Dưới đây là nội dung bài giảng Chiều sâu của truyện Lão Hạc thuộc sách Cánh diều do HOC247 biên soạn và tổng hợp nhằm giúp các em thấy được sự cảm thông, trân trọng, ngợi ca của tác giả Văn Giá về vẻ đẹp tiềm ẩn của người nông dân trong cảnh khốn cùng vẫn giàu lòng tự trọng của truyện ngắn Lão Hạc. Mời các em cùng tham khảo
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
1.1.1. Tác giả
a. Cuộc đời:
- Tên thật: Ngô Văn Giá.
- Sinh ngày: 07-05-1959.
- Quê: Tân Yên - Bắc Giang.
- Là nhà lý luận, phê bình văn học.
PGS. TS Ngô Văn Giá
b. Sự nghiệp sáng tác:
- Các tác phẩm và công trình đã công bố:
+ Một khoảng trời văn học (tiểu luận- phê bình) - NXB Giáo dục, 2000
+ Vũ Bằng - bên trời thương nhớ (chuyên luận) - NXB Văn hoá- TT, 2000
+ Vũ Bằng - Mười chín chân dung nhà văn cùng thời (Nghiên cứu, sưu tầm, giới thiệu) - NXB Đại học quốc gia, 2004
+ Đời sống và đời viết (tiểu luận, phê bình-chân dung) - NXB Hội nhà văn, 2005
+ Những biến đổi về giá trị văn hoá ở các làng ven đô Hà Nội trong thời kỳ đổi mới - NXB Chính trị Quốc gia, 2007
+ Viết cùng bạn viết (tiểu luận, phê bình- chân dung) - NXB Hội nhà văn, 2010
+ Người khác và tôi (tiểu luận, phê bình- chân dung) - NXB Hội nhà văn, 2013
+ Giáo trình Sáng tác truyện ngắn - NXB Lao động, 2015
+ Trần gian muôn nỗi (Viết ngắn) - NXB Văn học, 2019
+ Viết khi tâm đắc (Tiểu luận, phê bình, chân dung) - NXB Hội nhà văn, 2020
- Và nhiều các đầu sách tham khảo bộ môn văn học danh cho các trường PTTH, CĐ và ĐH.
1.1.2. Tác phẩm
a. Thể loại:
Tác phẩm thuộc thể loại nghị luận văn học.
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
Theo “Nhà văn và tác phẩm trong trường phổ thông”, NXB Giáo dục, 1997.
c. Bố cục:
- Phần 1: từ đầu đến “…những hệ luỵ của chúng”: Giới thiệu về Nam Cao và chiều sâu tác phẩm Lão Hạc
- Phần 2: Tiếp theo đến “…các điểm nhìn khác”: Ý kiến 1 về tác phẩm Lão Hạc.
- Phần 3: Tiếp theo đến “…từ điểm then chốt này”: Ý kiến 2 về tác phẩm Lão Hạc.
- Phần 4: Còn lại: Khái quát lại văn bản.
d. Tóm tắt tác phẩm:
Văn bản đề cập xoay quanh tác phẩm "Lão Hạc" của nhà văn Nam Cao, là một tác phẩm văn học đầy tinh thần và nhân đạo cao cả. Qua cách sáng tác tinh tế, câu chuyện sâu sắc và giá trị nội dung và nghệ thuật đặc biệt của tác phẩm, tác giả đã làm nổi bật tinh thần và giá trị nhân văn của nhân vật chính.
1.2. Đọc hiểu văn bản
1.2.1. Luận đề
- Luận đề: Giá trị sâu sắc về tư tưởng và nghệ thuật tiềm ẩn trong tác phẩm Lão Hạc.
- Luận điểm:
+ Luận điểm 1: Nhà văn đã đưa hoạt động giao tiếp (câu chuyện giữa ông giáo và lão Hạc qua hai lần gặp gỡ) trở thành đối tượng nhận thức và mô tả trực tiếp tính cách nhân vật.
