Cái kính - A-dít Nê-xin - Ngữ văn 8 Tập 1 Cánh Diều

1.1.1. Tác giả A-dít Nê-xin

a. Cuộc đời:

- A-dít Nê-xin sinh ngày 20 tháng 12 năm 1915 và mất ngày 6 tháng 7 năm 1995. Ông sinh ra tại Heybeliada, Istanbul – là thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kì.

- Người ta biết đến ông không chỉ là một nhà hoạt động chính trị với những phát ngôn “chấn động” về tín ngưỡng, tôn giáo, mà hơn hết chính là khối lượng lớn các sáng tác của ông.

Nhà văn A-dít Nê-xin (1915-1995)

b. Sự nghiệp sáng tác:

- Ông đạt được rất nhiều thành tựu ở các quốc nha như Thổ Nhĩ Kì, Liên Bang Xố Viết, Ý, Bulgaria. Những tác phẩm của ông còn được lan truyền rộng rãi và dịch ra hơn 30 thứ tiếng khác nhau.

- Nửa đời sau, ông là một trong số ít các nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ sống hoàn toàn bằng thu nhập từ các sáng tác của mình.

- Sự nghiệp văn chương: sáng tác đa dạng các thể loại, tiêu biểu là tiểu thuyết và truyện cười.

1.1.2. Tác phẩm

a. Thể loại: 

Văn bản Cái kính thuộc thể loại truyện cười.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

Văn bản trích từ vở kịch Những người thích đùa, THÁI HÀ dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 2014.

c. Bố cục:

- Phần 1 (Một hôm đến…Hai đi-ốp): Lí do nhân vật tôi muốn đeo kính và đi khám 2 đốc tờ kết luận bị cận và bị viễn

- Phần 2 (Tôi lại…loạn thị): Lần 3 đi khám đốc tờ kết luận bị loạn thị.

- Phần 3 (Theo đơn của giáo sư…tôi nói): Hậu quả khi đeo chiếc kính thứ 3.

- Phần 4 (Tôi lại…làm sao hết): Hạn chế của chiếc kính thứ 4.

- Phần 5 (phần còn lại): Kết thúc bất ngờ của câu chuyện.

d. Tóm tắt tác phẩm: 

Truyện Cái kính kể về nhân vật "tôi" một người thích tỏ ra mình là một tri thức chính hiệu. Vì muốn đeo kính, anh ta đi khám mắt. Lần đầu, bác bị bảo anh ta cận và cho anh ta đeo kính cận, kết quả là khi đeo anh ta luôn cảm thấy buồn nôn. Lần hai đi khám, anh ta bị bảo là mắt bị viện thị, anh ta đeo kính mới mà mắt lúc nào cũng đỏ hoe. Lần thứ ba đi khám, người ta bảo anh bị loạn thị, anh đeo kính thì nhìn cái gì cũng lùi ra xa khiến anh khó khăn trong giao tiếp và ăn uống. Lần thứ tư đi khám, anh đeo kính mới nhìn cái gì cũng hóa hai. Lần thứ năm đi khám, bác sĩ phán anh một mắt viễn thị, một mắt cận thị. Anh đổi sang kính khác và không phân biệt được sáng, tối nữa. Sau đó anh đi khám ở nhiều nơi khác, lại uống thuốc, lại tiêm... nhưng vẫn không nhìn rõ được. Một lần, anh bị ngã, kính rơi ra, người khác giúp anh nhặt lại. Từ lúc đó anh nhìn cái gì cũng rõ hẳn. Đến khi vợ anh nhắc, anh mới biết kính mình bị vỡ.

1. Đặc điểm của truyện cười được thể hiện qua văn bản Cái kính

- Truyện kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.

- Truyện xây dựng hình tượng nhân vật đại diện cho những con người sĩ diện, bất chấp mọi thứ chỉ để đạt được điều mình mong muốn, đồng thời, hình tượng các bác sĩ khám mắt cho nhân vật “tôi” ai cũng khám sai nhưng đều chê người khám trước là lang băm, ngu dốt.

- Truyện đưa ra các chi tiết gây cười theo trình tự logic, tạo nên những tình huống bất ngờ kết hợp sử dụng biện pháp trào phúng khiến câu chuyện về nhân vật “tôi” trở nên hấp dẫn, hài hước.

2. Các nhân vật trong truyện

a. Nhân vật “tôi” và những lần thay kính mắt:

- Lần thứ nhất: bác sĩ nói bị cận thị, 1,75 đi-ốp, nhân vật “tôi” đã sắm một cái kính mới => bị buồn nôn và chóng mặt.

