Qua bài: Các hệ thống sông lớn ở nước ta giúp cho các em nắm được vị trí tên gọi 9 hệ thống sông lớn ở nước ta. Hiểu được 3 vùng thủy văn là Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ, giải thích sự khác nhau. Có một số hiểu biết về khai thác các nguồn lợi sông ngòi và những giải pháp phòng chống lũ lụt ở nước ta. Thu thập sử lí thông tin từ bản đồ, lược đồ. Rèn kĩ năng đọc, phân tích và chỉ bản đồ, làm việc nhóm, làm chủ bản thân và tự nhận thức.
Tóm tắt lý thuyết
- Gồm 9 hệ thống sông lớn.
- Còn lại là các hệ thống sông nhỏ và rời rạc nằm dọc ven biển Quảng Ninh và Trung Bộ nước ta.
1.1. Sông ngòi Bắc Bộ
(Lược đồ sông ngòi nước ta)
a. Đặc điểm
- Sông có dạng hình nan quạt.
- Chế độ nước thất thường.
- Lũ kéo dài 5 tháng (tháng 6 tháng 10), cao nhất tháng 8.
- Lũ lên nhanh, kéo dài.
b. Hệ thống sông chính
- Sông Hồng, sông Thái Bình, Bằng Giang, Kì Cùng, sông Mã.
1.2. Sông ngòi Trung Bộ
a. Đặc điểm
- Ngắn dốc
- Lũ lên nhanh và đột ngột.
- Lũ tập trung cao vào tháng 9 đến tháng 12
b. Hệ thống sông chính
- Sông Cả, sông Thu Bồn, sông Đà Rằng.
1.3. Sông ngòi Nam Bộ
a. Đặc điểm
- Lượng nước lớn, lòng sông rộng và sâu, ảnh hưởng thuỷ triều mạnh.
- Chế độ nước điều hoà hơn.
- Lũ từ tháng 7-11.
b. Hệ thống sông chính
- Sông Đồng Nai, sông Cửu Long
Bài tập minh họa
Câu 1: Em hãy nêu những thuận lợi và khó khăn do lũ gây ra ở đồng bằng sông Cửu Long.
- Thuận lợi:
- Thau chua, rửa mặn đất đồng bằng.
- Bồi đắp phù sa tự nhiên, mở rộng diện tích đồng bằng.
- Du lịch sinh thái trên kênh rạch và rừng ngập mặn.
- Giao thông trên kênh rạch.
- Khó khăn:
- Gây ngập lụt diện rộng và kéo dài.
- Phá hoại nhà cửa, vườn dược, mùa màng.
- Gây ra dịch bệnh do ô nhiễm môi trường.
- Làm chết người, gia súc.
Câu 2: Nêu cách phòng chống lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.
- Đồng bằng sông Hồng:
- Đắp đê lớn chống lụt.
- Tiêu lũ theo sông nhánh và ô trũng.
- Bơm nước từ đồng ruộng ra sông.
- Đồng bằng sông Cửu Long:
- Đắp đê bao hạn chế lũ nhỏ.
- Tiêu lũ ra vùng biển phía tây theo các kênh rạch.
- Làm nhà nổi, làng nổi.
- Xây dựng làng tại các vùng đất cao, hạn chế tác động của lũ.
Câu 3: Em hãy cho biết vì sao sông ngòi Trung Bộ lại có đặc điểm như vậy? Tìm trên bản đồ một số sông lớn ở Trung Bộ nước ta.
- Lãnh thổ Trung Bộ kéo dài, hẹp ngang, đồi núi ăn ra sát biển nên sông ngòi ở đây thường ngắn và dốc. Khi có mưa và bão lớn, lũ các sông lên rất nhanh và đột ngột.
- Ở Trung Bộ, mùa mưa lệch hẳn về thu đông, nên mùa lũ tập trung vào các tháng cuối năm.
- Một số sông lớn ở Trung Bộ: sông Mã, sông Cả, sông Thu Bồn, sông Ba (Đà Rằng).
3. Luyện tập và củng cố
Sau khi học xong bài này các em cần nắm: Đặc điểm của sông ngòi Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Địa lý 8 Bài 34 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. 7
- B. 8
- C. 9
- D. 10
-
- A. Sông Hồng
- B. Sông Mã
- C. Sông Đồng Nai
- D. Sông Cửu Long
-
Câu 3:
Trong các hệ thống sông chính của Việt Nam có bao nhiêu hệ thống sông có lưu vực ngoài lãnh thổ
- A. 4
- B. 5
- C. 6
- D. 7
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Địa lý 8 Bài 34 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 123 SGK Địa lý 8
Bài tập 2 trang 123 SGK Địa lý 8
Bài tập 3 trang 123 SGK Địa lý 8
Bài tập 1 trang 84 SBT Địa lí 8
Bài tập 2 trang 85 SBT Địa lí 8
Bài tập 3 trang 85 SBT Địa lí 8
Bài tập 4 trang 86 SBT Địa lí 8
Bài tập 1 trang 39 Tập bản đồ Địa Lí 8
Bài tập 2 trang 39 Tập bản đồ Địa Lí 8
Bài tập 3 trang 39 Tập bản đồ Địa Lí 8
4. Hỏi đáp Bài 34 Địa lí 8
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Địa Lý 8 HỌC247