+ Luận điểm 2: Thông qua nội dung các cuộc trò chuyện ấy, tác giả đã gián tiếp thể hiện một tình thế lựa chọn của lão Hạc (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng).
Truyện ngắn: Lão Hạc (Nam Cao)
1.2.2. Mối quan hệ giữa luận điểm với luận đề trong văn bản
Luận điểm của phần này gắn bó mật thiết với luận đề, giúp làm sáng tỏ luận đề của văn bản.
a. Luận điểm 1:
=> Nhận xét: Người viết sử dụng lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ các luận điểm chính trong văn bản rất thuyết phục, xác thực và trình bày theo trình tự rất hợp lí. Lí lẽ và bằng chứng được sử dụng ngay sau luận điểm chính mà nhờ đó vấn đề nghị luận được làm sáng rõ hơn.
b. Luận điểm 2:
- Cách trình bày: Luận điểm được trình bày trong phần 3 đã đi sâu phân tích hoạt động giao tiếp của các nhân vật, về tình thế lựa chọn của lão Hạc trong truyện (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng).
- Cách lập luận: Chặt chẽ giúp làm rõ hơn giá trị tư tưởng trong tác phẩm Lão Hạc.
1.2.3. Khái quát vấn đề nghị luận
- Vấn đề nghị luận được khẳng định: Truyện Nam Cao không phải là loại truyện giản đơn trong cấu tứ, dựng truyện và triển khai mạch truyện.
- Trình tự phân tích: truyện ngắn Lão Hạc trong văn bản này giống với trình tự phân tích bài thơ Cảnh khuya trong văn bản Vẻ đẹp của bài thơ Cảnh khuya.
- "Truyện Lão Hạc thật tự nhiên, dung dị, hấp dẫn và mênh mông buồn. Tài nghệ và tấm lòng của nhà văn Nam Cao một lần nữa, ở đây, lại được kí thác hết mình”.
1.3. Tổng kết
1.3.1. Về nội dung
Văn bản bàn về tinh thần nhân vật, nhân đạo cao cả của tác phẩm Lão Hạc.
1.3.2. Về nghệ thuật
- Các bằng chứng đa dạng, cụ thể, sinh động, phong phú.
- Hệ thống lí lẽ, ý kiến rất thuyết phục, xác thực và được trình bày theo một trình tự hợp lí.
=> Xem chi tiết nội dung bài giảng Lão Hạc:
Bài tập minh họa
Văn bản này giúp em hiểu sâu sắc hơn điều gì về truyện ngắn Lão Hạc?
Lời giải chi tiết:
Văn bản này giúp em hiểu:
- Nội dung, nghệ thuật.
- Thông điệp của tác giả.
- Tinh thần nhân đạo cao cả.
Lời kết
Học xong bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc, các em cần nắm:
- Nhận biết được đặc điểm hình thức (cách thể hiện luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng,...) và nội dung (mục đích, giá trị, ý nghĩa,...) của một văn bản nghị luận văn học.
- Chỉ ra được mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.
Soạn bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều
Tác phẩm Chiều sâu của truyện Lão Hạc phân tích cái hay cái đẹp được Nam Cao thể hiện trong tác phẩm Lão Hạc thông qua những chi tiết đắt giá và đặc sắc nghệ thuật. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:
- Soạn văn đầy đủ Chiều sâu của truyện Lão Hạc
- Soạn văn tóm tắt Chiều sâu của truyện Lão Hạc
Hỏi đáp bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Chiều sâu của truyện Lão Hạc
Qua văn bản Chiều sâu của truyện Lão Hạc, tác giả thể hiện sự cảm thông, trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp tiềm ẩn của người nông dân trong cảnh khốn cùng vẫn giàu lòng tự trọng. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
-- Mod Ngữ văn 8 HỌC247
