Suy nghĩ gì về việc đặt tên nước là Đại Cồ Việt?

Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử đã dùng nhiều quốc hiệu khác nhau. Tuy nhiên, những quốc hiệu này không những chỉ là tên gọi dùng để xưng danh mà nó còn mang rất nhiều mặt ý nghĩa khác nhau. Những vị vua thời trước của ta qua các thời kì lịch sử, để lại những dấu ấn mạnh mẽ nhất. Như vậy, những cái tên (hay gọi là quốc hiệu) như: Văn Lang, Âu Lạc, Lĩnh Nam, Vạn Xuân, Đại Cồ Việt, Đại Việt, Đại Ngu, Việt Nam, Đại Nam,. . . . Tuy nhiên, hôm nay ta quan tấm đến cái tên: "Đại Cồ Việt".

Đại Cồ Việt là quốc hiệu Việt Nam dưới thời nhà Đinh, nhà Tiền Lê và nhà Lý. Quốc hiệu này đã tồn tại 86 năm kể từ khi Đinh Bộ Lĩnh (niên hiệu: Đinh Tiên Hoàng) thống nhất giang sơn, lên ngôi hoàng đế năm 968 cho đến đời vua Lý Thánh Tông năm 1054. Đến năm Giáp Ngọ, niên hiệu Long Thụy Thái Bình thứ 1 (1054), vua Lý Thánh Tông mới đặt lại quốc hiệu là Đại Việt. Điều này có nghĩa là khi dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long, nước vẫn mang quốc hiệu là Đại Cồ Việt.

Vua Đinh Tiên Hoàng đặt tên như vậy mang ý nghĩa gì? Bằng cách hàm ý. Ý nghĩa của nó theo cách của ngài là: "Đại" theo nghĩa chữ Hán là lớn, "Cồ" là âm Việt cổ của từ Cự hay Cừ cũng là lớn. Về sau, Cồ viết theo chữ Nôm gồm 2 chữ Hán là Đại ở trên và Cù ở dưới. Đinh Tiên Hoàng muốn ghép hai chữ để khẳng định nước Việt là nước lớn. Để hiểu rõ hơn, ý nghĩa của cái tên này được thể hiện qua hai câu đối sau:

"Cồ Việt quốc đương Tống Khai Bảo

Hoa Lư đô thị Hán Trường An."

Nghĩa là:

"Nước Cồ Việt ngang hàng với nhà Tống đời Khai Bảo;

Kinh đô Hoa Lư như Tràng An của nhà Hán."

Như vậy, mục đích của vua Đinh Tiên Hoàng khi đặt tên cho nước ta là: "Đại Cồ Việt có nghĩa là nước Việt rộng lớn trông suốt cả bốn cõi hay tám cõi theo lối hiểu ngày xưa, ấy là cái cao vọng của người không những muốn thống trị mà còn muốn bành trướng thế lực ra tám cõi nữa".

P/s: ngoài ra, bạn có thêm khảo them 2 nguồn tư liệu sau đây:

- Viện nghiên cứu Hán nôm

- "Đại Cồ Việt" hay "Cồ Việt"? - Tuổi Trẻ Online