Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 2: Các cuộc phát kiến địa lí và sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu

a) Sơ lược về hành trình của một số cuộc phát triển địa lí lớn

Lược đồ một số cuộc phát kiến địa lí lớn

- Bồ Đảo Nha và Tây Ban Nha là những nước tiên phong trong các cuộc thám hiểm bằng đường biển.

- Năm 1487, B.Đka-xơ - hiệp sĩ hoàng gia Bồ Đảo Nha, đã dẫn đầu đoàn thám hiểm đến được mũi cực Nam châu Phi — mũi Hảo Vọng.

- Năm 1492, C.Cô-lôm-bô cùng đoàn thuỷ thủ từ Tây Ban Nha đi vẻ phía tây, vượt qua Đại Tây Dương và đã tìm ra vùng đất mới châu Mỹ.

- Năm 1497, đoàn thám hiểm của VGa-ma gồm 4 chiếc tàu với 160 thuỷ thủ rời cảng Li-xbon (Bồ Đào Nha), cũng vòng qua điểm cực Nam châu Phi và cập bén Ca-li-cút ở phía tây nam Án Độ (1498). Ước mơ phát hiện tuyến đường biển sang Án Độ đã được thực hiện.

Đại tưởng niệm những nhà phát kiến địa lí Bồ Đào Nha ở thành phố Li-xbon

- Năm 1819, Ph.Ma-gien-lăng vả đoàn thám hiểm từ Tây Ban Nha, đi về phía tây, hoàn thành chuyến đi vòng quanh thế giới năm 1522.

b) Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí

Phát kiến địa lí đã để lại những hệ quả lớn lao cho loài người.

Hình ảnh mô phỏng con tàu buôn bán nô lệ thời kì này

a) Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản

- Sau các cuộc phát kiến địa li, giới quý tộc và thương nhân châu Âu đây mạnh cướp bóc của cải, tài nguyên từ các nước thuộc địa châu Á, châu Phi, châu Mỹ đem vẻ châu Âu. Ờ trong nước, họ dùng bạo lực và nhiều thủ đoạn để tước đoạt ruộng đất của nông nô, tư liệu sản xuất của thợ thủ công,...

- Hàng triệu người da đen ở châu Phi bị bắt để bán cho các chủ đồn điền, hẳm mỏ ở châu Âu, châu Mỹ làm nhân công. Tại châu Âu, do phong trào "rào đất cướp ruộng", hàng vạn nông nô không cỏ ruộng cảy cấy, trờ thành những người đi lang thang, cuối củng buộc phải vào làm thuê trong các công xưởng của lư sản.

- Nhờ thể, tư sản ở Tây Âu đã tích luỹ được một nguồn vốn ban đầu và tập hợp được đội ngũ đông đào những người làm thuê. Họ ra sức mở rộng kinh doanh, lập các công trường thủ công, những đồn điền quy mô lớn và cả các công ti thương mại. Hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hiện.

- Quan hệ giữa chủ công trường thủ công, chủ đồn điển,... với những người lâm thuê (công nhân) là quan hệ chủ - thợ. Toán bộ nhà xưởng, ruộng đắt, công cụ và nguyên liệu... đều là của chủ, còn công nhân thì phải bán sức lao động của minh và nhận về đông lương ít ỏi. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã hinh thành trong lòng xã

b) Sự biến đổi xã hội Tây Âu

- Cùng với quá trình này sinh chủ nghĩa tư bản là những biến đổi mạnh mẽ trong xã hội với sự hình thành của các giai cắp mới - tư sản và vô sản.

- Giải cấp tư sản

+ Vốn là những người thợ cả đứng đầu phường hội, những thương nhân hoặc thị dân giàu có,.. trở thành chủ công trường thủ công, chủ đồn điền hoặc nhà buôn lớn,...

+ Nắm giữ nhiều của cải, có thế lực kinh tế, nhưng chưa có địa vị chính trị trong xã hội.

- Giải cấp vô sản

+ Gồm đội quân lao động làm thuê cho chủ tư bản.

+ Trong thời gian đầu, họ đi theo giai cấp tư sản để làm cách mạng chống chế độ phong kiến lỗi thời.

Câu 1: Theo em, cuộc phát kiến địa lý nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Hướng dẫn giải

Câu 2: Nêu những biểu hiện của sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở Tây Âu.

Hướng dẫn giải

- Sự xuất hiện quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: Quan hệ chủ - thợ được hình thành giữa những chủ công trường thủ công, chủ đồn điền với những người lao động làm thuê. Đây thực chất là quan hệ bóc lột giai cấp.

- Hình thức bóc lột: bóc lột giá trị thặng dư, người lao động không được sở hữu bất cứ tài sản nào trong xã hội. Mọi tài sản đều thuộc về giới chủ, công nhân phải bán sức lao động của mình để nhận về đồng lương ít ỏi.

- Các hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa:

+ Trong công nghiệp xuất hiện các công trường thủ công với các hình thức như công trường thủ công phân tán, công trường thủ công tập trung và công trường thủ công hỗn hợp.

+ Trong nông nghiệp xuất hiện các trang trại của phú nông, nông trang của địa chủ phong kiến, trại ấp của tư sản nông nghiệp.

Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:

- Sử dụng lược đồ hoặc bản đồ, giới thiệu được những nét chính về hành trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới.

- Nêu được hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.

- Trình bày được sự nảy sinh phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu.

- Xác định được những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu.

Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2 để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

• Câu 1:

  Mục tiêu hướng tới của các thương nhân châu Âu trong các cuộc phát kiến địa lý là khu vực nào? 

  • A. Nam Phi
  • B. Các nước phương Đông đặc biệt là Ấn Độ
  • C. Bắc Phi
  • D. Châu Mĩ

• Câu 2:

  Ai là người đầu tiên trên thế giới thực hiện chuyến đi vòng quanh Trái Đất?

  • A. Ph. Ma-gien-lan.
  • B. Va-xco đơ Ga-ma.
  • C. C. Cô-lôm-bô.
  • D. Đi-a-xơ.

• Câu 3:

  Ý nào sau đây không nằm trong mục đích của các cuộc phát kiến địa lí? 

  • A. Tìm nguồn nguyên liệu, vàng bạc từ các nước phương Đông.
  • B. Tìm thị trường tiêu thụ hàng hóa ở các nước phương Đông.
  • C. Tìm con đường giao lưu buôn bán với các nước phương Đông.
  • D. Tìm những vùng đất mới ở châu Phi và châu Mĩ.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Câu hỏi 1 trang 15 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi 2 trang 15 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi trang 16 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi 1 trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi 2 trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập 1 trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập 2 trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 17 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 1 trang 8 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 2 trang 9 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 3 trang 9 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 1 trang 10 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 2 trang 10 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 3 trang 10 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 4 trang 10 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 5 trang 10 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!