Bộ 5 đề thi chọn đội tuyển HSG môn Lịch Sử 10 năm 2021 có đáp án Trường THPT Triệu Thái

TRƯỜNG THPT TRIỆU THÁI

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM 2021 MÔN LỊCH SỬ 10 THỜI GIAN 180 PHÚT

 

Câu 1. Vì sao đến thế kỷ XI, thành thị trung đại ra đời ở Tây Âu? Vai trò của thành thị đối với sự xuất hiện của chủ nghĩa tư bản ở Tây Âu trong những thế kỷ sau.

Câu 2. Lập bảng về quốc gia Văn Lang – Âu Lạc và Champa theo các nội dung sau: Cơ sở hình thành và địa bàn sinh sống, bộ máy nhà nước, xã hội, kinh tế và văn hoá tinh thần. Những điểm tương đồng giữa các quốc gia.

Câu 3. Về văn hóa, các triều đại phong kiến Trung Hoa đã có âm mưu, thủ đoạn gì đối với cư dân Việt cổ dưới thời Bắc thuộc (từ thế kỷ II – TCN đến thế kỷ X)? Âm mưu đó của chúng có thực hiện được không? Tại sao có thể khẳng định được điều đó?

Câu 4. Tư tưởng chủ động của nhà Lý trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) được thể hiện như thế nào?

Câu 5: 

“Đánh cho để dài tóc

Đánh cho để đen răng

Đánh cho nó chích luân bất phản

Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn

Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ”

                                                Hịch ra trận

Lời hịch đó của nhân vật nào? Những đóng góp của nhân vật đó trong lịch sử dân tộc.

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 1

Câu 1: Vì sao đến thế kỷ XI, thành thị trung đại ra đời ở Tây Âu? Vai trò của thành thị đối với sự xuất hiện của chủ nghĩa tư bản ở Tây Âu trong những thế kỷ sau.

a. Vì sao đến thế kỷ XI, thành thị trung đại ra đời ở Tây Âu.

- Từ thế kỷ XI, lực lượng sản xuất có nhiều biến đổi: Nông nghiệp phát triển, sản phẩm phong phú, thừa thãi...Thủ công nghiệp diễn ra quá trình chuyên môn hóa tương đối mạnh mẽ...Nhiều thợ thủ công có thể bỏ sản xuất nông nghiệp để chuyên sống bằng sản phẩm trao đổi với nông dân...

- Sự phát triển của lực lượng sản xuất dẫn đến thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp...Một số thợ thủ công tìm cách thoát khỏi các lãnh địa hoặc bằng cách chuộc thân thể hoặc bỏ trốn…Họ tìm đến các ngã ba đường, các bến sông, bến cảng, tu viện hoặc các thành phố cổ để định cư. Cư dân đông dần lên, thợ thủ công và thương nhân tập trung ngày càng nhiều. Lúc đầu chỉ là một thị trấn nhỏ, sau phát triển thành các thành thị...

2. Vai trò của thành thị đối với sự ra đời của kinh tế tư bản chủ nghĩa.

- Hàng hóa sản xuất ngày càng nhiều, hình thành các phường hội là tiền đề cho sự ra đời của các công trường thủ công sau này...

- Trong thành thị, hình thành các thương hội, tổ chức ra các hội chợ để buôn bán và giao lưu...làm tiền đề đưa đến sự ra đời của các công ty thương mại sau này...

- Trong thành thị, kinh tế hàng hóa phát triển mạnh làm cho quan hệ sản xuất phong kiến dần tan rã...

- Các trường học trong các thành thị ra đời, không phụ thuộc vào giáo lý Kitô và là cơ sở để hình thành các trường đại học lớn (Bô-lô-nha ở Italia, O-xphớt ở Anh, Xoóc-bon ở Pháp…) là trung tâm văn hóa, khoa học của cả châu Âu...Đây là cơ sở để cho các tiến bộ khoa học - kỹ thuật ra đời.. Như vậy, thành thị trung đại chính là tiền đề quan trọng nhất cho sự ra đời của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu trong những thế kỷ sau này.

Câu 2: Lập bảng về quốc gia Văn Lang – Âu Lạc và Champa theo các nội dung sau: Cơ sở hình thành và địa bàn sinh sống, bộ máy nhà nước, xã hội, kinh tế và văn hoá tinh thần. Những điểm tương đồng giữa các quốc gia.

a. Lập bảng về quốc gia Văn Lang – Âu Lạc và Champa theo các nội dung sau: Cơ sở hình thành và địa bàn sinh sống, bộ máy nhà nước, kinh tế, văn hoá tinh thần và xã hội

