Phân tích tác phẩm Giọt sương đêm - Trần Đức Tiến

2.1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Trần Đức Tiến và tác phẩm Giọt sương đêm.

2.2. Thân bài

a. Đêm ở trọ của Bọ Dừa

- Cuộc đối thoại với Thằn Lằn:

+ Mục đích: Tìm chỗ trọ xoàng xĩnh.

+ Thằn Lằn mời Bọ Dừa vào ở cùng mình trong chiếc bình.

+ Nhưng vì ám ảnh bởi nhà giam tăm tối, chật hẹp, khó thở nên Bọ Dừa từ chối. → Ngủ tạm dưới vòm trúc.

+ Thằn Lằn báo cáo với cụ giáo Cóc về vị khách mới đến.

- Đêm ấy, khi ông khách ngủ:

+ Trời nhiều mây, lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rã mãi một điệu buồn.

+ Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng nghe thấy: 

• Tắc Kè khuya khoắt gọi cửa

• Tiếng Ốc Sên đi làm về vén nhẹ tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.

• Tiếng thở dài của gió.

• Tiếng rơi lộp bộp của sương.

→ Bọ Dừa tỉnh giấc vởi giọt sương nhằm trúng cổ ông khách mà rớt xuống.

b. Sau đêm ở trọ của Bọ Dừa

- Bọ Dừa suốt đêm chẳng chợp mắt được nhưng rất hài lòng vì gợi đến cái xóm của ông thời thơ ấu.

- Vị khách quyết định trở về quê nhà sau nao năm biền biệt, mải làm ăn.

→ Chính giọt sương đêm ấy đã thức tỉnh nỗi nhớ quê hương, tình cảm da diết trong sáng đối với nơi sinh ra mình của Bọ Dừa.

c. Ảnh hưởng của sương đêm đối với quyết định của Bọ dừa

– Cảnh đêm sương: Bọ dừa cảm nhận từng vận động vào đêm hôm.

• Nhiều mây.
• Sương chìm trong tiếng thở dài của gió.
• Những chiếc lá gợn sóng.
• Côn trùng trong lòng đất thầm thì những nhạc điệu buồn bực.
• Tắc Kè gõ cửa đêm khuya.
• Nghe tiếng Ốc trượt nhẹ qua chiếc lá rơi.

Cảnh huống: 1 giọt sương rơi khiến Bọ dừa run rẩy tỉnh giấc. Đêm đấy Bọ rùa ko ngủ được mà rất toại nguyện.

– Giọt lệ nhớ nhà Bọ dừa. Sau nhiều 5 xa quê, làm ăn, Bọ rùa đã bỏ quên quê hương.

=> Giọt lệ đấy như 1 lời thức tỉnh đối với Bọ dừa, khiến Bọ dừa phải trở về với nguyên lai và nhớ về quê hương.

2.3. Kết bài

Khái quát nội dung và trị giá nghệ thuật của tác phẩm.

Đề bài: Phân tích tác phẩm Giọt sương đêm

Gợi ý làm bài

Tác giả Trần Đức Tiến có nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi. Tác phẩm của anh đấy rất tinh tế và hồn nhiên, một trong những tác phẩm điển hình đấy là Giọt sương đêm.

Truyện được in trong tập Xóm Bò Giàu. Nhân vật chính trong tác phẩm là Bò Dừa – một vị khách bất thần ghé thăm xóm Bò Giàu. Ở đấy, Cô nhỏ Dừa gặp Thằn lằn và thu được lời mời tới ngơi nghỉ trong chiếc bình – nhà của Thằn lằn. Nghĩ tới những lần bị bắt cóc trẻ con, Coconut Lady bị ám ảnh bởi những nhà đá u tối, đấy là lý do khiến anh chối từ lời đề xuất. Anh quyết định ngủ tạm dưới tán tre. Thằn lằn nói rồi tới nhà cô giáo Cóc để trình báo. Xóm Bờ Giàu nhiều âm thanh khiến khách khó ngủ. Chợt giọt sương nhắm vào cổ khách gợi cho Cô Dừa nhớ quê hương. Sáng hôm sau, Lizard hỏi. Bọ rùa kể lại câu chuyện đêm qua và tạm biệt Thằn lằn để trở về quê hương.

Nhân vật Bọ Dừa được xây dựng trong vai một vị khách ngẫu nhiên tới xóm Bờ Đậu để tìm chỗ qua đêm. Trong cuộc nói chuyện với Thằn lằn, đối tượng này hiện ra với vẻ trải đời. Bọ dừa từng khiếp sợ ám ảnh những giây phút trẻ con bị bắt cóc, giam giữ trong thùng. Con Thằn lằn hiện lên với sự lịch sự và đon đả của chủ sở hữu. Lizard đề xuất ở lại, đề xuất báo tin và mắc cỡ về việc Bọ rùa chẳng thể ngủ được. Sau lúc giã từ Bọ dừa, Thằn lằn tới báo tin cho cô Ếch già về sự hiện ra của Bọ dừa. Ông giáo già Ếch đã trình bày kiến ​​thức sâu rộng về họ nhà bọ. Điều này khiến Thằn lằn vô cùng bất thần và thán phục.

