thực sự thể hiện được cá tính sáng tạo của mình trong cách chiêm nghiệm và cảm thụ đời sống.

Đoàn Giỏi là một nhà văn xuất thân từ Đông Nam Bộ, chính vì thế để thực hiện nổi niềm yêu quê hương đất nước những tác phẩm của ông chứa đựng những cung bậc cảm xúc to lớn khi viết về thiên nhiên và con người Nam Bộ, Trong cuộc sống hiện đại, hàng ngàn những thể loại văn học và hàng triệu triệu những tác phẩm ra đời, nhưng có lẽ bạn đọc Việt không thể nào quên đi một nhà văn mộc mạc đơn sơ như Đoàn Giỏi, người đã sáng tác nên Đất rừng phương Nam gắn liền với bao nhiêu thế hệ học trò. Từng mùi hương của sông nước, mùi thơm mát của rừng, tất cả in hằn vào trong con người ấy, để rồi trong một khoảng thời gian nào đó ông đã bộc lộ ra một cách chân thực và đầy tính thẩm mĩ, mỗi một câu văn viết về quê hương là một giọt máu đào tuông ra, chính vì sự nặng lòng với miền Tây đến thế mà nó đã giúp tên tuổi của nhà văn Đoàn Giỏi vươn xa hơn trên bầu trời nghệ thuật nước nhà. Ông không giống với những nhà văn khác, dù đã dẫm mình trên cùng một mảnh đất nhưng người thợ ây vẫn tìm ra cho mình được cái nét riêng biệt, không giống với bất kì một ai cả, đó là chính phong cách giản dị gần gũi khi miêu tả đời sống ở miền Tây sông nước, người ta không chỉ gọi ông là nhà văn tài hoa mà còn gọi là một nhà nghiên cứu về thiên nhiên, đời sống của con người Nam Bộ. Những đóng góp to lớn của ông với quê hương miền Nam như là một minh chứng về tinh thần yêu thiên nhiên, yêu con người Nam Bộ, yêu cái chân chất dân giã của người nông dân bình thường. Chính những điểm như vậy khiến Đoàn Giỏi luôn là một nhà văn xuất sắc trong nhu cầu thẩm mĩ nghệ thuật của những người có cùng tấm lòng nặng nghĩa tình như ông.

---(Để xem tiếp nội dung của Bài văn mẫu số 1 các em vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập vào HỌC247 để tải về máy)---

Bên cạnh những giá trị nội dung thì hình thức nghệ thuật cũng chính là một điểm nhấn để tạo nên một câu chuyện hay như Đất rừng phương Nam. Hoá thân thành nhân vật an rồi kể theo ngôi thứ nhất, những cảm nhận của An về khu rừng U Minh chân thật hơn bao giờ hết, có đôi lúc là góc nhìn của tía má nuôi, của thằng Cò, tất cả đều bổ sung lẫn nhau để tạo ra một góc nhìn thiên nhiên đa chiều và sâu sắc. Nghệ thuật miêu tả cảnh vật vô cùng xuất sắc, từ hình dáng của các loài vật, màu sắc, mùi hương như quyện vào nhau trên từng trang viết rồi lan toả đến khứu giác của độc giả tựa bức tranh thiên nhiên hiện lên trước mắt một cách sinh động và đầy nhấn nhá. Những cuộc đối thoại của An và các nhân vật khác cũng làm bộc lộ tâm lí nhân vật, những thắc mắc của an, hay sự quan tâm của ba má nuôi, vẻ vênh váo của thằng Cò, phải nói rằng chỉ một đoạn trích nhỏ mà dụng ý nghệ thuật của nhà văn được bộc lộ rõ nét.

Là một người con của mảnh đất Nam Bộ, Đoàn Giỏi đem cả những tâm tình vào trong sự nghiệp sáng tác của mình đê khắc hoạ nên bức tranh thiên nhiên con người Nam Bộ đầy tính chiêm nghiệm và tươi trẻ. Ở đó con người chân chất, thật thà, sống một cuộc sống bình dị gắn liền với thiên nhiên, với rừng với sông, họ hoà vào thiên nhiên đất mẹ như một thể. Gắn bó với nhau suốt những thế hệ từ già đến trẻ, lớp này đến lớp khác, không biết khu rừng U Minh đã nuôi dưỡng bao nhiêu rồi, mà mỗi khi nhắc đến đặc trưng của vùng Nam Bộ không thể không nhắc đến nó. Sự thành công của Đoàn Giỏi trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật của chính mình đó là đã sáng tạo nên một cách chân thật Đất rừng phương Nam.

Vừa rồi, Học247 đã giới thiệu đến các em sơ đồ tư duy, dàn ý và bài văn mẫu Phân tích Đất rừng phương Nam – Đoàn Giỏi. Mong rằng, với tài liệu này, các em sẽ nắm được những nội dung chính của tác phẩm, ôn tập và củng cố, mở rộng những kiến thức đã học. Chúc các em có thêm tài liệu hay để tham khảo.

Bên cạnh đó, các em có thể xem thêm Bài giảng Đất rừng phương Nam và hướng dẫn Soạn bài Đất rừng phương Nam để nắm vững hơn kiến thức về loại thể văn học. Hơn nữa, với tài liệu trên, Học247 mong rằng các em sẽ có thêm một tài liệu hay hỗ trợ tốt các em trong quá trình học tập và mở rộng kiến thức. 

--MOD Ngữ văn HOC247 (tổng hợp và biên soạn)