Nội dung	Nước Văn Lang – Âu Lạc	Nước Champa
Cơ sở  hình thành và địa bàn sinh sống	Nền văn hoá Đông Sơn với công cụ đồng thau và sắt. Địa bàn là lưu vực các sông lớn ở Đồng bằng Bắc Bộ ngày nay.	Nền văn hoá Sa Huỳnh với công cụ đồng thau và sắt. Địa bàn là khu vực miền Trung và Nam Trung Bộ ngày nay.
Bộ máy  nhà nước và xã hội	- Đứng đầu là vua, giúp việc là lạc hầu, lạc tướng. Đất nước được chia thành 15 bộ... - Xã hội phân hoá thành 3 tầng lớp là quý tộc, dân tự do và nô tì.	- Đứng đầu là vua, giúp việc là Tể tướng và 2 đại thần. Đất nước chia thành 4 khu vực hành chính lớn... - Xã hội phân hoá thành 3 tầng lớp là quý tộc, dân tự do và nô lệ.
Kinh tế	Chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa, kết hợp với sản xuất thủ công, chăn nuôi....	Chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa, kết hợp với thủ công, khai thác lâm thổ sản...
Văn hoá  tinh thần	Người Việt cổ ở nhà sàn, có tục nhuộm răng, ăn trầu... thờ cúng các hiện tượng tự nhiên, tổ tiên...có các hình thức lễ hội phong phú.	Người Chăm ở nhà sàn, ăn trầu ... tôn giáo là Hin –đu giáo và Phật giáo. Có nền nghệ thuật phát triển...

b. Điểm tương đồng: Đều hình thành trên cơ sở của nền văn hoá bản địa. Cư dân sinh sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Nhà nước tổ chức còn đơn giản theo thể chế quân chủ chuyên chế. Xã hội chưa phân hoá sâu sắc. Có đời sống tinh thần phong phú...

Câu 3: * Âu mưu: Đồng hóa về văn hóa

* Thủ đoạn:

- Bắt nhân dân ta từ bỏ phong tục tập quán, theo văn hóa người Hán

- Truyền bá Nho giáo

- Đưa người Hán sang ở lẫn với người Việt

* Kết quả: Không thực hiện được

* Cơ sở khẳng định:

- Người Việt cổ đã tiếp thu có chọn lọc và cải biến văn hóa của người Hán phù hợp với mình

- Phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc vẫn được bảo tồn, như: ăn trầu, nhuộm răng đen, thờ cúng tổ tiên và anh hùng dân tộc….

- Nhân dân ta không ngừng đấu tranh giành độc lập của dân tộc

Câu 4: Tư tưởng chủ động của nhà Lý trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) được thể hiện như thế nào?

1. Chủ động tấn công trước để phá tan sự chuẩn bị xâm lược của nhà Tống:

- Trước âm mưu của nhà Tống, Lý Thường Kiệt không bị động chờ giặc mà quyết định tấn công trước để đẩy giặc vào thế bị động với tư tưởng “Tiên phát chế nhân”.....

- Năm 1075, Lý Thường Kiệt đã chỉ huy 10 vạn quân vượt biên giới sang đất Tống tấn công Châu Khâm, Châm Liêm, Châu Ung đánh ta hoàn toàn sự chuẩn bị của nhà Tống ...sau đó nhanh chóng chủ động rút về nước.

2. Chủ động xây dựng phòng tuyến chặn giặc:

- Sau khi về nước, Lý Thường Kiệt đã cho chuẩn bị sẵn thế trận đánh giặc mà quan trọng nhất là lập phòng tuyến Như Nguyệt...... Lý Thường Kiệt bố trí lực lượng ngày đêm canh phòng cẩn mật, phòng tuyến Như Nguyệt có sự phối hợp giữa quân bộ và thủy….

3. Chủ động trong tiến công

- Năm 1077, Quách Quỳ đã chỉ huy 30 vạn quân xâm lược nước ta và đã vấp phải phòng tuyến kiên cố của nhà Lý. Quân ta đẩy lùi các cuộc tấn công của quân Tống khi chúng vượt sông..

- Khi quân Tống đã mỏi mệt, Lý Thường Kiệt đã chỉ huy quân dân chủ động kết hợp giữa những cuộc công kích nhỏ với những trận quyết chiến đẩy địch vào thế bị động, tổ chức phản công đánh sang trại giặc và giành thắng lợi....

4. Chủ động kết thúc chiến tranh:

- Khi quân Tống ở vào thế “Tiến thoái lưỡng nan”, ý chí xâm lược bị đè bẹp thì Lý Thường Kiệt đã chủ động đề nghị giảng hoà để kết thúc chiến tranh….

Câu 5: Bài hịch đó của nhân vật nào? Những đóng góp của nhân vật đó trong lịch sử dân tộc?

1. Bài hịch đó của vua Quang Trung viết trước khi đánh trận Ngọc Hôi – Đống Đa năm 1789

2. Những đóng góp của vua Quang Trung trong lịch sử dân tộc

- Quang Trung - Nguyễn Huệ là người lãnh đạo phong trào nông dân Tây Sơn, tiêu diệt các tập đoàn phong kiến cát cứ, bước đầu thống nhất đất nước, xóa bỏ ranh giới Đàng Trong và Đàng Ngoài...

- Nguyễn Huệ là nhà quân sự lỗi lạc đồng thời là vị anh hùng của dân tộc. Người đã trực tiếp chỉ huy 2 cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm – Thanh, bảo vệ nền độc lập dân tộc….

