Nêu khái quát quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia và Lào. Nêu những thành tựu văn hóa của hai nước này.

a) Quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia và Lào:

*             Vương quốc Cam-pu-chia:

–              Tộc người đa số là Khơ-me.

–              Địa bàn sinh tụ đầu tiên của người Khơ-me ở phía Bắc nước Cam-pu-chia ngày nay, trên cao nguyên Cò Rạt và mạn trung lưu sống Mê Công.

– Thế kỉ VI, vương quốc của người Khơ-me hình thành, họ tự gọi nước mình là Cam-pu-chia (sử sách Trung Quốc gọi là nước Chấn Lạp).

–              Thời kì phát triển của Vương quốc Cam-pu-chia kéo dài từ thế kỉ IX đến thế kỉ XV, còn gợi là thă1 kì Ằngico. Trong các thế kỉ X i XII, Cam-pu-chia trở thành một trong những vương quốc mạnh và ham chiến trận nhất Đông Nam Á.

ị Từ cuối thế kỉ mu Camipúichia bắt đầu suy yếu. Do bị người Thái xâm chiếm nhiều lần, năm 1432 người Khơ-me phái bỏ Ăng-co rời về phía nam Biển Hồ, là khu vực PhNôm Pênh ngày nay. Từ đó, chính quyền phong kiến Cam-pu-chia luôn phái đói phó với những cuộc tấn công từ bên ngoài và lào vào những vụ mưư sát, tranh giành địa vị lẫn nhầu. Năm 1863, bị thực dân Pháp xâm lược.

*             Vương quốc Lào:

–              Chủ nhân đầu tiên là người Lào Thơng.

–              Thế kỉ XIII cổ một nhóm người nói tiếng Thái di cư đến đây, sinh sống hòa hợp với người Lào Thơng, gọi là người Lào Lùm. Tổ chức sơ khai của Lào, khi xã hội phân chia thành giai cấp, 1ở các mường cổ.

– Năm 1353, Pha Ngừm (hay là Phía Pha) thống nhất các mường Lào, lên ngôi vua, đặt tên nước là Lan Xang (nghĩa là Triệu Voi).

–              Thế kỉ XV -XVII, Vương quốc Lan Xang bước vào giai đoạn thịnh vượng. Đất nước thánh bình, trù phú, có nhiều sản vật quý. Lan Xang giữ quan hệ hòa hiếu với các nước iẤng giềng, đồng thời kiến quyết chống quan xâm lược Mii Ấnima vào nửa sau thế kỉ XVI để báo vệ lãnh thổ.

–              Thế kỉ XVIII, Lan Xang suy yếu dần vì những cuộc trÁnh cháp ngôi bầu trong hoàng tộc; bị XIêm xâm chiếm và cai trị. Năm 1893, thực dân Pháp xâm lược và biến Lào thành thuộc địa.

b) Những thành tựu văn hóa của hai dân tộc Cam-pu-chia và Lào:

–              Tôn giáo:

+ Thời gian đầu, Cam-pu-chia theo đạo Hiniđu, thờ thần Thiện (VIsinu) và thần Ác (Siiva).

+ Thế kỉ XII, đạo Phật Đại thừa có ánh hưởng lớn ở Cam-pu-chia. Thế kỉ XIII, đạo Phật Tiểu thừa được truyền bá vào Lào. Từ đó, đã tạo một bước ngoặt trong văn hóa ở hai nước: chùạ thay thế dần cho đền thấp; văn học Phật giáo cũng được phát triển mạnh.

–              Kiến trúc:

+ Nghệ thuật kiến trúc Cam-pu-chia ẹắn chặt với Hiniđu giáo và Phật giáo. Nổi tiếng nhất là quần thể kiến trúc Ăng-co Vát và Ăng-co Thom.

+ Ở Lào đã xuất hiện một số công trình kiến trúc Phật giáo, điển hình nhất là Thạt Luổng ở VIêng Chăn.

–              Chữ Viết:

+ Trên cơ sở chữ Phạn, từ đầu thế kỉ VII, người Khơ-me đã có hệ thống chữ Viết riêng của mình.

+ Người Lào có hệ thống chữ Viết riêng, được xây dựng một cách sáng tạo trên cơ sở vận dụng các nét cong của Cam-pu-chia và Mi-an-ma.

–              Văn học, nghệ thuật:

+ Dòng văn học dân gian và vãn học Viết với những truyện thầnithoại, truyện cưởi, truyện trạng, truyện thơ,.i, mãi mãi là những kỉệt tác, làm rung động hàng triệu ưái tim dễ xúc cám của người Khơ-me.