Thi nói khoác - Ngữ văn 8 Tập 1 Cánh Diều

1.1.1. Thể loại

Văn bản Thi nói khoác thuộc thể loại truyện cười.

1.1.2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Văn bản trích trong Truyện cười dân gian Việt Nam, Thi nói khoác, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2009).

1.1.3. Bố cục

- Phần 1 (Từ đầu đến…đành chịu thua): Lí do diễn ra cuộc thi nói khoác và những lời nói khoác của các quan.

- Phần 2 (Phần còn lại): Cái kết gây cười từ lời nói của anh lính hầu.

1.2.1. Tình huống truyện

Bối cảnh cuộc thi nói khoác trên tấm sập lớn, các quan ngồi ăn uống rượu chè no say, cụ thể:

- Vị quan thứ nhất: là người bắt đầu câu chuyện nói khoác, “thấy một con trâu to, liếm một cái hết cả sào mạ”.

- Vị quan thứ hai: biết vị quan thứ nhất nói dối, nên cũng liền nói khoác “trông thấy một sợi dây thừng gấp mười cái cột đình làng này”.

- Vị quan thứ ba: nói khoác “thấy một cây cầu dài, đứng đầu này không thể trông thấy đầu kia, chỉ biết rằng có hai bố con nhà nọ, kẻ ở bên này, người ở bên kia, chẳng bao giờ gặp nhau được. Đến khi người bố chết, người con nghe tin, vội vã sang đưa đám ma, nhưng qua cầu đến nơi thì đã đoạn tang được ba năm”.

- Vị quan thứ tư: nói khoác “trông thấy một cái cây cao, trứng chim ở ngọn cây rơi xuống mới đến nửa chừng, chim đã nở đủ lông đủ cánh”.

Khung cảnh cuộc thi nói khoác

1.2.2. Chi tiết tạo nên tiếng cười

- Trong câu nói của ông quan thứ nhất: người đọc dễ dàng hình dung ra đó là một con trâu và muốn trói được nó thì phải cần một cái dây thật to. Chiếc dây đó giống với chiếc dây mà ông quan thứ hai nói.

- Trong câu nói của ông quan thứ ba: nói khoác về cây cầu mà khi đứng tại hai bờ không thể thấy được nhau; người cha bên bờ kia mất, con trai bên bờ này đi sang đã đoạn tang được ba năm. Sau đó, vị quan thứ tư đáp đã thấy cái cây mà trứng chim rơi xuống từ ngọn mà còn nở ra giữa chừng, đủ lông cánh bay đi à cái cây dùng để làm cây cầu quan thứ ba thấy.

- Kết truyện: Anh lính canh nói với các quan rằng họ đang nói khoác khi anh dám hét “Đồ nói láo cả! Lính đâu? Trói cổ chúng nó lại cho ta!” . Anh coi đó như là một cách nói khoác để hùa theo các quan.

=> Nhận xét: Câu chuyện gây cười ở cuộc đối thoại giữa các vị quan với nhau. Ông nào cũng nói khoác, phóng đại sự thật lên để rồi không ai chịu thua ai, nhưng họ lại thua bởi chính câu nói của anh lính canh.

1.3.1. Về nội dung

Truyện xoay quang cuộc nói chuyện của bốn vị quan, các quan đua nhau nói khoác về thứ mình từng nhìn. Từ đó, truyện nhằm châm biếm tính khoác lác và nhát chết của bọn quan lại trong xã hội thời phong kiến.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Sử dụng từ ngữ sinh động, trào phúng.

- Tình huống truyện dễ dàng tạo tiếng cười cho người đọc.

Điều gì khiến người đọc phải buồn cười qua câu chuyện Thi nói khoác?

Lời giải chi tiết:

Các ông quan đều nói khoác, ông này chọc ông kia. Buồn cười nhất là các ông quan nói khoác này đều bị người lính hầu đòi trói cổ lại vì đã “nói láo”. Anh lính hầu thoát tội vì thông minh biết “nói khoác” đúng lúc, đúng chỗ. Nói khoác mà có ẩn ý sâu xa: bọn quan lại toàn là 1 lũ nói khoác.

Học xong bài Thi nói khoác, các em cần nắm:

- Nhận biết được một số yếu tố hình thức (xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng,...).

- Nêu được nội dung (để tài, chủ đề; ý nghĩa của văn bản; tư tưởng, tình cảm, thái độ của tác giả;...) của truyện cười.

Truyện cười Thi nói khoác nói về một cuộc trò chuyện của những kẻ nói khoác. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:

• Soạn văn đầy đủ Thi nói khoác
• Soạn văn tóm tắt Thi nói khoác

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua truyện cười Thi nói khoác, tác giả dân gian muốn châm biếm tính khoác lác và nhát chết của bọn quan lại trong xã hội thời phong kiến. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: