Bàn về nhân vật Thánh Gióng - Ngữ văn 6 Tập 2 Chân trời sáng tạo

a. Tác giả, tác phẩm:

* Tác giả:

- Hoàng Tiến Tựu (1933 – 1998), quê ở Thanh Hóa. Ông từng công tác tại Khoa Văn, Trường Đại học Sư phạm Vinh (nay là Trường Đại học Vinh) và là chủ nhiệm Khoa Văn Đại học Sư phạm Vinh từ 1969 đến 1987.

- Tác giả là chuyên gia hàng đầu của chuyên ngành Văn học dân gian với nhiều công trình nổi tiếng trong nước:

+ Văn học học dân gian Việt Nam

+ Mấy vấn đề về phương pháp nghiên cứu và giảng dạy văn học dân gian

+ Bình giảng truyện dân gian

+ Bình giảng ca dao…

* Tác phẩm:

- Thể loại: Nghị luận văn học.

- Xuất xứ: Trích Bình giảng truyện dân gian (2001).

b. Đại ý:

- Văn bản bàn về hình tượng nhân vật Thánh Gióng.

c. Bố cục:

Tìm hiểu văn bản theo những nội dung chính như sau:

- Ý kiến.

- Lí lẽ, bằng chứng.

- Khẳng định lại vấn đề.

a. Ý kiến:

- Nhân vật Thánh Gióng được xây dựng rất đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp giản dị, gần gũi.

b. Lí lẽ, bằng chứng:

- Lí lẽ 1: Thánh Gióng hội tụ những đặc điểm phi thường, thể hiện lý tưởng của nhân dân về người anh hùng đánh giặc cứu nước.

- Bằng chứng 1: Những chi tiết kì ảo.

+ Thể hiện qua những chi tiết về sự thụ thai thần kì của mẹ Gióng.

+ Sức mạnh của thể lực và tinh thần, ý chí: Nhổ từng bụi tre dằng ngà để truy kích, đánh giặc.

- Lí lẽ 2: Thánh Gióng có cái bình thường của con người trần thế,

- Bằng chứng:

+ Nguồn gốc, lai lịch rõ ràng, cụ thể, xác định.

+ Thể hiện sức mạnh của nhân dân trong công cuộc giữ nước.

c. Khẳng định lại vấn đề:

- Quá trình phát triển của nhân vật dồi dào ý nghĩa nhân sinh và nên thơ, nên họa.

- Về nội dung: Bàn về nhân vật Thánh Gióng khẳng định Thánh Gióng được xây dựng đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp giản dị, gần gũi.

- Về nghệ thuật: Bài văn nghị luận với ý kiến xác đáng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ và bằng chứng xác thực.

Bài tập: Hãy tóm tắt nội dung văn bản bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ).

a. Hướng dẫn giải:

- Đọc kĩ lại văn bản Bàn về nhân vật Thánh Gióng để nắm được nội dung chính.

- Tóm tắt theo những ý kiến, nội dung chính mà tác giả đưa ra.

b. Lời giải chi tiết:

Thánh Gióng là một người anh hùng phi thường. Điều đó được thể hiện từ sự thụ thai thần kì của mẹ Gióng, ướm thử bàn chân vào vết chân khổng lồ và bà đã mang thai nhưng mười hai tháng sau bà mới sinh ra Gióng… Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và tinh thần, ý chí.  Nhưng Gióng vẫn mang những đặc điểm của một con người trần thế. Nguồn gốc, lai lịch của Gióng rất rõ ràng, cụ thể và xác định. Quá trình ra đời, trưởng thành và chiến thắng ngoại xam đều gắn với những người dân bình dị. Dù có siêu nhiên kì ảo đến đâu, Gióng vẫn phải “nằm trong bụng mẹ”, “uống nước, ăn cơm với cà”, vẫn mặc quần áo của dân làng Phù Đổng. Ngoài ra, nhân vật Thánh Gióng thể hiện sức mạnh của nhân dân trong công cuộc giữ nước. Ngay cả roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt cũng do những người thợ rèn tạo ra. Khi chưa có giặc Gióng chỉ là đứa trẻ nằm im không biết nói, không cười. Khi nghe tiếng gọi của non sông, Gióng lớn nhanh như thổi và cất lời nhận nhiệm vụ, đánh tan giặc Ân. Đánh tan giặc, Gióng đã bay về trời.

- Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Hiểu được cách lập luận của tác giả Hoàng Tiến Tựu.

+ Nắm được vai trò của nhân vật Thánh Gióng.

Văn bản Bàn về nhân vật Thánh Gióng đã nêu ra ý kiến của tác giả Hoàng Tiến Tựu về nhân vật Thánh Gióng được xây dựng rất đặc sắc. Nhằm giúp các em cảm nhận rõ hơn về bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây:

• Bài soạn chi tiết Bàn về nhân vật Thánh Gióng
• Bài soạn tóm tắt Bàn về nhân vật Thánh Gióng​

Các em học sinh thân mến khi gặp những vấn đề khó khăn trong việc tìm hiểu bài học này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Bài học Bàn về nhân vật Thánh Gióng nhằm giúp các em học sinh hiểu hơn về hình tượng nhân vật Thánh Gióng. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: