Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 7: TH: Xác định một số thành phần hoá học của tế bào

Dụng cụ: Ông nghiệm, đèn cồn, ống nhỏ giọt, cốc thuỷ tinh, máy sấy, kéo, cân điện tử, cối sứ, chày sử, giấy lọc.

Hoá chất: Dung dịch Benedict, Lugol, CuSO 1%, NaOH 10%, Sudan III, AgNO₃, BaCl₂, magnesium ammonium (Mg(NH)₄)₂ ammonium oxalate ((NH₄)₂C₂O₄), picric acid bão hoà (C₆H₂(NO₂)₃OH), nước cất, rượu trắng.

Mẫu vật: Củ khoai tây, trứng gà, các loại quả chín (nho, chuối,..), hạt lạc (đậu phộng), lá cây còn tươi.

Chú ý

1. Có thể thay dung dich Benedict bằng dung dịch Fehling.

2. Có thể sử dụng khoai lang, đỗ xanh (đậu xanh),... trong thí nghiệm nhận biết tinh bột.

a. Quan sát để trải nghiệm

Từ những tình huống sau đây, em hãy xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi trường hợp và đặt ra các câu hỏi giả định cho tình huống mà em quan sát được.

- Khi mệt mỏi, người ta có thể ăn các loại quả chín (nho, chuối,...) sẽ cảm thấy đỡ mệt mỏi.

- Để chế tạo hồ dán tinh bột tại nhà, người ta có thể dùng gạo, bột mì,...

- Khi ăn quá nhiều các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa,... sẽ có nguy cơ mắc bệnh Gout.

- Người ta thường sử dụng hạt lạc hoặc mẻ, đậu nành,... để làm nguyên liệu sản xuất dầu thực vật.

- Lá tươi để lâu ngày sẽ dần bị héo và khô.

- Ăn nhiều các loại rau củ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, cung cấp vitamin,...

b. Đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

Hãy đề xuất các giả thuyết để giải thích cho các vấn đề đã nêu và đề xuất phương án kiểm chứng cho mỗi giả thuyết đó.

c. Thiết kế thí nghiệm kiểm chứng giả thuyết

Các nhóm tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết về vấn đề nghiên cứu được đề ra (có thể có nhiều hơn một nhóm làm cùng thí nghiệm và phối hợp các nhóm để thu thập thêm các thông tin, số liệu bổ sung cho giả thuyết ban đầu). Có thể thiết kế thí nghiệm mới trên cơ sở các thí nghiệm sau.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của glucose trong tế bào

Bước 1: Bóc vỏ 4 – 5 quả nho (hoặc một quả chuối), cắt thành những miếng nhỏ rồi cho vào cối sử.

Bước 2: Nghiền nhỏ với 10 mL nước cất. Sau đó, lọc để bỏ phần bã và giữ lại dịch lọc.

Bước 3: Cho dịch lọc thu được vào ống nghiệm, nhỏ vào vài giọt dung dịch Benedict và đun trên ngọn lửa đèn cồn từ 3 – 5 phút.

Bước 4: Quan sát kết quả thí nghiệm.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của tinh bột trong tế bào

Bước 1: Gọt vỏ củ khoai tây, cắt thành những khối nhỏ rồi cho vào cối sử.

Bước 2: Nghiền mẫu khoai tây với 10 mL nước cất. Sau đó, lọc để bỏ phần bã và giữ lại dịch lọc.

Bước 3: Cho dịch lọc vào ống nghiệm và nhỏ thêm vài giọt dung dịch Lugol.

Bước 4: Quan sát kết quả thí nghiệm.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của protein trong tế bào

Bước 1: Đập một quả trứng gà và chiết lấy lòng trắng trứng cho vào cốc thuỷ tinh. Cho 0,5 L nước cất và 3 mL NaOH 10 % vào cốc, khuấy đều để được dung dịch lòng trắng trứng.

Bước 2: Lấy 10 – 15 mL dung dịch lỏng trắng trứng cho vào ống nghiệm, nhỏ vào vài giọt dung dịch CuSO4 1% và lắc đều.

Bước 3: Quan sát kết quả thí nghiệm.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của lipid trong tế bào

Bước 1: Nghiền nhỏ các hạt lạc cùng với một ít rượu rồi lọc lấy phần dịch.

Bước 2: Cho 2 mL dịch lọc thu được vào ống nghiệm và nhỏ thêm vài giọt dung dịch Sudan III.

- Chú ý: Nếu không có Sudan III, có thể thay bằng nước cất, lúc này sẽ quan sát hiện tượng nhũ tương hoá lipid thành các giọt màu trăng sữa.

Bước 3: Quan sát kết quả thí nghiệm.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của nước trong tế bào

Bước 1: Cắt vài lá cây còn tươi thành từng mảnh nhỏ. Cho lên cân điện tử và ghi lại khối lượng.

