Hãy cùng HỌC247 tìm hiểu các vấn đề liên quan đến ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản để thấy được vai trò của ngành. Đối tượng của ngành là gì? Những nhân tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của ngành qua nội dung bài giảng của Bài 25: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản trong chương trình Địa lí 10 Chân trời sáng tạo dưới đây.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Vai trò, đặc điểm
a. Vai trò
Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội loài người, bao gồm:
- Cung cấp lương thực, thực phẩm và lâm sản cho nhu cầu xã hội; cung cấp nguyên liệu cho phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước như hình dưới đây.
- Tạo việc làm và thu nhập cho người dân.
- Góp phần khai thác tốt các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế - xã hội ở mỗi vùng, quốc gia.
- Giữ gìn cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
Sản phẩm của ngành nông - lâm - thủy sản
b. Đặc điểm
- Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp và lâm nghiệp, diện tích mặt nước là tư liệu sản xuất của ngành thuỷ sản.
⇒ Vì vậy, trong sản xuất cần phải duy trì và nâng cao độ phì cho đất, phải sử dụng hợp lí và tiết kiệm đất trong sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp; đồng thời, cần bảo vệ môi trường và chất lượng diện tích mặt nước trong sản xuất thuỷ sản.
- Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản là cây trồng và vật nuôi. Do đó cần phải hiểu biết và tôn trọng các quy luật sinh học, quy luật tự nhiên.
- Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản thường có tính mùa vụ. Để khắc phục tính mùa vụ, cần thiết phải xây dựng cơ cấu nông nghiệp hợp lí, đa dạng hoá sản xuất (tăng vụ, xen canh, gối vụ), phát triển các hoạt động dịch vụ nông nghiệp.
- Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản chịu tác động của điều kiện tự nhiên.
+ Sự biến động của các điều kiện môi trường tự nhiên sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng và vật nuôi.
+ Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản có nhiều thay đổi trong nển sản xuất hiện đại.
- Tư liệu sản xuất và hình thức tổ chức sản xuất ngày càng đa dạng, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất ngày càng được đẩy mạnh, liên kết trong sản xuất ngày càng chặt chẽ hơn.
1.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản
.jpg)
a. Vị trí địa lí
- Ảnh hưởng đến sự phân bố của hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Ảnh hưởng đến việc mở rộng thị trường và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
b. Điều kiện tự nhiên
- Địa hình với các yếu tố như dạng địa hình, độ cao, độ dốc, ... sẽ ảnh hưởng đến quy mô, phương hướng sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Đất đai với các yếu tố như quỹ đất trồng, tính chất và độ phì của đất sẽ ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu và năng suất cây trồng, vật nuôi.
- Khí hậu với các yếu tố như chế độ nhiệt, ẩm, yếu tố thời tiết, ... sẽ ảnh hưởng đến cơ cấu sản xuất, mùa vụ và tính ổn định trong sản xuất.
- Nguồn nước, đặc biệt là nguồn nước ngọt ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân bố và quy mô của hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp; là tư liệu sản xuất không thể thiếu của ngành thuỷ sản.
- Sinh vật là nguồn cung cấp giồng cây trồng, vật nuôi và là cơ sở thức ăn cho chăn nuôi.
c. Kinh tế-xã hội
- Dân cư với các yếu tố như quy mô dân số, cơ cấu dân số, mật độ dân số, ... ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiêu thụ nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Nguồn lao động, trình độ người lao động, khả năng ứng dụng khoa học công nghệ, ... ảnh hưởng đến quy mô, năng suất và hiệu quả sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Cơ sở vật chất - kĩ thuật ảnh hưởng đến quy mô, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hoá trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản. Tiến bộ khoa học - công nghệ giúp nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; góp phần sử dụng hiệu quả tài nguyên nông nghiệp. Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước có vai trò điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến tính chuyên môn hoá sản xuất.
Bài tập minh họa
Bài tập 1: Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản có những đặc điểm gì? Các nhân tố nào ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của ngành?
Hướng dẫn giải:
- Đặc điểm: Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu của ngành nông nghiệp; Đối tượng của sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản là cây trồng và vật nuôi; Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản thường có tính mùa vụ;…
- Nhân tố ảnh hưởng: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên (địa hình, đất đai, khí hậu, nước, sinh vật), kinh tế - xã hội (dân cư, nguồn lao động, công nghệ, vốn,…).
Bài tập 2: Tiến bộ khoa học - công nghệ ảnh hưởng đến yếu tố nào?
Hướng dẫn giải:
Cơ sở vật chất - kĩ thuật ảnh hưởng đến quy mô, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản. Tiến bộ khoa học - công nghệ giúp nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; góp phần sử dụng hiệu quả tài nguyên nông nghiệp. Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước có vai trò điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến tính chuyên môn hóa sản xuất.
Bài tập 3: Quy mô sản xuất nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào?
Hướng dẫn giải:
Quy mô sản xuất nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào diện tích đất. Diện tích đất càng rộng thì quy mô sản xuất nông nghiệp càng lớn (từ hộ gia đình, hợp tác xã đến trang trại, vùng công nghiệp,…), diện tích đất hẹp thì quy mô sản xuất nông nghiệp nhỏ.
Luyện tập
Học xong bài này các em cần:
- Trình bày được vai trò, đặc điểm của nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
- Phân tích được các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bổ nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.
3.1. Trắc nghiệm Bài 25 Địa lí 10 CTST
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Địa lí 10 Chân trời sáng tạo Chương 10 Bài 25 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm nông nghiệp
- B. Điều tiết sản xuất và ảnh hưởng đến tính chuyên môn hóa
- C. Sự phân bố và quy mô của hoạt động sản xuất nông nghiệp
- D. Quy mô, hiệu quả sản xuất và thúc đẩy sản xuất hàng hóa
-
- A. Hình thức chăn nuôi
- B. Giống các vật nuôi
- C. Phân bố chăn nuôi
- D. Cơ cấu vật nuôi
-
- A. Đẩy mạnh sản xuất quảng canh để không ngừng tăng sản xuất
- B. Tập trung vào sản xuất các sản phẩm phục vụ nhu cầu trong nước
- C. Sử dụng nhiều lao động và công cụ thủ công vào trong sản xuất
- D. Hình thành và phát triển các vùng chuyên môn hóa nông nghiệp
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 25 Địa lí 10 CTST
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Địa lí 10 Chân trời sáng tạo Chương 10 Bài 25 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 95 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Câu hỏi trang 95 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Câu hỏi trang 96 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 97 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 97 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 1 trang 86 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 2 trang 86 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 3 trang 87 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 4 trang 87 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 5 trang 88 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải Câu hỏi 6 trang 88 SBT Địa lí 10 Chân trời sáng tạo - CTST
Hỏi đáp Bài 25 Địa lí 10 CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Địa Lý 10 HỌC247
