Vật Lý 10 Cánh diều Bài 3: Ba định luật Newton về chuyển động

- Thí nghiệm: Định luật I Newton

- Vật sẽ đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi trừ khi có hợp lực khác không tác dụng lên vật.

- Trạng thái đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều được gọi là trạng thái cân bằng của vật.

- Các vật đều không thể ngay lập tức thay đổi vận tốc mà luôn có xu hướng duy trì trạng thái chuyển động hay đứng yên đang có. Đặc điểm này được gọi là quán tính của vật.

Đồng xu có xu hướng bảo toàn trạng thái đứng yên

- Thí nghiệm: Định luật II Newton

- Biểu thức: \(\vec a = \frac{{\vec F}}{m}\) hay \(\vec F = m.\vec a\)

- Gia tốc của một vật cùng hướng với lực tác dụng lên nó. Độ lớn của gia tốc tỉ lệ thuận với độ lớn của lực và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật đó

- Gia tốc của một vật có khối lượng không đổi tỉ lệ thuận với độ lớn và có cùng hướng với hợp lực khác không tác dụng lên vật.

- Thí nghiệm: Định luật III Newton

- Khi hai vật tương tác, mỗi vật tác dụng một lực lên vật kia, hai lực này ngược hướng và có độ lớn bằng nhau.

- Hai lực tạo nên cặp lực -  phản lực theo định luật III Newton có đặc điểm sau:

+ Tác dụng lên hai vật có tương tác (đặc điểm lực khác nhau)

+ Cùng phương, ngược chiều.

+ Có độ lớn bằng nhau.

Ví dụ: Khi người bước từ thuyền lên bờ

Chân tác dụng lực F₁ lên thuyền thì thuyền cũng tác dụng lực F2 lên chân

Bài tập 1: Một người có trọng lượng 500 N đứng trên mặt đất. Lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớn?

Hướng dẫn giải:

Theo định luật III Newton cặp lực và phản lực có độ lớn bằng nhau. Nên lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớn là 500 N

Bài tập 2: Khi một xe buýt tăng tốc đột ngột thì các hành khách có xu hướng như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Theo tính quán tính hành khách có xu hướng bảo toàn vận tốc đang có của mình, nên khi xe tăng tốc thì người có xu hướng ngả về phía sau.

Bài tập 3: Vật nào sau đây chuyển động theo quán tính?

A. Vật chuyển động tròn đều.

B. Vật chuyển động trên một đường thẳng.

C. Vật rơi tự do từ trên cao xuống không ma sát.

D. Vật tiếp tục chuyển động khi tất cả các lực tác dụng lên vật mất đi.

Hướng dẫn giải:

A - sai – vì chuyển động tròn đều có vận tốc thay đổi

B - sai – chưa đủ điều kiện để khẳng định

C - sai – vì đây là chuyển động nhanh dần đều

D - đúng vì thỏa mãn định nghĩa quán tính.

Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:

- Phát biểu định luật I Newton và minh hoạ được bằng ví dụ cụ thể

- Từ kết quả đã có (lấy từ thí nghiệm hay sử dụng số liệu cho trước), hoặc lập luận dựa vào \(a = \frac{F}{m}\), nêu được khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật.

- Phát biểu định luật II Newton.

- Phát biểu được định luật III Newton, minh hoạ được bằng ví dụ cụ thể: vận dụng được định luật trong một số trường hợp đơn giản.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật Lý 10 Cánh diều Chủ đề 2 Bài 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật Lý 10 Cánh diều Chủ đề 2 Bài 3 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 57 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 1 trang 57 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 2 trang 58 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Luyện tập 1 trang 58 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 3 trang 59 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Luyện tập 2 trang 59 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 4 trang 60 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Vận dụng trang 60 SGK Vật Lý 10 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!