Cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, trong khi hầu hết các nước châu Á đều trở thành thuộc địa và phụ thuộc vào các nước tư bản Phương Tây thì Nhật lại vẫn giữ được độc lập và còn phát triển kinh tế nhanh chóng trở thành đế quốc? Điều gì đã đưa nước Nhật có những chuyển biến to lớn đó? Hãy cùng HOC247 tìm hiểu qua nội dung của Bài 16: Nhật Bản trong chương trình SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Cuộc Duy tân Minh Trị
- Sau năm 1853, chính quyền Mạc phủ Tô-ku-ga-oa suy yếu và tháng 4-1868, quyền lực của Mạc phủ chấm dứt, trao lại cho Thiên hoàng.
- Năm 1868, Thiên hoàng Minh Trị duy tân đất nước và thành công.
Hình 1. Thiên hoàng Minh Trị
- Nhật Bản phát triển vượt bậc, trở thành nước tư bản công nghiệp, có vị thế bình đẳng với các nước Âu-Mỹ và thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa.
- Những nội dung chính của cuộc Duy Tân Minh Trị
1.2. Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
- Cuối thế kỉ XIX, Mít-su-bi-si và Mít-xưi là hai công ty độc quyền lớn ở Nhật Bản, giữ vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế và chính trị.
- Bước sang thế kỉ XX, Nhật Bản đẩy mạnh chính sách xâm lược và chiến tranh với Trung Quốc, Nga, chiếm đóng nhiều thuộc địa như Đài Loan, bán đảo Liêu Đông, cảng Lữ Thuận, Nam Xa-kha-lin, Triều Tiên và Sơn Đông.
- Đầu thế kỉ XX, Nhật Bản trở thành một đế quốc hùng mạnh ở châu Á.
Hình 2. Lược đồ về sự bành trưởng của đế quốc Nhật Bản cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX
Bài tập minh họa
Bài 1: Mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị là gì?
Hướng dẫn giải
- Mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị:
+ Đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu.
+ Bảo vệ nền độc lập dân tộc trước sự nhòm ngó, đe dọa xâm lược của các nước thực dân, đế quốc phương Tây.
Bài 2: Trình bày những nội dung chính của Duy tân Minh Trị?
Hướng dẫn giải
- Về chính trị: thành lập chính phủ theo mô hình của Đức sau thống nhất (1871); ban hành Hiến pháp (1889), lập Quốc hội.
- Về kinh tế: thống nhất tiền tệ, thị trường; cho phép mua bán ruộng đất; xây dựng đường xá, cầu cống; phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa,…
- Về giáo dục: thi hành chế độ giáo dục bắt buộc; tăng cường nội dung khoa học - kĩ thuật; cử thanh niên ưu tú đi du học ở phương Tây.
- Về quân sự: tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây; thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự; đóng tàu chiến, sản xuất vũ khí, …
Luyện tập Bài 16 Lịch sử và Địa lí 8 CTST
Học xong bài này các em cần biết:
- Nêu được những nội dung chính của cuộc Duy tân Minh Trị.
- Trình bày được ý nghĩa lịch sử của cuộc Duy tân Minh Trị.
- Trình bày được những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.
3.1. Trắc nghiệm Bài 16 Lịch sử và Địa lí 8 CTST
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 16 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
Câu 1:
Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện giải pháp gì để đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng?
- A. Nhờ cậy các nước tư bản phương Tây giúp đỡ.
- B. Tiến hành cải cách trong nội bộ Mạc phủ Tô-ku-ga-oa.
- C. Cải cách đất nước theo mô hình của các nước phương Tây.
- D. Thiết lập chế độ Mạc phủ mới thay thế cho Mạc phủ Tô-ku-ga-oa.
-
- A. Quân chủ chuyên chế.
- B. Quân chủ lập hiến.
- C. Cộng hòa đại nghị.
- D. Cộng hòa Tổng thống.
-
- A. cách mạng vô sản.
- B. cách mạng tư sản.
- C. chiến tranh giải phóng dân tộc.
- D. cách mạng tư sản kiểu mới.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 16 Lịch sử và Địa lí 8 CTST
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 16 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 66 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi trang 66 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi trang 67 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập 1 trang 67 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng 2 trang 67 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST
Hỏi đáp Bài 16 Lịch sử và Địa lí 8 CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!