- Lần thứ hai: bác sĩ chẩn đoán bị viễn thị, 2 đi-ốp, nhân vật “tôi” lại mua kính mới => nước mắt chảy, đỏ hoe.

- Lần thứ ba: đến khám ở bệnh viện nhà nước, bác sĩ bảo anh ta bị loạn thị. Theo đơn, nhân vật “tôi” mua kính khác => nhìn thấy vật gì cũng xa dần, không thể sinh hoạt bình thường được.

- Lần thứ tư: nhân vật “tôi” được khám bởi một bác sĩ tốt nghiệp ở Mỹ về, anh ta lại cắt kính mới => nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai.

- Lần thứ năm: đến khám bởi một bác sĩ học ở Đức về, chấn đoán một mắt bị viễn, mắt kia thì cận, nhân vật “tôi” lại mua chiếc kính khác => không phân biệt được sáng tối.

- Lần thứ sáu: chẩn đoán anh ta bị quáng gà, lại uống thuốc, tiêm, cắt kính mới => nhìn xa thấy gần.

- Những lần tiếp theo: nhìn cái gì cũng ra màu xanh, mọi thứ lẫn lộn hết.

Hình ảnh nhân vật tôi qua những lần đi khám mắt

* Kết thúc truyện: sau những lần đi khám mắt để cắt kính, hết bị buồn nôn, đau mắt, không thể sinh hoạt bình thường,…cho đến khi anh bị ngã, kính rơi ra thì lúc đó anh mới nhìn mọi thứ rõ ràng. Và khi về kể với vợ của mình, anh mới biết chiếc kính của mình rơi ra từ lúc đó.

=> Nhận xét: Nhân vật “tôi” là người thích sĩ diện, chỉ vì muốn bản thân mình trông thật tri thức mà đã kiên quyết đi cắt kính để rồi vừa tốn tiền của lẫn thời gian, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt mặc dù mặt anh ta vẫn bình thường.

b. Các bác sĩ khám mắt:

- Các bác sĩ khám mắt trong truyện tuy là có người đi du học về, đều là người có học thức, trình độ chuyên môn nhưng khi khám cho bệnh nhân thì đều khám không có tâm, khám qua loa, dối trá để khiến bệnh nhân vừa tốn tiền, tốn thời gian và vẫn không giúp gì được cho bệnh nhân.

1.3.1. Về nội dung

Vở kịch xoay quanh câu chuyện về nhân vật “tôi” chỉ vì tính sĩ, muốn bản thân mình trông tri thức mà đã đi cắt kính hết lần này đến lần khác. Qua đó, truyện phê phán, châm biến những người ưa sĩ diện trong xã hội.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Sử dụng từ ngữ chân thực, sinh động, hấp dẫn,..

- Tình huống truyện lôi cuốn.

Hãy phân tích một số đặc điểm của truyện cười được thể hiện ở văn bản Cái kính.

Lời giải chi tiết:

- Truyện ngắn gọn, cốt truyện đơn giản, ít nhân vật: Truyện kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.

- Truyện như là một câu chuyện đùa: phê phán những người hay mắc “bệnh” tưởng, tự ám ảnh, nghe dư luận bên ngoài mà không tin vào chính mình, và sự thiếu trách nhiệm của một số y, bác sĩ.

- Truyện đưa ra các chi tiết gây cười theo trình tự logic: tạo nên những tình huống bất ngờ kết hợp sử dụng biện pháp trào phúng khiến câu chuyện về nhân vật “tôi” trở nên hấp dẫn, hài hước.

Học xong bài Cái kính - A-dít Nê-xin, các em cần nắm:

- Nhận biết được một số yếu tố hình thức (xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng,...).

- Nêu được nội dung (để tài, chủ đề; ý nghĩa của văn bản; tư tưởng, tình cảm, thái độ của tác giả;...) của truyện cười.

Tác phẩm Cái kính - A-dít Nê-xin kể lại câu chuyện một người bị “bệnh” tưởng, mắt bình thường nhưng vì ám ảnh mắt mình bị bệnh nên đi khám bác sĩ. Mỗi bắc sĩ phán một kiểu khác nhau, ngược nhau cho đến khi anh bị ngã, kính rơi ra, bị vỡ thì lúc đó anh mới nhìn mọi thứ rõ ràng. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:

• Soạn văn đầy đủ Cái kính - A-dít Nê-xin
• Soạn văn tóm tắt Cái kính - A-dít Nê-xin

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua tác phẩm Cái kính - A-dít Nê-xin, tác giả muốn đem lại tiếng cười giải trí thư giãn, đồng thời ẩn chứa trong đó là những bài học ý nghĩa về cuộc sống. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: