Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Bài 37: Sinh sản ở sinh vật

Trong thế giới sống, sự tồn tại của một loài phụ thuộc vào khả năng sinh ra các thành viên mới thông qua quá trình sinh sản. Các sinh vật sinh sản bằng những hình thức nào?

Quan sát Hình 37.1 và 37.2, em có nhận xét gì về số lượng bố mẹ tham gia sinh sản, đặc điểm cơ thể con ở sư tử và cây dâu tây? Lấy ví dụ về sinh sản một số sinh vật khác.

Hình 37.1. Sinh sản ở sư tử

Hình 37.2. Sinh sản ở dâu tây

Dự đoán hình thức sinh sản ở sư tử và cây dâu tây.

Hình 37.1. Sinh sản ở sư tử

Hình 37.2. Sinh sản ở dâu tây

Hình 37.3. Sinh sản ở trùng biến hình

Nhận xét về sinh sản ở trùng biến hình bằng cách hoàn thành bảng sau:

Ở trùng biến hình, sinh sản có sự kết giữa giao tử đực và tử cái không? Vì sao?

Hình 37.3. Sinh sản ở trùng biến hình

Quan sát Hình 37.4, hãy cho biết sinh sản ở cây dây nhện có điểm gì khác với sinh sản ở trùng biến hình.

Hình 37.4. Sinh sản ở cây dây nhện

Quan sát Hình 37.2 37.5, hãy cho biết cây được hình thành từ bộ phận nào bằng cách thành bảng sau:

Hình 37.2. Sinh sản ở dâu tây

Hình 37.5. Một số hình thức sinh sản sinh dưỡng ở sinh vật

Hình ảnh nào trong hai hình sau thể hiện sinh sản ở sinh vật? Giải thích.

Nếu cắt từng lát cây khoai tây (thân củ) như hình bên cạnh thì mầm trên củ khoai tây có phát triển thành cây con được không? Vì sao?

- Lấy một số ví dụ về hình thức sinh sản vô tính ở sinh vật.

- Vẽ sơ đồ một hình thức sinh sản vô tính và mô tả bằng lời.

Em hãy nhận xét về đặc điểm và số lượng cây con trong Hình 37.5 và nêu vai trò của sinh sản vô tính.

Hình 37.5. Một số hình thức sinh sản sinh dưỡng ở sinh vật

 Sinh sản sinh dưỡng là gì?

Quan sát Hình 37.6, hãy mô tả sinh sản vô tính ở thuỷ tức và giun dẹp. Gọi tên hình thức sinh sản vô tính phù hợp với mỗi loài.

Hình 37.6. Một số hình thức sinh sản vô tính ở động vật

Dự đoán đặc điểm cơ thể con so với nhau và so với cơ thể ban đầu.

Hình 37.6. Một số hình thức sinh sản vô tính ở động vật

Quan sát từ Hình 37.7 đến 37.10, đọc đoạn thông tin và nêu một số ứng dụng sinh sản vô tính trong thực tiễn.

Hình 37.7. Các bước giâm cành

Hình 37.8. Các bước chiết cành

Hình 37.9. Các bước ghép cành

Hình 37.10. Nuôi cấy tế bào mô ở thực vật

Nêu cơ sở khoa học của các hình thức nhân giống vô tính cây trồng.

Quan sát Hình 37.11, hãy nhận xét sự hình thành cơ thể mới. Vẽ lại sơ đồ sinh sản hữu tính ở người.

Hình 37.11. Sơ đồ sinh sản hữu tính ở sinh vật

Vẽ và hoàn thành sơ đồ sau để phân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

Hãy dự đoán đặc điểm cá thể con được sinh ra hình thành từ sinh sản hữu tính.

Quan sát Hình 37.12, nêu các bộ phận của hoa.

Hình 37.12. Sơ đồ cấu tạo của hoa lưỡng tính

Quan sát Hình 37.13 và 37.14, phân biệt hoa lưỡng tính với hoa đơn tính bằng cách hoàn thành bảng sau:

Hình 37.13. Hoa lưỡng tính (hoa bưởi)

Hình 37.14. Hoa đơn tính (hoa bí ngô)

Hãy mô tả những thành tựu trong thực tiễn nhờ ứng dụng nuôi cấy mô tế bào.

Trong thực tiễn, con người sử dụng phương pháp giâm cành, chiết cành, ghép cành đối với những cây trồng nào?

Vẽ sơ đồ thể hiện các giai đoạn sinh sản hữu tính ở thực vật.

Quan sát Hình 37.15 và đọc thông tin, hãy mô tả sự thụ phấn và sự thụ tinh bằng cách xác định thứ tự đúng của các sự kiện sau: 

Hình 37.15. Sinh sản ở thực vật

Hãy phân biệt thụ phấn và thụ tinh. Sản phẩm của sự thụ tinh ở thực vật có hoa là gì?

Quan sát Hình 37.16 và đọc thông tin, hãy cho biết quả được hình thành và lớn lên như thế nào?