Bước 2: Dùng máy sấy để sấy mẫu lá tươi khoảng 15 – 20 phút cho đến khi khôi

Bước 3: Đưa lên cân điện tử và ghi lại khối lượng.

Bước 4: So sánh khối lượng của lá cây trước và sau khi đã sấy khô.

Thí nghiệm xác định sự có mặt của một số nguyên tố khoáng trong tế bào

Bước 1: Cho 10 g lá cây còn tươi vào cõi sứ, giã nhuyễn với 15 mL nước cất.

Bước 2: Đun sôi khỏi chất thu được trong 15 – 20 phút rồi lọc lấy dịch chiết. Sau đó thêm vào khoảng 10 mL nước cất.

Bước 3: Lấy năm ống nghiệm và đánh số từ 1 đến 5. Cho vào mỗi ống từ 3 – 4 mL dịch chiết.

Bước 4: Tiến hành nhận biết các nguyên tố khoảng: + Ống nghiệm 1: Nhỏ vài giọt dung dịch \(AgN{O_3}\)

+ Ống nghiệm 2: Nhỏ vài giọt dung dịch \(Mg{(N{H_4})_2}\)

+ Ống nghiệm 3: Nhỏ vài giọt dung dịch \({(N{H_4})_2}{C_2}{O_4}\)

+ Ống nghiệm 4: Nhỏ vài giọt dung dịch \(BaC{l_2}\)

+ Ống nghiệm 5: Nhỏ vài giọt dung dịch C₆H₂(NO₂)₃OH bão hoà.

Bước 5: Quan sát kết quả thí nghiệm.

d. Thảo luận dựa trên kết quả thí nghiệm

Các nhóm mô tả kết quả quan sát được và đưa ra kết luận giả thuyết đúng/sai. Từ đó, kết luận vấn đề nghiên cứu.

e. Báo cáo kết quả thực hành Viết và trình bày báo cáo theo mẫu

Bài 1.

Từ những tình huống sau đây, em hãy xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi trường hợp và đặt ra các câu hỏi giả định cho tình huống mà em quan sát được.

a. Khi mệt mỏi, người ta có thể ăn các loại quả chín (nho, chuối,…) sẽ cảm thấy đỡ mệt mỏi.

b. Để chế tạo hồ dán tinh bột tại nhà, người ta có thể dùng gạo, bột mì,…

c. Khi ăn quá nhiều các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa,… sẽ có nguy cơ mắc bệnh Gout.

d. Người ta thường sử dụng hạt lạc hoặc mè, đậu nành,… để làm nguyên liệu sản xuất dầu thực vật.

e. Lá tươi để lâu ngày sẽ dần bị héo và khô.

g. Ăn nhiều các loại rau củ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, cung cấp vitamin,…

Phương pháp giải:

Nghiên cứu nội dung thực hành

Lời giải chi tiết:

Bài 2.

Hãy đề xuất các giả thuyết để giải thích cho các vấn đề đã nêu và đề xuất phương án kiểm chứng cho mỗi giả thuyết đó.

Phương pháp giải:

Nghiên cứu nội dung thực hành

Lời giải chi tiết:

Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:

- Xác định (định tính) được một số thành phần hoá học có trong tế bào.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 7 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Chọn ý đúng: Chất nào sau đây là amino axit không chứa lưu huỳnh thiết yếu?

  • A. methionine
  • B. glutamate
  • C. valine
  • D. cysteine

• Câu 2:

  Lipid có ích như một nguồn năng lượng khi khan hiếm glucose. Cụ thể, các axit béo trải qua một quá trình được gọi là quá trình oxy hóa beta để tạo ra năng lượng. Quá trình oxy hóa beta diễn ra ở đâu trong tế bào của chúng ta?

  • A. Lưới nội chất
  • B. Hạt nhân
  • C. Ti thể
  • D. Ribôxôm

• Câu 3:

  Axit béo là các chuỗi dài chứa cacbon và hydro và tạo thành một phần của một số lớp lipid. Các axit béo này được xác định bằng số lượng nguyên tử cacbon trong chuỗi của chúng, và con số này luôn là một số chẵn. Điều này là do các axit béo có nguồn gốc từ các đơn vị 2 cacbon. Bản thân các đơn vị này có nguồn gốc từ phân tử nào?

  • A. Riboflavin
  • B. Đường glucoza
  • C. Acetyl Co-enzym A
  • D. ATP

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 7 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Quan sát để trải nghiệm trang 33 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Đề xuất giả thuyết và phương pháp chứng minh giả thuyết trang 34 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.1 trang 22 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.2 trang 22 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.3 trang 22 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.4 trang 22 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.5 trang 22 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.6 trang 23 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.7 trang 23 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.8 trang 23 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.9 trang 23 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.10 trang 23 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.11 trang 24 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.12 trang 24 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.13 trang 24 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 7.14 trang 24 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!