Suy nghĩ về ngày khai trường đầu tiên

"Tôi đi học" của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi”, chú bé được mẹ đưa đến trường vào học lớp Năm trong ngày tựu trường.

Đó là “một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh", chú bé mặc “chiếc áo vải dù đen dài”, chú cảm thấy “trang trọng và đứng đắn”. Lòng chú "tưng bừng rộn rã” được mẹ hiền “âu yếm nắm tay' dẫn đi trên con dường làng thân thuộc “dài và hẹp". Chú vô cùng xúc động, cảm thấy bỡ ngỡ, cảm thấy lạ, tưởng như con đường làng và mọi cảnh vật xung quanh "đều thay đổi”. Chú đã nghĩ về sự bỡ ngỡ ấy: “vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học".

Chú bâng khuâng tự hào thấy mình đã lớn khôn, không còn lêu lổng đi thả diều, đi ra đồng nô đùa như thằng Sơn, thằng Quý nữa. Chú “thèm” cảnh mấy cậu học trò bằng tuổi mình “áo quần tươm tất, nhí nhảnh gọi tên nhau hay trao sách vở cho nhau xem". Chỉ cầm hai quyển vở mới, dù "tay ghì thật chật” mà chú vẫn cảm thấy ‘"nặng", rồi một quyển vở “xệch ra và chếch đầu cúi xuống đất". Nhìn thấy mấy cậu ôm sách vở nhiều lại còn kèm cả bút thước nữa, chú ngây thơ nghĩ: “chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước". Ý nghĩ, tâm lí ấy đã thoáng qua trong trí của nhân vật "'tôi" một cách nhẹ nhàng “như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi".

Khi đứng trước ngôi trường, chú bé càng hồi hộp, bỡ ngỡ. Chú ngạc nhiên trước cảnh đông vui “đầy đặc cả người” trước sân trường; ai cũng áo quần “sạch sẽ” gương mặt “vui tươi sáng sủa”. Chú đã từng đi bẫy chim quyên với thằng Minh, và ghé lại trường một lần, đi quanh các lớp, cảm thấy trường “. Xa lạ, “cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng”. Buổi tựu trường hôm nay, chú cảm thấy trường Mỹ Lý của mình “vừa xinh xắn oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp". Đứng giữa sân trường rộng, chú bé “đâm ra lo sợ vẩn vơ”. Đó là tâm trạng bồi hồi, bỡ ngỡ rất thực, rất điển hình đối với tuổi thơ trong buổi tựu trường đầu tiên của đời mình.

Chú bé cũng như những học trò mới khác “bỡ ngỡ đứng nép bên ngựời thân", chỉ dám “nhìn một nửa", chỉ dám “đi từng bước nhẹ”. Tất cả đều '‘"như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ"...

Chú cảm thấy lòng mình vô cùng hồi hộp “thúc vang dội" bởi một hồi trống trường; cảm thấy mình "chơ vơ", “vụng về lúng túng". Chân “không đi" như bị một sức mạnh “kéo dìu" về phía trước; lúc “co”, lúc “duỗi”, cứ “dềnh dàng mũi". Chú cũng như các cậu học trò mới vì quá hồi hộp mà "run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp".

Lúc nghe ông đốc đọc tên từng người, chú bé xúc động, hồi hộp đến độ quả tim như “ngừng đập", “giật mình lúng túng", chú "quên cả mẹ" đứng sau mình. Nghe ông đốc dặn dò, “không em nào dám trả lời”, trước cái nhìn của mọi người, các học trò mới cũng như nhân vật "tôi" càng thêm “lúng túng". Nhiều học trò mới "ôm mặt khóc”, chú bé cũng “dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc theo". Mặc dù lúc ấy "một bàn tay dịu dàng”, “một bàn tay quen nhẹ” của mẹ hiền “vuốt mái tóc” cho, nhưng chú vẫn cảm thấy cô đơn, lẻ loi hơn bao giờ hết khi xếp hàng đi vào lớp: "Trong thời thơ ấu, tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này”.

