Chuyên đề sự điện ly môn Hóa học 11 năm 2019-2020

CHUYÊN ĐỀ SỰ ĐIỆN LI MÔN HÓA HỌC 11

 

NỘI DUNG CẦN NẮM

I. Sự điện li.

1. - Sự điện li là quá trình phân li các chất trong nước ra ion .

- Chất điện li là chất tan trong nước phân li ra ion.

2.  Phân loại chất điện li:

a. Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hoà tan đều phân li ra ion.

- Axit mạnh: HCl, H₂SO₄, HNO₃, HClO₄,...

- Bazơ mạnh: NaOH, KOH, Ba(OH)₂ ,...

- Hầu hết các muối tan: NaCl, K₂SO₄, Ba(NO₃)₂ ,...

b. Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hoà tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.

- Axit yếu: CH₃COOH, HClO, H₂S, HNO₂ ,HF, H₂CO₃, H₂SO₃ , ...

- Bazơ yếu: Mg(OH)₂, Bi(OH)_3, Cu(OH­)₂...

- H₂O điện li rất yếu.

II. Axit - Bazơ

Theo thuyết A-rê-ni-ut

 - Axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺.

HCl  → H⁺  +  Cl⁻                     

CH₃COOH  ⇔   H⁺  +  CH₃COO⁻

 - Bazơ là những chất khi tan trong nước phân li ra anion OH ⁻.

 NaOH  →  Na⁺  +  OH⁻

 - Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như

Bazơ : Zn(OH)₂, Al(OH)₃, Pb(OH)₂, Cr(OH)_­3, Be(OH)₂,Sn(OH)₂,...

Zn(OH)₂  ⇔   Zn²⁺    +  2OH⁻               Phân li kiểu bazơ

Zn(OH)₂   ⇔  ZnO₂^2-   +   2H⁺             Phân li kiểu axit

III. Muối và phản ứng thuỷ phân của muối

 a. Định nghĩa: Muối là hợp chất khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc NH₄⁺) và anion gốc axit.

 b. Phân loại :

-Muối trung hoà là muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺: Na₂CO₃, BaCl₂, K₂SO₄, ...

-Muối axit là muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra ion  H⁺ : NaHCO₃, NaHSO₄, KH₂PO₄,...

Lưu ý: Trong gốc axit của một số muối như Na₂HPO₃ vẫn còn hiđro nhưng là muối trung hoà vì các hiđro đó không có khả năng phân li ra ion H⁺.

Lưu ý:

Trong dung dịch:

-Tổng số mol điện tích dương của cation bằng tổng số mol điện tích âm của anion.

- Khối lượng muối bằng tổng khối lượng các ion tạo muối

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1: Viết phương trình điện li của các chất sau trong dung dịch:  Ba(NO₃)₂, K₂CrO₄, NaHCO₃, H₂SO₄,HClO₄, HClO, KOH, Sn(OH)₂, H₃PO₄. H₂SO₃, HNO₃, KOH, FeCl₃, CuSO₄, KHCO3, K₂Cr₂O₇.

Bài 2: Tính nồng độ các ion trong các dung dịch sau

a. dd Ba(OH)₂ 0,1M              

b. Al₂ (SO₄)₃ 0,1M

Bài 3: Tính nồng độ mol/l các ion trong mỗi dd sau:

a. 100ml dd chứa 4,26 gam Al(NO₃)₃.

b. Tính nồng độ mol của ion Na⁺ trong dung dịch chứa NaNO₃ 0,1M, Na₂SO₄ 0,02M và NaCl 0,3M.

c. Dung dịch H₂SO₄ 15% ( d= 1,1g/ml)

Bài 4: Tính nồng độ các ion trong dd thu được khi:

a. Trộn 200ml dd NaCl 2M với 200ml dd CaCl₂ 0,5M.

b. Trộn 200ml dd chưa 12g MgSO₄ với 300ml dd chứa 34,2 gam Al₂(SO₄)₃.

Bài 5: 

a.Tính nồng độ ion H⁺ trong dung dịch HNO₃ 12,6%, D= 1,12 g/ml.

b.Tính thể tích dd KOH 14% (d=1,128g/ml) có chứa số mol OH^- bằng số mol OH^- có trong 0,502 lít dd NaOH 0,5M.