- Là người đứng đầu vương triều Tây Sơn, ông đã đề ra nhiều chính sách xây dựng nền móng chế độ mới mang tính toàn diện cả về kinh tế, chính trị, xã hội...Đất nước dần được ổn định, vị thế của vương triều Tây Sơn được nâng cao …

Câu 1: Hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến. Trong những thành tựu ấy, thành tựu nào đã có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của phương Tây?

Câu 2: Trình bày những chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta và tác động của các chính sách ấy trên các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội. Tại sao phong kiến phương Bắc không thực hiện được âm mưu đồng hóa nước ta?

Câu 3: Tóm tắt cuộc kháng chiến chống Tống thời nhà Lý và chỉ ra nghệ thuật quân sự độc đáo của cuộc kháng chiến này.

Câu 4: Nêu các hình thức diễn ra của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu từ thế kỉ XVII đến cuối thế kỉ XVIII. Tại sao có thể khẳng định cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc cách mạng tư sản triệt để?

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết phần đáp án của đề thi số 2 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Câu I (3,0 điểm). Bằng các sự kiện lịch sử tiêu biểu, hãy chứng tỏ phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của nhân dân ta thời Bắc thuộc (từ thế kỉ II TCN đến đầu thế kỉ X) diễn ra liên tục và rộng lớn.

Câu II (6,0 điểm). Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427), hãy:

1. Trình bày tóm tắt diễn biến.

2. Bình luận ngắn gọn về Hội thề ở Lũng Nhai (1416) và Hội thề Đông Quan (1427).

3. Phân tích nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Câu III (4,0 điểm). Thông qua việc trình bày tóm tắt nội dung các cuộc cải cách hành chính của vua Lê Thánh Tông (thế kỉ XV) và vua Minh Mạng (thế kỉ XIX), hãy rút ra những điểm giống nhau giữa hai cuộc cải cách này.

Câu IV (3,0 điểm). Trình bày nguyên nhân bùng nổ và ý nghĩa lịch sử của phong trào Văn hóa Phục hưng.

Câu V (4,0 điểm). Hãy làm rõ những điểm giống và khác nhau giữa cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII và cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII.

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết phần đáp án của đề thi số 3 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Câu 1 (2,0 điểm)

Các quốc gia cổ đại phương Đông có những điểm khác biệt gì về điều kiện tự nhiên, thời gian xuất hiện, nền tảng kinh tế và thể chế chính trị so với các quốc gia cổ đại phương Tây?

Câu 2 (2,0 điểm)

Trên cơ sở hiểu biết về văn hóa truyền thống Đông Nam Á, anh/chị hãy:

a. Nêu những nét đặc trưng của văn hóa truyền thống Đông Nam Á.

b. Nêu và giải thích ý kiến của mình về nhận định: Văn hóa truyền thống của khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc và toàn diện của văn hóa Ấn Độ.

Câu 3 (2,0 điểm)

Thế nào là tích lũy ban đầu của chủ nghĩa tư bản? Sự tích lũy ban đầu của chủ nghĩa tư bản đã làm thay đổi quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội Tây Âu ra sao?

Câu 4 (2,0 điểm)

Trên cơ sở tình hình kinh tế nông nghiệp nước ta từ thế kỉ X đến thế kỉ XV, anh/chị hãy:

a. Nêu những tiền đề phát triển kinh tế nông nghiệp thời kì này.

b. Trình bày và đánh giá những chính sách khuyến nông của các triều đại phong kiến.

Câu 5 (2,0 điểm)

Cho đoạn trích sau:

“Đánh cho để dài tóc

Đánh cho để đen răng

Đánh cho nó chích luân bất phản

Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn

Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”

(Nguồn: Sách giáo khoa Lịch sử 10, NXB Giáo dục, 2006, tr118)

a. Giải thích ý nghĩa đoạn trích trong bài hiểu dụ nói trên của vua Quang Trung.

b. Nêu những đóng góp của phong trào nông dân Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc.

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết phần đáp án của đề thi số 4 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Câu 1: Lập bảng so sánh các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại Địa Trung Hải về quá trình hình thành, tình hình kinh tế, xã hội và chính trị? Điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng như thế nào tới sự hình thành, đặc điểm kinh tế, xã hội, chính trị của các quốc gia cổ đại phương Đông?

Câu 2: Phong kiến là gì? Anh (chị) hãy cho biết tại sao có thể khẳng định chế độ phong kiến Trung Quốc phát triển thịnh đạt dưới  nhà Đường?

Câu 3: Đơn vị kinh tế - chính trị cơ bản của xã hội phong kiến Tây Âu thời kỳ phân quyền là gì? Anh (chị) hãy trình bày những hiểu biết cơ bản của mình về đơn vị kinh tế - xã hội này?

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết phần đáp án của đề thi số 5 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

 

Trên đây là một phần trích dẫn nội dung Bộ 5 đề thi chọn đội tuyển HSG môn Lịch Sử 10 năm 2021 có đáp án Trường THPT Triệu Thái. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.