Cảm xúc hồi hộp, bâng khuâng dâng lên man mác trong lòng khi chú vào ngồi trong lớp, cảm thấy “một mùi hương lạ xông lên”. Chú “thấy lạ và hay hay" những hình treo trên tường. Chú nhìn bàn ghế rồi lạm nhận đó là “vật riêng của mình” nhìn người bạn tí hon ngồi cạnh không cảm thấy xa lạ mà “quyến luyến tự nhiên"... Có lúc chú“đưa mắt thèm thuồng" một cánh chim... Chú vòng tay lên bàn lẩm nhẩm đánh vần bài viết tập "Tôi đi học". Tiếng phấn của thầy giáo đã đưa chú trở về “cảnh thật”...

Thanh Tịnh đã diễn tả những ki niệm, những diễn biến tâm trạng hổi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi” trong buổi tựu trường theo trình tự thời gian - không gian: lúc đầu là buổi sớm mai mẹ dẫn đi trên con đường làng, sau đó là lúc đứng giữa sân trường, một hồi trống vang lên, nghe ông đốc đọc tên và dặn dò, cuối cùng là khi thầy giáo trẻ đưa vào lớp.

Kỉ niệm ấy rất sâu sắc và rất đẹp, vì thế sau này "hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường”.

Thế là thu đã đến mang theo bao điều kì diệu: những cơn gió heo may, những khóm cúc vàng tươi,... Nhưng có lẽ, điều kì diệu nhất khiến thu để lại dấu ấn không mờ trong lòng của lứa tuổi học trò đó là ngày tựu trường. TRên khắp tổ quốc hình chữ S, mọi nơi đều đang diễn ra ngày khai trường nhộn nhịp, tưng bừng Và với tôi, ngày khai giảng tuyệt vời nhất chính là ngày khai giảng năm nay tại trường THCS Phường 2 thân yêu .Lễ khai giảng của trường tôi năm nào cũng được chuẩn bị vô cùng chu đáo từ các băng – rôn, khẩu hiệu đến các tiết mục văn nghệ,… Sân trường được trang hoàng bằng những lá cờ đỏ thắm, các khẩu hiệu in lớn trông vô cùng rực rỡ. Sự háo hức, bồi hồi hiện rõ lên khuôn mặt của từng học sinh và các thầy cô giáo. Trang phục của chúng tôi được thống nhất là áo trắng, quần xanh và thêm màu đỏ thắm của chiếc khăn quàng Đội. Còn các cô giáo thướt tha trong tà áo dài trắng giản dị mà vô cùng thanh lịch. Đến những thầy giáo thì trông thật lịch sự với bộ com – lê màu đen rất đẹp.Đúng bảy giờ, thầy tổng phụ trách tuyên bố buổi lễ khai trường long trọng bắt đầu. Mở màn là buổi lễ chào cờ .tất cả học sinh,thầy cô và các đại biểu đứng lên làm lễ. Không khí lúc này trở nên thật trang nghiêm. Bài hát Quốc ca, Đội ca vang lên rõ ràng mà thân thương biết mấy. Chúng tôi hát bằng cả trái tim mình, những lời ca dù không hay nhưng thật tuyệt vời.Kế tiếp chúng tôi nghe thầy giáo hiệu trưởng nhà trường đọc diễn văn khai giảng, phát động thi đua chào mừng năm học mới và đánh trống khai trường. Bài diễn văn của thầy ngắn gọn, xúc tích nhưng đầy hào khởi, đủ để khơi dậy trong mỗi thầy trò lòng quyết tâm phấn đấu dạy tốt – học tốt, thi đua lập nhiều thành tích trong năm học mới., giây phút mong chờ đã đến.thầy hiệu trưởng đã thay mặt cho các thầy cô, các đại biểu dóng lên hồi trống thân thương mà chúng tôi không được nghe trong ba tháng hè dài đằng đẵng. “Tùng! Tùng! Tùng!”Tiếp theo là chương trình văn nghệ gồm nhiều tiết mục với đủ thể loại: hát, múa,vô cùng đặc sắc. Tôi xem các màn biểu diễn mà không khỏi trầm trồ thán phục trước tài năng của các học sinh trường mình. Toàn bộ học sinh và các thầy cô cũng như các vị đại biểu đều không rời mắt khỏi sân khấu trước các tiết tiết mục rất hấp dẫn này...
Buổi lễ kết thúc, tôi vẫn lang thang quanh trường. Suy nghĩ về một năm học mới, một nền giáo dục mới…Tôi sẽ cố gắng học tập trên ngôi trường thân thiết này để có thể góp một phần nhỏ của mình trong việc xây dừng đất nước.
=> hai từ động nghĩa: tổ quốc, đất nước