Khoa học tự nhiên 8 KNTT Bài 2: Phản ứng hóa học

- Thí nghiệm về sự chuyển thể của nước

Hình 2.1. Thí nghiệm về sự chuyển thể của nước

- Hình 2.1 hướng dẫn cách thực hiện thí nghiệm về sự chuyển thể của nước bằng cách sử dụng nước đá viên, cốc thuỷ tinh 250mL, nhiệt kế, đèn cồn, kiếng sắt.

- Các quá trình như hoà tan, đông đặc, nóng chảy... chỉ là các quá trình chuyển đổi giữa các trạng thái của chất mà không tạo ra chất mới, đó là biến đổi vật lí.

Thí nghiệm về biến đổi hoá học

- Chuẩn bị: bột sắt (Fe) và bột lưu huỳnh (S) theo tỉ lệ 7 : 4 về khối lượng; ống nghiệm chịu nhiệt, đèn cồn, đũa thuỷ tinh, thỏa thuỷ tinh.

- Tiến hành:

+ Trộn đều hỗn hợp bột sắt và bột lưu huỳnh. Lần lượt cho vào hai ống nghiệm (1) và (2) mỗi ống 3 thìa hỗn hợp.

+ Đưa nam châm lại gần ống nghiệm (1), quan sát hiện tượng.

+ Đun nóng mạnh đáy ống nghiệm (2) khoảng 30 giây rồi ngưng đun. Để nguội và đưa nam châm lại gần ống.

⇒ Các quá trình như đốt cháy nhiên liệu, phân huỷ chất (ví dụ: nung đá vôi,...), tổng hợp chất (ví dụ: quá trình quang hợp...) có sự tạo thành chất mới, đó là biến đổi hóa học.

- Trong cơ thể người và động vật, sự trao đổi chất là một loạt các quá trình sinh hoá, bao gồm cả biến đổi vật lí và biến đổi hoá học.

- Diễn biến phản ứng hoá học:

+ Trong phản ứng hoá học, xảy ra sự phá vỡ các liên kết trong phân tử chất đầu, hình thành các liên kết mới, tạo ra các phân tử mới.

+ Kết quả là chất này biến đổi thành chất khác.

- Hiện tượng kèm theo các phản ứng hoá học:

+ Phản ứng hoá học xảy ra khi có chất mới được tạo thành với những tính chất mới, khác biệt với chất ban đầu.

+ Những dấu hiệu dễ nhận ra có chất mới tạo thành là sự thay đổi về màu sắc, xuất hiện chất khí hoặc xuất hiện chất kết tủa... 

+ Sự toả nhiệt và phát sáng cũng là dấu hiệu cho biết phản ứng hoá học đã xảy ra.

+ Dấu hiệu nhận biết có chất mới tạo thành.

a. Phản ứng toả nhiệt, phản ứng thu nhiệt

- Phản ứng toả nhiệt giải phóng năng lượng (dạng nhiệt) ra môi trường xung quanh.

- Phản ứng thu nhiệt nhận năng lượng (dạng nhiệt) trong suốt quá trình phản ứng xảy ra.

b. Ứng dụng của phản ứng toả nhiệt

- Các phản ứng toả nhiệt có vai trò quan trọng trong cuộc sống vì chúng cung cấp năng lượng cho sinh hoạt và sản xuất, vận hành động cơ, thiết bị máy công nghiệp, phương tiện giao thông.

Bài 1. Quá trình nung đá vôi (thành phần chính là CaCO₃) thành vôi sống (CaO) và khí carbon dioxide (CO₂) cần cung cấp năng lượng (dạng nhiệt). Đây là phản ứng gì?

A. Tỏa nhiệt

B. Thu nhiệt

C. Vật lí

D. Vừa tảo nhiệt vừa thu nhiệt

Hướng dẫn giải

Phản ứng cần cung cấp năng lượng để xảy ra là phản ứng thu nhiệt.

⇒ Chọn B

Bài 2. Phản ứng đốt cháy cồn là phản ứng gì?

A. Phản ứng thu nhiệt

B. Phản ứng tỏa nhiệt

C. Vừa là phản ứng tỏa nhiệt, vừa là phản ứng thu nhiệt

D. Không có đáp án nào đúng

Hướng dẫn giải

Phản ứng cháy là phản ứng toả nhiệt.

⇒ Chọn B

Học xong bài học này, em có thể:

- Nêu và phân biệt được khái niệm sự biến đổi vật lí, biến đổi hoá học. Lấy được ví dụ đơn giản để minh họa.

- Tiến hành được một số thí nghiệm đơn giản về sự biến đổi vật lí và biến đổi hoá học.

- Nêu được khái niệm phản ứng hoá học, chất đầu/chất tham gia và sản phẩm.

- Chỉ ra được một số dấu hiệu chứng tỏ có phản ứng hoá học xảy ra.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Kết nối tri thức Bài 2 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Phản ứng sau là phản ứng gì?

  Phản ứng phân hủy copper(II) hydroxide thành copper(II) oxide và hơi nước thì cần cung cấp năng lượng dưới dạng nhiệt bằng cách đun nóng. Khi ngừng cung cấp nhiệt, phản ứng cũng dừng lại

  • A. Phản ứng tỏa nhiệt
  • B. Phản ứng thu nhiệt
  • C. Phản ứng phân hủy
  • D. Phản ứng trao đổi

• Câu 2:

  Phản ứng tỏa nhiệt là:

  • A. Phản ứng có nhiệt độ lớn hơn môi trường xung quanh
  • B. Phản ứng có nhiệt độ nhỏ hơn môi trường xung quanh
  • C. Phản ứng có nhiệt độ bằng môi trường xung quanh
  • D. Phản ứng không có sự thay đổi nhiệt độ

• Câu 3:

  Điền vào chố trống: "Trong cơ thể người và động vật, sự trao đổi chất là một loạt các quá trình ..., bao gồm cả biến đổi vật lí và biến đổi hoá học."

  • A. Sinh hóa
  • B. Vật lí
  • C. Hóa học
  • D. Sinh học

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Kết nối tri thức Bài 2 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 11 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Hoạt động trang 11 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Hoạt động trang 12 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Giải Câu hỏi trang 12 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Giải Câu hỏi Phần II.1 trang 13 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Giải Câu hỏi Phần II.2 trang 13 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Hoạt động trang 14 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Giải Câu hỏi Phần II trang 14 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Giải Câu hỏi Phần III trang 14 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Hoạt động 1 trang 15 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Hoạt động 2 trang 15 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!