Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 8: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thuỷ văn Việt Nam

- Biến đổi về nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng trên phạm vi cả nước, với mức tăng trung bình toàn Việt Nam là 0,89°C trong giai đoạn 1958 – 2018, nhìn chung có xu hướng tăng nhẹ.

- Biến đổi về lượng mưa: Tính trung bình trên phạm vi cả nước, tổng lượng mưa năm có sự biến động trong giai đoạn 1958 – 2018, nhìn chung có xu hướng tăng nhẹ.

Bảng. Tổng lượng mưa trung bình năm theo các giai đoạn của một số trạm khí tượng (mm)

(Nguồn: Trung tâm Thông tin và Dữ liệu khí tượng thuỷ văn)

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão, rét đậm, rét hại, ... Số ngày nắng nóng có xu thế tăng trên phạm vi cả nước; số ngày rét đậm, rét hại có biến động mạnh qua các năm; số cơn bão mạnh có xu thế tăng lên; mùa mưa có nhiều trận mưa lớn, thời gian kéo dài xảy ra ở nhiều vùng nước ta gây lũ quét, ngập lụt.

⇒ Nhìn chung, biến đổi khí hậu đã khiến thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.

- Do tổng lượng mưa trung bình năm có sự biến động làm lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

- Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng.

+ Vào mùa lũ do số ngày mưa lớn gia tăng nên tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trầm trọng hơn.

+ Vào mùa cạn, ở một số lưu vực sông (sông Kỳ Cùng, sông Ba, sông Thu Bồn, sống Đồng Nai, ...) lưu lượng nước có xu thế giảm, làm tăng nguy cơ thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất vào mùa khô ở các địa phương trong lưu vực.

- Để giảm nhẹ biến đổi khí hậu, có thể sử dụng các biện pháp:

+ Sử dụng tiết kiệm năng lượng sử dụng các thiết bị diện tiêu hao ít năng lượng, tạo thói quen tắt thiết bị điện khi không sử dụng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi xe đạp, ...

+ Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo: năng lượng mặt trời, gió, sức nước, ...

Hình 1. Nhà máy điện mặt trời, điện gió ở Ninh Phước, Ninh Thuận

+ Sử dụng tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước.

+ Bảo vệ rừng, trồng và bảo vệ cây xanh tạo môi trường trong lành.

+ Giảm thiểu và xử lí rác thải, chất thải: phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định, ...

- Để thích ứng với biến đổi khí hậu có thể sử dụng các biện pháp:

+ Trong sản xuất nông nghiệp: thay đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng, vật nuôi; nghiên cứu các giống cây trồng, vật nuôi thích ứng với bối cảnh biến đổi khí hậu; nâng cấp hệ thống thuỷ lợi để cung cấp nước vào mùa khô, hạn chế tác động của xâm nhập mặn, ...

Hình 2. Kênh nước ngọt nhân tạo lớn nhất đồng bằng sông Cửu Long ở Ba Tri, Bến Tre

+ Trong công nghiệp: ứng dụng các thành tựu của khoa học công nghệ vào quy trình sản xuất để vừa tiết kiệm nguyên liệu, nhiên liệu, vừa tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt, ...

Bài 1: Nêu các tác động của biến đổi khí hậu đối với thuỷ văn nước ta?

Hướng dẫn giải

- Biến đổi khí hậu tác động lớn đến thuỷ văn nước ta, đặc biệt tới lưu lượng nước và chế độ nước sông:

+ Lượng mưa trung bình năm biến động làm lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

+ Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng. Vào mùa mưa lũ, số ngày mưa lũ gia tăng gây nên tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trầm trọng. Vào mùa cạn, lưu lượng nước giảm, làm gia tăng nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và sản xuất ở một số địa phương.

Bài 2: Cho ví dụ thực tế về một giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu?

Hướng dẫn giải

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại Hợp tác xã sản xuất thương mại dịch vụ Lang Minh (Xuân Lộc, Đồng Nai)

- Trước đây, diện tích đất nông nghiệp tại Hợp tác xã Lang Minh chủ yếu chỉ trồng lúa. Tuy nhiên, những năm gần đây, do phải đối mặt với tình trạng hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất, nên Hợp tác xã Lang Minh đã đẩy mạnh trồng ngô sinh khối (tức là: trồng ngô lấy thân, lá và bắp non làm thức ăn thô cho gia súc) bằng các giống ngô mới, như: NK67, NK7328, …

- Việc tiến hành trồng ngô trên đất lúa, không chỉ giúp người dân tăng năng suất, tăng thu nhập, mà với cách trồng mới, sản xuất ngô còn góp phần cải tạo đất nông nghiệp. 

Học xong bài này các em cần biết:

- Phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thuỷ văn Việt Nam.

- Tìm ví dụ về giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 8 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Vào mùa mưa lũ, số ngày mưa lũ gia tăng gây nên tình trạng nào sau đây?

  • A. Gia tăng nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và sản xuất ở một số địa phương
  • B. Sinh vật trở nên đa dạng và phong phú
  • C. Lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trầm trọng
  • D. Đáp án khác

• Câu 2:

  Tổng lượng mưa trung bình năm biến động dẫn đến điều gì?

  • A. Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn
  • B. Lưu lượng nước sông cũng biến động
  • C. Lưu lượng nước có xu thế giảm
  • D. Tất cả đều sai

• Câu 3:

  Lưu lượng nước ở lưu vực sông nào có xu thế giảm vào mùa cạn?

  • A. Sông Kỳ Cùng
  • B. Sông Ba
  • C. Sông Thu Bồn
  • D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 8 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 130 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi mục 1 trang 131 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi mục 2 trang 131 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi trang 133 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 133 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 133 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!