Nội dung bài học Bài 3: Nguyên tố hóa học sẽ tóm tắt nội dung cơ bản trong sách giáo khoa chương trình Khoa học tự nhiên lớp 7 SGK Chân trời sáng tạo. Hi vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ cho việc dạy và học của quý thầy cô và các em học sinh trở nên hiệu quả hơn. Mời thầy cô và các em cùng tham khảo chi tiết tại đây nhé!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nguyên tố hoá học
a. Khái niệm về nguyên tố hóa học
- Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.
- Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học đều có tính chất hóa học giống nhau.
Ví dụ: Mô hình 3 nguyên tử hydrogen dưới đây đều thuộc cùng nguyên tố hóa học.
Hình 3.1. Mô hình cấu tạo của 3 nguyên tử khác nhau thuộc cùng nguyên tố hydrogen
- Số proton (p) đặc trưng cho một nguyên tố hóa học.
b. Số lượng nguyên tố hóa học hiện nay
- Hiện nay, đã có 118 nguyên tố hoá học được xác định (98 nguyên tố được tìm thấy trong tự nhiên, các nguyên tố còn lại là sản phẩm được con người tạo ra từ các phản ứng hạt nhân).
Hình 3.2. Phần trăm về khối lượng các nguyên tố trong lớp vỏ Trái Đất và trong cơ thể người.
- Các nguyên tố hoá học có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của con người:
+ Nguyên tố phổ biến nhất trong lớp vỏ Trái Đất là oxygen.
+ Nguyên tố phổ biến nhất trong vũ trụ là hydrogen, thứ hai là helium.
+ Nguyên tố calcium (chiếm khoảng 2% khối lượng của cơ thể người) đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình đông máu, hoạt động của hệ cơ và hệ thần kinh, có vai trò quan trọng trong cấu tạo của hệ xương.
+ Nguyên tố phosphorus (chiếm khoảng 1% khối lượng của cơ thể người) có các chức năng sinh lí như: cùng với calcium cấu tạo nên xương, răng, hoà hợp với protein, lipid và glucid để tham gia cấu tạo nên tế bào và đặc biệt là màng tế bào.
+ Iodine là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển thể chất, tinh thần và giúp điều hoà chuyển hoá năng lượng, ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người.
1.2. Kí hiệu hóa học
- Kí hiệu hóa học được sử dụng để biểu diễn một nguyên tố hóa học và chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó.
- Mỗi nguyên tố được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái, trong đó chữ cái đầu viết ở dạng in hoa.
- IUPAC đã thống nhất tên gọi và kí hiệu hoá học của các nguyên tố.
Bảng 3.1. Kí hiệu hóa học và khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố
- Một số kí hiệu hóa học có nguồn gốc từ tên gọi của các nguyên tố theo tiếng Latin.
1. Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân. Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học đều có tính chất hóa học giống nhau. 2. Các nguyên tố hoá học có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của con người. 3. Kí hiệu hóa học được sử dụng để biểu diễn một nguyên tố hóa học và chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó. Kí hiệu hóa học được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái (chữ cái đầu tiên viết in hoa, nếu có chữ cái thứ hai thì viết thường). |
Bài tập minh họa
Bài 1: Cho biết sơ đồ hai nguyên tử như hình dưới đây:
a) Nêu sự giống nhau và khác nhau về thành phần hạt nhân của hai nguyên tử.
b) Giải thích vì sao nói được hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học.
Viết tên và kí hiệu hoá học của nguyên tố đó.
Hướng dẫn giải
a) Thành phần hạt nhân của hai nguyên tử giống nhau về số proton (đều có 2p), khác nhau về số neutron (theo thứ tự bằng 2 và 1).
b) Hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học vì có cùng số proton trong hạt nhân. Đó là nguyên tố helium (He).
Bài 2: Hãy kể tên và viết kí hiệu của ba nguyên tố hóa học chiếm khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái Đất
Hướng dẫn giải
- 3 nguyên tố hóa học chiếm khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái đất là:
+ Oxygen: O chiếm 46,1% về khối lượng
+ Silicon: Si chiếm 28,2% về khối lượng
+ Aluminium (Nhôm): Al chiếm 8,2% về khối lượng
Bài 3: Hoàn thành bảng sau:
Hướng dẫn giải
Luyện tập Bài 3 Khoa học tự nhiên 7 CTST
Học xong bài học này, em có thể:
- Phát biểu được khái niệm về nguyên tố hoá học và kí hiệu nguyên tố hoá học.
- Viết được công thức hoá học và đọc được tên của 20 nguyên tố đầu tiên.
3.1. Trắc nghiệm Bài 3 Khoa học tự nhiên 7 CTST
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 1 Bài 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. electron
- B. proton
- C. neutron
- D. proton và electron
-
- A. 110
- B. 102
- C. 98
- D. 82
-
- A. cùng số neutron trong hạt nhân.
- B. cùng số proton trong hạt nhân.
- C. cùng số electron trong hạt nhân.
- D. cùng số proton và số neutron trong hạt nhân.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 3 Khoa học tự nhiên 7 CTST
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 1 Bài 3 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 19 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 19 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 4 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 5 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.1 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.2 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.3 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.4 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.5 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.6 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.7 trang 8 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.8 trang 9 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.9 trang 9 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.10 trang 9 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.11 trang 10 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3.12 trang 10 SBT Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Hỏi đáp Bài 3 Khoa học tự nhiên 7 CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!