Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng - Ngữ văn 6 Tập 2 Cánh diều

a. Khái quát về tác phẩm:

- Thể loại: Văn bản thông tin.

- Xuất xứ: theo kienthuc.net.vn.

b. Tìm hiểu từ khó:

- Hợp xướng: Hình thức biểu diễn bằng lối hát nhiều giọng, nhiều bè.

- Sân bay Tân Sơn Nhất: Sân bay Quốc tế lớn ở Việt Nam, ở Thành phố Hồ Chí Minh.

- 58 Quán Sứ: Trụ sở của Đài Tiếng nói Việt Nam.

c. Nội dung chính:

Văn bản Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng thuật lại sự kiện ra đời bài hát Như có bác Hồ và kể lại ngày lễ mừng chiến thắng 30/4 giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

d. Bố cục: 

- Gồm 3 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu đến "bất hủ ấy"): Giới thiệu về bài hát, tác giả và dẫn dắt tới nội dung của văn bản về quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 2 (Tiếp theo cho đến "người khác viết thay"): Quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 3 (Còn lại): Ý nghĩa và giá trị của bài hát.

a. Giới thiệu về bài hát, tác giả và dẫn dắt tới nội dung của văn bản về quá trình ra đời bài hát:

- Thời điểm đăng tin vào 28/4/2013 trên báo điện tử của Liên hiệp Hội KHKT Việt Nam (kienthuc.net.vn) có ý nghĩa để kỉ niệm, nhớ lại chiến thắng vang dội của quân ta tại chiến trường phía Nam, ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 30-4

- Sự kiện thuật lại trong văn bản chính là thời gian sáng tác bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng.

-> Tác dụng: Giúp người đọc nắm bắt được nội dung chính, minh chứng cho nội dung đồng thời cũng là một cách để thu hút lôi cuốn người đọc

- Sự kiện được thuật lại giúp người đọc hiểu được quá trình ra đời bài hát này đồng thời tự hào hơn về lịch sử vẻ vang của dân tộc vào ngày đặc biệt giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

- Thông tin về tác giả Phạm Tuyên:

• Phạm Tuyên sinh ngày 12 tháng 1 năm 1930, quê ở làng Lương Ngọc, xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang, Hải Dương và là người con thứ chín của Phạm Quỳnh, một viên quan đại thần và nhà văn hóa thời Nguyễn.
• Năm 1949, ông công tác tại Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, khóa V. Năm 1950, là Đại đội trưởng tại Trường Thiếu sinh quân Việt Nam. Trong thời gian này, ông đã có những chùm ca khúc về Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, về Thiếu sinh quân Việt Nam.
• Năm 1954, ông được cử làm cán bộ phụ trách Văn-Thể-Mỹ tại Khu học xá Trung ương (Nam Ninh, Trung Quốc). Từ năm 1958, ông về nước, công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam, đảm nhiệm nhiều chức vụ chỉ đạo về biên tập âm nhạc. Từ đó cho đến năm 1975, ông đã sáng tác nhiều bài hát được nhiều người biết như Bài ca người thợ rừng, Bài ca người thợ mỏ, hợp xướng Miền Nam anh dũng và bất khuất, Bám biển quê hương, Yêu biết mấy những con đường, Chiếc gậy Trường Sơn, Gảy đàn lên hỡi người bạn Mỹ, Từ làng Sen, Đêm trên Cha Lo, Từ một ngã tư đường phố.

b. Quá trình ra đời bài hát:

- Bài Như có Bác trong ngày đại thắng được ông sáng tác đêm ngày 28 tháng 4 năm 1975, tập và thu âm ngay trong chiều ngày 30 tháng 4 để phát sóng trong bản tin thời sự đặc biệt 17 giờ cùng ngày của Đài tiếng nói Việt Nam chính thức công bố tin giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam.

c. Ý nghĩa và giá trị của bài hát:

- Bài hát vượt qua thử thách của thời gian, đến mọi tầng lớp, giai cấp xã hội, không phân biệt biên giới quốc gia.

- Ở một số nơi, bài hát còn được dùng như bài ca "giã bạn" để kết thúc các cuộc gặp gỡ, văn nghệ quần chúng,...

1.3. Tổng kết

- Về nội dung: Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng là văn bản cung cấp thông tin về bài hát Như có Bác trong ngày vui đại thắng: tác giả, hoàn cảnh ra đời, ý nghĩa,... đem đến tri thức nghệ thuật cho độc giả.

- Về nghệ thuật: Cấu trúc chặt chẽ, rõ ràng, có dẫn chứng, trích lời nói cụ thể của nhân vật làm tăng tính chân thực.

Bài tập: Hãy nghe hoặc hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng và viết lại suy nghĩ, cảm xúc của em (trong khoảng 5-6 dòng) về bài hát.

a. Hướng dẫn giải:

- Suy nghĩ, cảm xúc của em có thể là: Tự hào, thán phục, cảm động,...

b. Lời giải chi tiết:

Đã qua 43 năm lửa và hoa, giữa thời bình hôm nay, lời ca dản dị, giai điệu vui tươi ấy vẫn vang lên thật xúc động mỗi dịp chào mừng ngày 30/4 lịch sử và các lễ kỷ niệm trọng đại. Bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng là khúc hát hân hoan, là niềm khát vọng hòa bình của dân tộc sau gần 100 năm sống trong bom rơi đạn nổ. Bài hát cũng như bản hùng ca để cả dân tộc bước qua chiến tranh, sang một trang mới của Tổ quốc kiến thiết nước nhà. Bài hát luôn ca ngợi công lao vĩ đại của Bác và đường lối của Đảng đã giúp người dân Việt Nam tự do, thống nhất ba miền đất nước.

- Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Nắm vững nội dung, ý nghĩa văn bản Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng.

+ Hiểu hơn về tác giả Phạm Tuyên.

Bài học Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng nhằm giúp các em hiểu hơn về bài hát Như có Bác trong ngày vui đại thắng. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: 

• Soạn bài chi tiết Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng

• Soạn bài tóm tắt Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.