Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Chủ đề chung 2: Đô thị: Lịch sử và hiện tại

Hình 2.1. Di tích đồi A-cô-pô-li tại A-ten (Hy Lạp)

Đô thị cổ A-ten

Lược đồ 2. Hy Lạp cổ đại với các đô thị tiêu biểu

Hình 2.2. Sơ đồ cấu trúc thành bang A-ten cổ đại

- Từ thế kỉ VII TCN đến thế kỉ VI TCN, hàng chục đô thị của người Hy Lạp ra đời, được gọi là quốc gia - thành thị hoặc thành bang trong đó tiêu biểu nhất là A-ten.

- A-ten hình thành trên vùng đồng bằng nhỉ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ven biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi, đất đai khí hậu phù hợp với các loại cây như nho, ô- liu, .. có nhiều tài nguyên, nhiều vũng vịnh sâu, kín gió. Đô thị A-ten gồm hai phần chính: khu dân cư và khu đồi thiêng.

- Thế kỉ V TCN, A-ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế, là trung tâm thương mại của Hy Lạp.

Đô thị trung đại Vơ-ni-dơ

Hình 2.3. Đô thị Vơ-ni-dơ (tranh vẽ năm 1572)

- Thời kì trung đại, các đô thị ở châu Âu hình thành sớm nhất tại I-ta-li-a, trong đó tiêu biểu nhất là Vơ-ni-dơ, đô thị này phát triển liên tục và trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa của châu Âu trong nhiều thế kỉ

- Với nhiều hải cảng thương mại lớn, đây là nơi hội tụ của phần lớn các tuyến đường hàng hải quan trọng từ Địa Trung Hải đến phương Đông.

Hình 2.4. Mô phỏng sinh hoạt chính trị dân chủ tại thành bang A-ten cổ đại

Hình 2.5. Đồng hồ nước ở A-ten (thế kỉ V TCN)

- Đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau

• Đô thị là trung tâm kinh tế, trung tâm quyền lực chính trị, là nơi lưu giữ và truyền bá các thành tựu của văn minh cổ đại.
• Sự phát triển của các nền văn minh cũng có tác  động trở lại các đô thị, quá trình giao lưu cạnh tranh giữa các nền văn minh là cơ sở thúc đẩy chuyển biến tại các đô thị

Hình 2.6. Thương nhân buôn bán tại đô thị Xê-na ở I-ta-li-a (tranh vẽ, khoảng thế kỉ XIII)

- Thời trung đại, châu Âu chứng kiến quá trình hình thành và phát triển mạnh mẽ của các đô thị đặc biệt là ở Tây Âu, dân số của những đô thị lớn như Pa-ri (Pháp), Luân Đôn (Anh), Mi-lan,.. vào khoảng 70000 đến 250000 người.

- Thương nhân và thợ thủ công là người nắm giữ hoạt động kinh tế, tài chính của các đô thị.

- Hoạt động buôn bán của các thương nhân đưa đến không khí tự do cho các đô thị, góp phần phá vỡ tính chất khép kín của các lãnh địa, thúc đẩy sự phát triển văn hóa, khoa học, kĩ thuật  tại các đô thị trung đại.

- Thương nhân còn là người lãnh đạo, bảo trợ cho những phong trào đấu tranh đầu tiên chống chế độ phong kiến ở Tây Âu thời hậu kì trung đại như Văn hóa Phục hưng, Cải cách tôn giáo, ...

Bài tập 1: Trình bày hiểu biết của em về đô thị cổ A-ten?

Hướng dẫn giải:

- Từ thế kỉ VII TCN đến thế kỉ VI TCN, hàng chục đô thị của người Hy Lạp ra đời, được gọi là quốc gia - thành thị hoặc thành bang trong đó tiêu biểu nhất là A-ten.

- A-ten hình thành trên vùng đồng bằng nhỉ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ven biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi, đất đai khí hậu phù hợp với các loại cây như nho, ô- liu, .. có nhiều tài nguyên, nhiều vũng vịnh sâu, kín gió. Đô thị A-ten gồm hai phần chính: khu dân cư và khu đồi thiêng.

- Thế kỉ V TCN, A-ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế, là trung tâm thương mại của Hy Lạp.

Bài tập 2: Giữa đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau

• Đô thị là trung tâm kinh tế, trung tâm quyền lực chính trị, là nơi lưu giữ và truyền bá các thành tựu của văn minh cổ đại.
• Sự phát triển của các nền văn minh cũng có tác  động trở lại các đô thị, quá trình giao lưu cạnh tranh giữa các nền văn minh là cơ sở thúc đẩy chuyển biến tại các đô thị

Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:

- Phân tích được các điều kiện địa lí và lịch sử góp phần hình thành và phát triển một đô thị cổ đại và trung đại (qua một số trường hợp cụ thể).

- Trình bày được mối quan hệ giữa đô thị với các nền văn minh cổ đại; vai trò của giới thương nhân với sự phát triển đô thị châu Âu trung đại.

Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Chủ đề chung 2: Đô thị: Lịch sử và hiện tại để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Chủ đề chung 2: Đô thị: Lịch sử và hiện tại để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Câu hỏi 1 trang 163 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Câu hỏi 2 trang 163 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Câu hỏi trang 165 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Câu hỏi trang 166 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Luyện tập 1 trang 166 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Vận dụng 2 trang 166 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Vận dụng 3 trang 166 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!