Khi đạp xe, bộ phận nào làm nhiệm vụ truyền chuyển động từ trục giữa đến trục sau bánh xe đạp? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 8: Truyền và biến đổi chuyển động trong chương trình Công nghệ 8 Cánh diều.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Truyền chuyển động
- Truyền chuyển động là việc truyền và biến đổi tốc độ giữa các bộ phận máy.
- Bộ phận dẫn chuyển động là bộ phận truyền động, bộ phận bị dẫn chuyển động là bộ phận nhận.
1.2. Một số bộ truyền động cơ khí
- Truyền động cơ khí gồm truyền động nhờ ma sát và truyền động ăn khớp.
1.2.1. Truyền động đai
- Truyền động đai gồm bánh đai dẫn, bánh đai bị dẫn, và dây đai được làm từ vải đúc cao su, vải dệt nhiều lớp, da thuộc,...
- Ứng dụng: truyền động giảm tốc, đẳng tốc, tăng tốc
- Bộ truyền đai đơn giản, an toàn khi quá tải, sử dụng phổ biến trong nhiều máy móc khác nhau.
1.2.2. Truyền động ăn khớp
- Truyền động ăn khớp gồm nhiều loại, trong đó bộ truyền xích và bộ truyền bánh răng được dùng phổ biến.
- Bộ truyền xích gồm đĩa xích dẫn, đĩa xích bị dẫn và dây xích. Bộ truyền bánh răng gồm các bánh răng ăn khớp trực tiếp.
- Cả hai loại truyền động này thường được làm bằng thép hoặc thép hợp kim và cần được bôi trơn để giảm mòn và tiếng ồn.
- Tỉ số truyền của truyền động ăn khớp được tính theo công thức giống như bộ truyền đại, với đĩa xích hoặc bánh răng có nhiều răng quay với tốc độ chậm hơn.
- Ứng dụng của Bộ truyền xích: trong xe đạp, xe máy và các máy móc có công suất nhỏ và trung bình với khoảng cách xa giữa các trục.
.JPG)
Hình 8.1. Bộ truyền xích
1. Đĩa xích dẫn,
2. Đĩa xích bị dẫn 3. Dây xích
- Ứng dụng của Bộ truyền bánh răng: trong đồng hồ, hộp số ô tô, xe máy và nhiều thiết bị khác với kết cấu nhỏ gọn và khả năng truyền lực tốt.
.JPG)
Hình 8.2. Bộ truyền bánh răng
1. Bánh răng dẫn. 2. Bánh răng bị dẫn
1.3. Biến đổi chuyển động
- Biến đổi chuyển động gồm hai loại cơ bản: biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại và biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tốc hoặc ngược lại.
1.4. Cơ cấu biến đổi chuyển động
- Cơ cấu tay quay con trượt biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến và ngược lại, gồm tay quay, thanh truyền và con trượt liên kết bởi các khớp quay A, B, C.
- Nguyên lí làm việc: Tay quay quanh trục A, thông qua thanh truyền làm con trượt chuyển động tịnh tiến trên giá đỡ từ điểm M đến điểm N và ngược lại, đoạn MN là quãng đường con trượt di chuyển được.
- Cơ cấu tay quay thanh lắc:
+ Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.
+ Gồm tay quay, thành truyền, thanh lắc và giải đố được liên kết với nhau bởi các khớp bản bồ.
- Nguyên lí làm việc: Quay quanh trục A, thông qua thanh truyền làm thanh lắc chuyển động lắc qua lại quanh trục từ vị trí M đến vị trí N và ngược lại.
- Ứng dụng: Được sử dụng trong nhiều loại máy móc như máy khâu đẹp chân, máy khai thác dầu mỏ, bánh tàu hỏa.
|
- Truyền động là truyền và biến đổi tốc độ từ bộ phận này đến bộ phận khác của máy. - Biến đổi chuyển động là biến đổi dạng chuyển động này thành dạng chuyển động khác. |
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Cơ cấu tay quay – thanh lắc thuộc cơ cấu:
A. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến
B. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc
C. Biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay
D. Biến chuyển động lắc thành chuyển động quay
Hướng dẫn giải
Cơ cấu tay quay – thanh lắc thuộc cơ cấu: Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc
Đáp án B
Ví dụ 2: Đâu là ứng dụng của bộ truyền động bánh răng?
A. Máy nghiền bột, máy thái, máy nén khí, ...
B. Xe đạp, xe máy, ...
C. Đồng hồ, hộp số ô tô, xe máy, ...
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
Hướng dẫn giải
Đồng hồ, hộp số ô tô, xe máy, ... là ứng dụng của bộ truyền động bánh răng
Đáp án C
Luyện tập Bài 8 Công nghệ 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Trình bày được nội dung cơ bản của truyền và biến đổi chuyển động.
- Mô tả được cấu tạo, nguyên lí làm việc của một số cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động.
- Tháo lắp và tính toán được tỉ số truyền của một số bộ truyền và biến đổi chuyển động.
3.1. Trắc nghiệm Bài 8 Công nghệ 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 8 Cánh diều Bài 8 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 8 Công nghệ 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 8 Cánh diều Bài 8 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.
Hỏi đáp Bài 8 Công nghệ 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
