2 dạng bài tập quan trọng về Biến trở môn Vật lý 9 năm học 2019-2020

2 DẠNG BÀI TẬP QUAN TRỌNG VỀ BIẾN TRỞ MÔN VẬT LÝ 9

DẠNG 1: BIẾN TRỞ ĐƯỢC MẮC NỐI TIẾP VỚI PHỤ TẢI

            Khi con chạy C dịch chuyển làm biến trở có giá trị R_x

1)  R_tđ = R_tải + R_x    trong đó R_x là phần điện trở tham gia của biến trở .

2)  I _Rx là cường độ dòng điện trong mạch chính  và U_Rx = U_tm - U_tải

3)  Khi C trùng với điểm đầu lúc đó R_x = 0 & R_tđ = R_tải ( là giá trị nhỏ nhất của điện trở toàn mạch ) và khi đó I  đạt giá trị lớn nhất  ( vì U_MN không đổi ) .

4)  Ngược lại khi C trùng với điểm cuối lúc đó R_tđ = R_tải + R_x  ( là giá trị lớn nhất của R_tđ ) và khi đó I đạt giá trị nhỏ nhất  ( vì U_MN không đổi ) .

 Bài 1: ( Bài 2 sgk vật lí 9 trang 32 ) 

Một bóng đèn khi sáng bình thường có điện trở là R₁ = 7,5  và cường  độ dòng điện chạy qua khi đó I = 0,6 A . Bóng đèn được mắc nối tiếp với biến trở và chúng được mắc vào hiệu điện thế U = 12 V .Phải điều chỉnh con chạy C để R_AC có giá trị R₂ = ? để đèn sáng bình thường ?

Hướng dẫn

Khi đèn sáng bình thường => I_đ = 0,6 A 

=> I_tm = 0,6 A (vì mạch nt)

⇒  I_tm =\(\frac{U}{{{R_{AC}} + {R_1}}} = 0,6\,\,(A)\)

Từ đó HS tìm ra R_AC + R₁ và rút ra R_AC  khi thay R₁ = 7,5Ω                         

Bài 2: Cho mạch điện ( như hình vẽ ) có U_AB = 12 V , khi dịch chuyển con  chạy C thì số chỉ của am pe kế thay đổi từ 0,24 A đến 0,4 A . Hãy tính giá trị R₁ và giá trị lớn nhất của biến trở ?

Hướng dẫn

Khi C dịch chuyển => số đo của am pe kế thay đổi từ 0,24 A đến 0,4 A nghĩa là gì ?

+) Khi C trùng A => R_AC = 0

=> R_MN = R₁ (nhỏ nhất )

=> I = 0,4 A là giá trị lớn nhất .

            Lúc đó R_tđ = R₁ ...

Biết I & U ta tính được R₁

Ngược lại

+)  Khi C trùng với B .....  I = 0,24 A là giá trị nhỏ nhất

            => R_tđ = R₁ + R_o  .

Vậy biết U , R₁ và I ta sẽ tính được R_o là điện trở lớn nhất của biến trở .

Bài 3: Cho mạch điện ( như hình vẽ )  Đèn loại 6 V – 3 W , U_MN = 12 V không đổi .   

                             

            1 –  Khi điện trở của biến trở R_x = 20 Ω. Hãy tính công suất tiêu thụ của đèn và cho biết độ sáng của đèn thế nào ?

            2 – Muốn đèn sáng bình thường phải điều chỉnh con chạy cho R^’_x = ?

Bài 4: Cho mạch điện ( như hình vẽ ) Khi con chạy C ở vị trí A thì vôn kế chỉ 12 V, khi con chạy C ở vị trí B thì vôn kế chỉ 7,2 V. Tính giá trị điện trở R (Biết trên biến trở có ghi 20Ω - 1 A )

DẠNG 2: BIẾN TRỞ ĐƯỢC MẮC VỪA NỐI TIẾP, VỪA SONG SONG.

* Sử dụng bất đẳng thức ( trong đó  R_o là điện trở toàn phần của biến trở .

* HS phải biết vẽ lại mạch điện để dễ dàng sử dụng định luât ôm trong mạch nối tiếp cũng như mạch song song .

 Bài 6: ( Bài 11.4 b SBT  L9) Cho mạch điện (như hình vẽ ),đèn sáng bình thường. Với U_đm = 6 V và I_đm = 0,75 A . Đèn được mắc với biến trở Có điện trở lớn nhất băng 16  và U_MN không đổi băng 12V. Tính R₁ của biến trở để đèn sáng bình thường ?

Hướng dẫn

+ Trước hết HS phải vẽ lại được mạch điện & khi đó (Đ// R_AC) nt R_CB­

Trong đó: R_AC = R₁

+ Khi đèn sáng bình thường =>   U_đ = U_AC = ? → U_CB = ?

+  I_đ + I_AC = I_CB

Trong đó: 

\(\begin{array}{l} {I_{AC}} = \frac{{{U_{AC}}}}{{{R_1}}}\,\,\\ {I_{CB}} = \frac{{U - {U_d}}}{{16 - {R_1}}}\,\,\,\\ \Rightarrow \,\,{I_d} + \frac{{{U_d}}}{{{R_1}}} = \frac{{U - {U_d}}}{{16 - {R_1}}}\,\,(*) \end{array}\)            

            Học sinh giải PT (*) → Tìm được R₁

...

---Để xem toàn bộ nội dung Chuyên đề 2 dạng bài tập quan trọng về Biến trở môn Vật lý 9 các em vui lòng đăng nhập vào trang hoc247.net để xem online hoặc tải về máy tính---

 

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Tài liệu 2 dạng bài tập quan trọng về Biến trở môn Vật lý 9 năm học 2019-2020. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào website hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .

Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:

• 130 câu hỏi trắc nghiệm ôn tập chương 1 Điện học môn Vật lý 9

• Lý thuyết bổ trợ và nâng cao chương 1 Điện Học môn Vật lý 9

​Chúc các em học tập tốt !