Hình 37.16. Sự hình thành và lớn lên của quả

Quả có vai trò gì đối với đời sống của cây và đời sống con người?

Quan sát Hình 37.17 và 37.18, vẽ sơ đồ chung về sinh sản hữu tính ở động vật. 

Hình 37.17. Sinh sản hữu tính ở gà

Hình 37.18. Sinh sản hữu tính ở mèo

Nêu một số hình thức sinh sản hữu tính động vật. Vẽ sơ đồ phân biệt các hình thức sinh sản đó.

Dự đoán đặc điểm con sinh ra. Theo em, đặc điểm này có ý nghĩa gì đối với sinh vật?

Theo em, sinh sản hữu tính có những ưu điểm nào? Con người đã ứng dụng sinh sản hữu tính trong thực tiễn nhằm mục đích gì?

- Hãy kể tên vật nuôi có hình thức sinh sản hữu tính là đẻ con hoặc đẻ trứng

- Nêu vai trò của sinh sản hữu tính đối với sinh vật và trong thực tiễn.

Quan sát hình bên:

a) Nêu hình thức sinh sản ở nấm men.

b) Mô tả bằng lời sự sinh sản của nấm men.

c) Nêu đặc điểm của nấm men con mới được hình thành.

Lựa chọn đáp án đúng về quá trình sinh sản hữu tính ở thực vật.

A. Hình thành giao tử đực và giao tử cái – Thụ phấn – Thụ tinh – Kết hạt, tạo quả.

B. Hình thành giao tử đực và giao tử cái – Thụ tinh – Thụ phấn - Kết hạt, tạo quả.

C. Hình thành giao tử đực và giao tử cái – Thụ phấn – Kết hạt, tạo quả – Thụ tinh.

D. Hình thành giao tử đực và giao tử cái – Kết hạt, tạo quả – Thụ phấn – Thụ tinh.

Hoàn thành các đoạn thông tin sau bằng cách sử dụng các từ gợi ý: thụ tinh, hoa lưỡng tính, hoa đơn tính, sinh sản sinh dưỡng, sự thụ phấn.

a) Sự hình thành các cá thể mới từ cơ quan sinh dưỡng của mẹ được gọi là...(1)...

b) Hoa có bộ phận sinh sản đực hoặc cái. Một bông hoa như vậy được gọi là

... (2)...

c) Sự chuyển hạt phấn đến đầu nhuỵ của hoa trên cùng một cây hoặc trên một cây hoa khác cùng loài được gọi là ...(3)...

d) Sự kết hợp của giao tử đực và cái được gọi là ...(4)...

Nêu sự khác biệt giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính ở thực vật bằng cách hoàn thành bảng sau:

Hãy nêu những phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật trong thực tiễn và cho ví dụ.

Sinh sản là một trong những đặc trưng cơ bản và cần thiết cho các sinh vật nhằm

A. đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

B. duy trì sự phát triển của sinh vật.

C. đáp ứng nhu cầu năng lượng của sinh vật.

D. giữ cho cá thể sinh vật tồn tại.

Sinh sản vô tính là

A. hình thức sinh sản có sự kết hợp của các tế bào sinh sản chuyên biệt.

B. hình thức sinh sản ở tất cả các loại sinh vật.

C. hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái.

D. hình thức sinh sản có nhiều hơn một cá thể tham gia.

Chúng ta có thể nhân giống cây khoai tây bằng bộ phận nào của cây?

A. Lá.

B. Rễ.

C. Thân củ.

D. Hạt giống.

Bộ phận được khoanh tròn trên củ khoai tây trong hình bên được gọi là gì?

A. Rễ cây con.

B. Chồi mầm.

C. Chổi hoa.

D. Bao phấn.

Trong sinh sản sinh dưỡng ở thực vật, cây mới được hình thành

A. từ một phần cơ quan sinh dưỡng của cây.

B. chỉ từ rễ của cây.

C. chỉ từ một phần thân của cây.

D. chỉ từ lá của cây.

Trong sinh sản vô tính, chồi con hình thành được nhìn thấy ở sinh vật nào dưới đây?

A. Con người.

B. Amip.

C. Thuỷ tức.

D. Vi khuẩn.

Một trùng giày sinh sản bằng cách tự phân chia thành hai tế bào con. Quá trình này được gọi là

A. mọc chồi.

B. tái sinh.

C. phân đôi.

D. nhân giống.

Lời giải:

Sự thụ phấn là quá trình

A. chuyển hạt phấn từ bao phấn sang bầu nhụy.

B. chuyển giao tử đực từ bao phấn sang vòi nhụy.

C. chuyển hạt phấn từ bao phấn sang đầu nhụy.

D. chuyển hạt phấn từ bao phấn sang noãn.

Ở sinh vật, quá trình hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái được gọi là

A. sự thụ tinh.

B. sự thụ phấn.

C. tái sản xuất.

D. hình thành hạt.

Trong thực tiễn, cây ăn quả lâu năm thường được nhân giống bằng phương pháp chiết cành vì

A. dễ trồng và tốn ít công chăm sóc.

B. dễ nhân giống, nhanh và nhiều.

C. để tránh sâu, bệnh gây hại.

D. giúp rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả.

Quả được hình thành từ bộ phận nào của hoa?

