Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 5: Giá thể trồng cây

- Giá thể là các vật liệu để trồng cây, có khả năng giữ nước, có độ thoáng tạo môi trường thuận lợi cho sự nảy mầm của hạt, hình thành và phát triển của bộ rễ của cây trồng, giúp cây hấp thụ nước, dinh dưỡng để sinh trưởng và phát triển.

- Có hai nhóm giá thể trồng cây là giá thể hữu cơ tự nhiên và giá thể trơ cứng

a. Giá thể than bùn

- Giá thể than bùn: Được tạo ra từ xác các loại thực vật khác nhau, thủy phân trong điều kiện kị khí (Hình 5.1).

Hình 5.1. Giá thể than bùn

+ Ưu điểm: Giả thể than bùn thường xốp, nhẹ, thoảng khi, giữ ầm tốt giữ chất dinh dưỡng không bị rửa trôi sau mỗi lần tưới cây.

+ Nhược điểm: Hàm lượng các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng trong giá thể than bùn thấp.

Hình 5.2. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể than bùn

b. Giá thể mùn cưa

- Giá thể mùn cưa là loại giá thể tạo ra từ mùn cưa trong quá trình sản xuất và chế biến gỗ.

+ Ưu điểm: Giá thể mùn cưa phân hủy thành chất hữu cơ giúp đất tơi, xốp, ổn định nhiệt, cung cấp chất dinh dưỡng cho cây thông qua biến đổi của vi sinh vật.

+ Nhược điểm: Giá thể mùn cưa chủ yếu là cellulose nên có độ thoáng khí thấp, giữ ẩm không đều.

Hình 5.3. Giá thể mùn cưa

Hình 5.4. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể mùn cưa

c. Giá thể trấu hun

- Giá thể trấu hun là loại giá thể được tạo bởi quả trinh đốt vỏ trấu của hạt thóc trong điều kiện kị khí

+ Ưu điểm: Giá thể trấu hun sạch, tơi, xốp, giữ nước và giữ phân tốt, không có nấm bệnh và vi khuẩn, tốt cho đất trồng và cây trồng, không hại cho mỗi trường.

+ Nhược điểm: Giá thể trấu hun có dinh dưỡng kém, hấp thụ nhiệt lớn.

Hình 5.5. Giá thể trấu hun

Hình 5.6. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể trấu hun

d. Giá thể xơ dừa

- Giả thể xơ dừa là loại giả thể tạo ra từ vỏ dừa. Vỏ dừa được làm nhỏ, loại bỏ các chất độc hại với cây trồng và được xử lí với chế phẩm vi sinh vật.

+ Ưu điểm: Nhẹ, tơi, xốp, thoáng khí, giữ và duy trì độ ẩm tốt, thoát nước nhanh, cải thiện quá trình trao đổi cation, tăng cường hoạt động của vi sinh vật cố định đạm,...; kích thích quá trình nảy mầm, giúp cây sinh trưởng nhanh, phát triển thuận lợi.

+ Nhược điểm: Giá thể xơ dừa thường có chứa tanin, lignin khó phân huỷ nên gây nghẽn quá trình hút dinh dưỡng và nước của rễ cây.

Hình 5.7. Giá thể xơ dừa

Các bước sản xuất:

Hình 5.8. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể xơ dừa

1.3. Một số loại giá thể trơ cứng

a. Giá thể perlite

- Giá thể perlite là loại giá thể tạo ra từ lượng đá perlite trong tự nhiên bằng cách xay, nghiền nhỏ và nung ở nhiệt độ cao.

Hình 5.9. Giá thể perlite

+ Ưu điểm: Giá thể perlite có chứa nhiều silic, độ thông thoáng tốt, có tính ổn định về tính chất vật li, tinh trơ hóa học.

- Nhược điểm: Giá thể perlite có chứa nhiều nhôm, một phần nhóm giải phóng ra ngoài làm độ pH giảm. 

Hình 5.10. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể perlite

b. Giá thể gốm

- Giá thể gốm là loại giá thể được sản xuất từ đất sét, đất phù sa, một số phụ phẩm nông nghiệp (trấu, lõi ngô,...) bằng cách nghiền, nặn thành viên và nung ở nhiệt độ cao (Hình 5.11).

+ Ưu điểm: Giả thể gốm là giả thể vô cơ, xốp, nhẹ, thoảng khí, có các lỗ liên thông với nhau, có khả năng giữ chất dinh dưỡng giúp cho rễ cây phát triển tốt Giả rẻ, sạch, không gây ô nhiễm môi trường, độ bền cao, trung tinh, có thể tái sử dụng nhiều lần; hạn chế được sâu, bệnh và cỏ dại, có chất lượng cao.

+ Nhược điểm: không giữ nước, khô nhanh, không chứa chất dinh dưỡng; đất sét là nguyên liệu không tái tạo được.

Hình 5.11. Giá thể gốm

Hình 5.11. Sơ đồ các bước sản xuất giá thể gốm

Bài 1.

Giá thể trồng cây là gì? Chúng được sản xuất như thế nào? Việc sử dụng giá thể trồng cây trong trồng trọt có ý nghĩa như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào nội dung mục I. Giới thiệu giá thể để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Giá thể là các vật liệu để trồng cây, có khả năng giữ nước, có độ thoáng tạo môi trường thuận lợi cho sự nảy mầm của hạt, hình thành và phát triển của bộ rễ cây trồng, giúp cây hấp thụ nước, chất dinh dưỡng để sinh trưởng và phát triển.

- Mỗi loại giá thể khác nhau lại có quy trình sản xuất khác nhau.

- Ý nghĩa của việc sử dụng giá thể trồng cây trong trồng trọt:

+ Trồng cây bằng giá thể dễ trồng, chăm sóc thuận tiện.

+ Giá thể đã được xử lí, phối trộn với các chất dinh dưỡng cân đối nên cây trồng khỏe, sinh trưởng và phát triển tốt, sạch bệnh, tạo ra nguồn nông sản sạch và an toàn cho người sử dụng.

Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:

- Nếu được một số ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giá thể trồng cây.

- Trình bày được đặc điểm của một số loại giá thể trồng cây phổ biến.

- Mô tả được các bước sản xuất một số loại giá thể trồng cây.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Đâu là lợi ích của việc sử dụng giá thể trồng cây?

  • A. Trồng cây bằng giá thể dễ trồng, chăm sóc thuận tiện.
  • B. Giá thể đã được xử lí, phối trộn với các chất dinh dưỡng cân đối nên cây trồng khỏe, sinh trưởng và phát triển tốt, sạch bệnh, tạo ra nguồn nông sản sạch và an toàn cho người sử dụng.
  • C. Cả A và B đúng
  • D. Đáp án khác

• Câu 2:

  Đâu được xem là giá thể trồng cây?

  • A. Than bùn
  • B. Mùn cưa
  • C. Trấu hun
  • D. Cả 3 đáp án trên

• Câu 3:

  Xác định bước phơi khô than bùn ngoài không khí và nghiền nhỏ thuộc bước thứ mấy của bước tạo giá thể than bùn?

  • A. Bước 1
  • B. Bước 2
  • C. Bước 3
  • D. Bước 4

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 27 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá 1 trang 27 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá 2 trang 27 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá trang 28 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá trang 30 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Kết nối năng lực trang 30 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 32 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 32 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!