Bài 6: Hòa tan 12,5 gam tinh thể CuSO₄.5H₂O trong nước thành 200ml dung dịch. Tính nồng độ mol/l các ion trong dung dịch.

Bài 7: Trong 1 dung dịch có chứa a mol Ca²⁺ , b mol Mg²⁺ , c mol Cl^- và d mol NO₃^-

a. Lập biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d.

b. Nếu a = 0,01 ; c = 0,01 ; d = 0,03. Tính khối lượng muối khan thu được khi cô cạn dung dịch.

Bài 8: Một dung dịch có chứa 0,2 mol vaø 0,1 mol , x mol  vaø y mol .Biết rằng khi cô cạn dung dịch thu 48,6 g  chất rắn khan , hỏi giá trị của x, y bằng bao nhiêu?

Bài 9. Cho rằng sự trộn lẫn các dung dịch không làm thay đổi đáng kể thể tích dung dịch.

- Trộn 1,5 lít dung dịch NaOH 2M với 0,5 lít dung dịch NaOH 1M. Tính nồng độ mol /lít của dung dịch thu được.

- Cần bao nhiêu ml dung dịch HCl 2M trộn với 180ml dung dịch H₂SO₄ 3M để được dung dịch có nồng độ ion H⁺ là 4,5M. Cho biết H₂SO₄ điện li hoàn toàn.

- Phải trộn dung dịch H₂SO₄ 1M và H₂SO₄ 3M theo tỷ lệ nào về thể tích để được dung dịch H₂SO₄ 1,5M

IV. Tích số ion của nước, pH và môi trường của dung dịch.

- Tích số ion của nước: [H⁺][OH⁻]  = 1,0.10^-14

- Để đánh giá độ axit và độ kiềm của dung dịch,người ta dùng pH với quy ước:

- [H⁺] = 1,0.10^-a M       → pH = a

- [H⁺] = 1,0.10^-pH M    → pH = -lg[H⁺] 

Môi trường	[H+]	pH
Axit	> 1,0.10-7 M	< 7
Trung tính	= 1,0.10-7 M	= 7
Bazơ	< 1,0.10-7 M	> 7

V. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li.

- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion

- Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất một trong các chất :chất kết tủa ,chất điện li yếu ,chất khí .

- Phương trinh ion rút gọn cho biết bản chất của phản ứng trong dung dịch các chất điện li. Trong phương trình ion rút gọn, các chất kết tủa, chất điện li yếu, chất khí được giữ nguyên dưới dạng phân tử.

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài 1.  Tính pH của các dung dịch sau:

a) H₂SO₄ 0,01M + HCl 0,05M                

b) KOH 0,1M + Ba(OH)₂ 0,2M    

Bài 2. Tính pH của các dd sau:

a) 400,0 ml dung dịch chứa 1,46g HCl .

b) Dung dịch tạo thành sau khi trộn 100,0ml dung dịch HCl 1,00M với 400,0 ml dung dịch NaOH 0,375M.

c) Trộn 100ml dd Ba(OH)₂ 0,06M với 400ml dd HCl 0,02M. Tính pH của dd thu được?

Bài 3. Cho dung dịch H₂SO₄ có pH = 4

a) Tính nồng độ mol/lít của H₂SO₄

b) Tính pH của dung dịch thu được khi cho 2 lít H₂O vào 0,5 lít dung dịch axit trên. (Bỏ qua sự điện li của nước).

Bài 4. a. Cho 220 ml dung dịch HCl có pH = 5 tác dụng với 180 ml dung dịch NaOH có pH = 9 .Tính pH của dung dịch thu được sau phản ứng? 

b. Cho 100 ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,09M với 400 ml dung dịch H₂SO₄ 0,02M. Tính pH của dung dịch thu được? 

Bài 5. Cho 40 ml dung dịch HCl 0,75M vào 160 ml dung dịch chứa đồng thời Ba(OH)₂ 0,08M và KOH 0,04M. Tính pH của dung dịch thu được ?    

Bài 6. Trộn 100 ml dung dịch hỗn hợp  gồm Ba(OH)₂ 0,1M và NaOH 0,1 M với 400 ml dung dịch hỗn hợp  gồm H₂SO₄ 0,0375M và HCl 0,0125M thu được dung dịch Y. Tính pH của dung dịch Y?