A. Đài hoa.

B. Tràng hoa.

C. Nụ hoa.

D. Bầu nhuy.

Hoa lưỡng tính là

A. hoa có đài, tràng và nhuy hoa.

B. hoa có đài, tràng và nhị hoa.

C. hoa có nhị và nhuy hoa.

D. hoa có đài và tràng hoa.

Nối tên sinh vật ở cột A với các hình thức sinh sản tương ứng ở cột B.

Cho các cây sau: mía, lúa, khoai tây, hoa hồng. Dựa vào đặc điểm sinh sản, hãy chỉ ra cây nào có phương thức sinh sản khác với các cây còn lại. Giải thích.

Hãy chỉ ra một điểm khác biệt giữa hoa đơn tính và hoa lưỡng tính.

Những ý nào dưới đây nói về đặc điểm của sinh sản vô tính ở sinh vật?

(1) Cá thể sống đơn lẻ có thể tạo ra cơ thể mới.

(2) Sinh sản vô tính tạo ra cơ thể mới tồn tại tốt ở các môi trường sống luôn thay đổi.

(3) Sinh sản vô tính tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cơ thể ban đầu.

(4) Sinh sản vô tính tạo ra số lượng lớn cơ thể mới trong một thời gian ngắn.

(5) Không có sự tham gia của giao tử đực và giao tử cái.

(6) Sinh sản vô tính tạo ra các cơ thể mới thích nghỉ tốt với môi trường sống ổn định.

A.(1), (3), (4), 5), (6).

B. (1), (2), 3), 5).

C. (1), (2), (4), (6).

D. (1), (2), (3), (4), 5).

Nối nội dung ở cột A với định nghĩa ở cột B sao cho phù hợp.

Vẽ phác thảo và chú thích cơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật.

Mô tả các giai đoạn sinh sản ở thực vật.

Điền từ còn thiếu vào chỗ trống.

- Mọc chồi là một kiểu của (1)...

- Quá trình (2)... đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

- (3)... là cơ quan sinh sản của thực vật Hạt kín.

- Bộ phận nhú lên trên cơ quan sinh dưỡng của cây và có khả năng hình thành cơ thể mới được gọi là (4)...

- Thực vật có quả và hạt là kết quả của hình thức (8)...

Hãy nêu hai đặc điểm chỉ sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và sinh sản hưu tính.

Vẽ sơ đồ sinh sản hữu tính của chim bồ câu.

Vẽ sơ đồ sinh sản hữu tính của thỏ.

Hãy chỉ ra điểm khác nhau giữa sinh sản hữu tính của chim bồ câu và thỏ.

Quả được tạo thành trong sinh sản hữu tính ở thực vật. Có hai loại quả là quả thịt và quả khô. Quả thịt khi chín có vỏ quả mềm, chứa nhiều thịt quả. Vỏ quả khô khi chín có thể nẻ ra (gọi là quả khô nẻ) hoặc không nẻ (gọi là quả khô không nẻ). Ví dụ: quả đỗ đen, đỗ xanh thuộc nhóm quả khô nẻ, khi chín vỏ quả tách ra để hạt tung ra ngoài. Dựa vào đoạn thông tin trên, hãy giải thích vì sao trong thực tế người trồng đỗ đen, đỗ xanh thường phải thu hoạch trước khi quả chín?

Hãy kể tên những thành tựu đạt được từ nuôi cấy mô ở thực vật.

Trong thực tiễn, nuôi cấy mô ở động vật được ứng dụng trong lĩnh vực nào? Lấy ví dụ.

Trong thực tiễn, nhân giống cây trồng bằng phương pháp giâm cành hoặc chiết cành có ưu điểm gì so với việc trồng cây từ hạt?

Quan sát hình các loại hoa dưới đây và hoàn thành các yêu cầu sau.

a) Mỗi hoa thường có bao nhiêu nhụy?

A. 1. 

B. 2.

C. 3.

D. 5.

b) Phân biệt các nhóm hoa trên dựa vào đặc điểm của bộ phận sinh sản chủ yếu.

c) Dự đoán cách thụ phấn của các nhóm hoa trên.

d) Con người đã ứng dụng hiểu biết về cách thụ phấn nào nhằm đạt hiệu quả sinh sản cao nhất?

Kể tên hai cây bất kì tương ứng với từng hình thức sinh sản hoặc là ví dụ của ứng dụng trong thực tiễn.

a) Sinh sản vô tính.

b) Nhân giống sinh dưỡng từ thân cây.

c) Ghép cành.

d) Sinh sản hữu tính.

e) Phát tán của hạt nhờ gió.