Khi trời đã về khuya, trời nhiều mây. Sương chìm trong tiếng thở dài của gió. Những chiếc lá gợn sóng. Côn trùng trong lòng đất thầm thì một nhạc điệu buồn bực: “Tiếng cắc kè gọi cửa đêm khuya, hay cả tiếng ốc trượt nhẹ qua chiếc lá rơi”. Bọ rùa đang ngủ. Rồi từ cánh cung lá tre, một giọt sương rơi xuống làm mát thân con bọ dừa và đánh thức đối tượng, chợt nhớ về dĩ vãng. Cái xóm bé xinh và quyến rũ này giống như xóm của tuổi thơ anh, bao năm xa quê, làm ăn, làm anh khó quên. Do đấy, Ladybug quyết định về thăm quê hương của mình. Điều này đã khiến bà Dừa quyết định trở về quê vào sáng hôm sau. Tác giả đã truyền tải bài học về lòng hàm ân cỗi nguồn nhưng mà đối tượng đã vô tình quên mình. Bọ dừa kiếm sống bao hiện tại đây mai đấy, lấy cây làm nhà để rồi 1 buổi tối ngẫu nhiên giọt sương đêm rơi làm khách nhớ về những kỉ niệm, tuổi thơ đầy mến thương rồi quyết định sẵn sàng hành hương. .

Nhân vật Bọ dừa – đối tượng chính trong truyện dân gian được xây dựng mang tính người để nói lên ý nghĩa của truyện. Câu chuyện có chấm dứt mở Thằn lằn tới nói với ông giáo già Ếch về chứng mất ngủ của Sọ Dừa và lời nhận xét của ông giáo già: “Ấy, cô đã thấy rồi. “Đôi người thao thức vì một giọt sương mai”. Thực ra, Bọ dừa ko ngủ không hề là một giọt sương mai. Giọt lệ rơi là hình ảnh biểu trưng gợi nhớ về quê hương Bọ dừa. Nỗi nhớ quê hương khiến Bọ dừa mất ăn mất ngủ, sáng hôm sau cô quyết định trở về quê.

Truyện ngắn Giọt sương đêm muốn gửi gắm thông điệp rằng cuộc sống thỉnh thoảng bận bịu khiến người ta quên đi những điều thân cận, không xa lạ. Và quê hương luôn là điểm tới bình an nhất của mỗi người.

Tác phẩm “Giọt sương đêm” của tác giả Trần Đức Tiến đã đem đến cho người đọc những xúc cảm sâu lắng.

Truyện được tác giả viết dễ dãi nhưng mà logic. Nhân vật chính trong tác phẩm là một con vật – Con bọ dừa. Trùng hợp ngừng chân ở quán trọ Bờ Đậu. Ở đấy, Bọ dừa gặp Lindwe và thu được lời mời ngơi nghỉ tại nhà của Lizi. Suy nghĩ về việc những đứa trẻ bị bắt cóc, Cô nhỏ Dừa bị mắc kẹt trong một ngục tối và chối từ một đề xuất. Anh quyết định ngủ một giấc dưới chõng tre. Phố Bờ Giđó ầm ĩ náo nhiệt khiến anh khó ngủ. Tự dưng một giọt sương rơi trên cổ của người dùng và nhắc nhở Khokhoni về quê hương của mình. Sáng hôm sau, anh hỏi Lizard. Câu chuyện của Ladysmith được kể lại vào đêm qua và anh đó tạm biệt Ntuli và trở về quê hương của mình. Các đối tượng trong truyện đều là động vật – đặc điểm chung của truyện cổ tích. Những đối tượng này ngoài hành vi động vật còn được hình thành từ những tính cách và hành động của con người. Với cách xây dựng này, tác giả đã giúp tác phẩm của mình trở thành rõ ràng và lôi cuốn.

Từ đối tượng con bọ dừa, học trò suy ngẫm về nhiều bài học thâm thúy về cuộc sống. Ấy là bài học về lòng hàm ân đối với khởi thủy nhưng đối tượng đã vô tình quên đi. Chúng ta có thể nhận ra chính mình trong đối tượng này. Khi người ta già đi, họ thường rời bỏ quê hương để kiếm sống. Vòng quay vô tận của cuộc sống cuốn con người ta đi khỏi những toan lo vặt vãnh và quên đi những điều tưởng chừng rất phổ biến. Thời điểm sống lại của đối tượng bọ dừa cũng là một bài học thâm thúy nhưng tác giả gửi tới mỗi người – ơn người trong mối quan hệ với toàn cầu.

Truyện ngắn Giọt sương đêm lên giúp người đọc thấy được thỉnh thoảng cuộc sống bề bộn khiến con người ta quên đi những điều gần gũi, phổ biến. Và vùng đất truyền thống vẫn là một nơi rất thanh bình cho các tư nhân.

----------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----------