Bài 7. a.Phải lấy dung dịch HCl có pH = 5 cho vào dung dịch KOH có pH = 9 theo tỉ lệ thể tích như thế nào để được dung dịch có pH = 8 ?              

b. Tính thể tích dung dịch HCl có pH = 5 và thể tích dung dịch KOH có pH = 9 cần lấy để pha thành 10 lít  dung dịch có pH = 8 ?                    

 

CHUYÊN ĐỀ SỰ ĐIỆN LI (2)

Bài 1:  Viết PT phân tử và ion rút gọn của các phản ứng (nếu có) khi trộn lẫn các chất sau:

a. dd HNO₃ và CaCO_{3 ­}                                   b. dd KOH và dd FeCl₃         

c. dd H₂SO₄ và dd NaOH                                          d. dd Ca(NO₃)₂  và dd Na₂CO₃         

e. dd NaOH và Al(OH)₃                                 f. dd Al₂(SO₄)₃  và dd NaOH_{vừa đủ}

g. dd NaOH và Zn(OH)₂                                h. FeS và dd HCl                  

i. dd CuSO₄ và dd H₂S                                   k. dd NaOH và NaHCO₃                  

l. dd NaHCO₃ và HCl                                                m. Ca(HCO₃)₂ và HCl

Bài 2:  Viết phương trình phân tử ứng với phương trình ion thu gọn của các phản ứng sau

a.                                   b.

c. S^2-     +   2H⁺    H₂S↑                                           d. Fe³⁺  + 3OH^-       Fe(OH)₃↓

e. Ag⁺   +    Cl^-       AgCl↓                                     f. H⁺      +    OH^-     H₂O

Bài 3: a) Trong dung dịch có thể tồn tại đồng thời các ion sau đây được không? Giải thích

a.  Na⁺, Cu²⁺, Cl^-, OH^-.                                                           b. K⁺, Ba²⁺, Cl^-, SO₄ ^2-.

c.  K⁺, Fe²⁺, Cl^-, SO₄ ^2-.                                                           d.  HCO₃^-, OH^-, Na⁺, Cl^-.

b. Có hiện tượng gì xảy ra khi nhúng giấy quì tím vào các dung dịch sau đây?  CH₃COONa,  K₂CO₃,  Na₂S, NH₄Cl, FeCl₃, Al₂(SO₄)₃,  Ba(NO₃)₂, NaCl.

Bài 4:  Trộn 100 ml dung dịch HCl 1M với 100 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M thu được dung dịch D.

a. Tính nồng độ các ion trong dung dịch D.

b. Cho dung dịch D tác dụng với dung dịch BaCl₂ dư thu được m gam kết tủa. Tính m.

Bài 5:  Hỗn hợp dung dịch X gồm NaOH 0.1M và KOH 0.1M. Trộn 100 ml dung dịch X với 100 ml dung dịch H₂SO₄ 0.2M thu được dung dịch A.

a. Tính nồng độ các ion trong dung dịch A.

b. Tính pH của dung dịch A.

Bài 6:  Cho 200 ml dung dịch gồm MgCl₂ 0,3M; AlCl₃ 0,45M; và HCl 0,55M tác dụng hoàn toàn với V lít dung dịch C gồm NaOH 0,02M và Ba(OH)₂ 0,01M. Hãy tính thể tích V để được kết tủa lớn nhất và lượng kết tủa nhỏ nhất? Tính lượng kết tủa đó?

Bài 7:  Trộn 250 ml dung dịch hỗn hợp gồm HCl 0,08 mol/l và H₂SO₄ 0,01 mol/l với 250 ml dung dịch NaOH a mol/l, thu được 500 ml dung dịch có pH = 12. Tính a.

Bài 8:  Để trung hoà 20 ml dung dịch hai muối Na₂CO₃ và NaHCO₃, dùng hết 5 ml dung dịch NaOH 1 M. Cô cạn dung dịch thu được 2,86 g tinh thể ngậm nước Na₂CO₃.10H₂O.Tính  nồng độ mol của mỗi muối trong dung dịch ban đầu. 

Bài 9:  Một dung dịch X có chứa các ion Ca²⁺ , Al³⁺ và Cl^- .Để làm kết tủa hết ion Cl^- trong 10 ml dung dịch phải dung hếi 70 ml dung dịch AgNO₃ 1M. Khi cô cạn 100 ml dung dịch X thu được 35,55 g hỗn hợp hai muối khan. Tính nồng độ mol của mỗi muối trong dung dịch X. 

Bài 10:  Một dung dịch Y có chứa các ion Zn²⁺ , Fe³⁺ , và SO₄ ^2-. Biết rằng dùng hết 350 ml dung dịch NaOH 2M thì làm kết tủa hết ion Zn²⁺  và ion Fe³⁺ trong 100 ml dung dịch Y, nếu cho vào  tiếp 200 ml dung dịch NaOH 2M  thì một chất kết tủa vừa tan hết,còn lại một chất kết tủa màu đỏ nâu.Tính nồng độ mol của mỗi muối trong dung dịch Y. 

Bài 11:  Cho dung dịch NaOH dư vào 100 ml dung dịch AlCl₃ và FeCl₃, lọc kết tủa rồi nung ở nhiệt độ cao thu được 2 g chất rắn. Mặt khác, 400 ml dung dịch AgNO₃ 0,2M tác dụng vừa đủ với 50 ml dung dịch 2 muối trên. Tính nồng độ mol của AlCl₃ và FeCl₃.

Bài 12:  Tính nồng độ mo lcủa dung dịch H₂SO₄ và dung dịch NaOH. Biết rằng:

-30 ml dung dịch H₂SO₄ đươc trung hòa hết bởi 20 ml dung dịch NaOH và 10 ml dung dịch KOH 2M.

-30 ml dung dịch NaOH được trung hòa hết bởi 20 ml dung dịch H₂SO₄ và 5 ml dung dịch HCl 1M.

Bài 13: Một dung dịch A chứa HCl và H₂SO₄ theo tỉ lệ mol 3 : 1. Để trung hòa 100 ml dung dịch A cần 50 ml dung dịch NaOH 0,5 M.

a. Tính nồng độ mol của mỗi axit. 

b. 200 ml dung dịch A trung hòa hết bao nhiêu ml dung dịch bazơ B chứa NaOH 0,2 M và Ba(OH)₂ 0,1 M?

c. Tính tổng khối lượng muối thu được sau phản ứng  giữa dung dịch A và B? 

Bài 14:  Cho 200 ml dung dịch A chứa HCl 1 M và HNO₃ 2M  tác dụng với 300 ml dung dịch B chứa NaOH 0,8 M và KOH aM thu được dung dịch C. Biết rằng để trung hòa 100 ml dung dịch C cần 60 ml dung dịch HCl 1 M.  Tính a và khối lượng chất rắn thu được khi cô cạn toàn bộ dung dịch C.

Bài 15:  a. Cho dung dịch NaOH có pH = 13 (dung dịch A). Để trung hòa 10 ml dung dịch A cần 10 ml dung dịch B chứa 2 axit HCl và H₂SO₄. Xác định pH của dung dịch B? 

b. Trộn 100 ml dung dịch A với 100 ml dung dịch Ba(OH)₂ a (M), thu được dung dịch C. Để trung hòa dung dịch 500 ml dung dịch C cần 350 ml dung dịch B. Xác định a?

...

Trên đây chỉ trích một phần câu hỏi trong Chuyên đề sự điện ly môn Hóa học 11 năm 2019-2020. Để xem toàn bộ nội dung đề kiểm tra các em vui lòng đăng nhập vào trang HỌC247.net để tải về máy tính.

Thầy cô cùng các em học sinh quan tâm có thể tham khảo:

• Đề kiểm tra 15 phút Hóa 11 Chương Sự điện li có đáp án
• Phân dạng và phương pháp giải bài tập Hóa học 11 Chương Sự điện li có đáp án

Hy vọng bộ đề này giúp các em học sinh lớp 11 ôn tập hiệu quả và đạt được những kết quả tốt đẹp đầu tiên của năm học mới. Chúc các em học thật tốt!

-- MOD HÓA HỌC247 (tổng hợp)--