Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Ôn tập chương 6

Sơ đồ tổng quát ôn tập về virus và ứng dụng của virus

Bài 29: Virus

- Virus: Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu hiểu vi, sống kí sinh nội bào bắt buộc.

- Khái niệm:

+ Lõi nucleic acid: DNA hoặc RNA

+ Lớp vỏ: vỏ capsid được cấu tạo từ các đơn vị protein là capsomer. Ngoài ra, một số virus còn có lớp vỏ ngoài

- Phân loại:

+ Virus trần, virus có vỏ.

+ Virus có cấu trúc khối, xoắn, cầu và hỗn hợp.

- Quá trình nhân lên trong tế bảo vật chủ:

+ Trải qua các giai đoạn: hấp phụ, xâm nhập, tổng hợp, lắp ráp và phóng thích.

+ Quá trình nhân lên có thể dẫn đến sự phá vỡ và làm chết tế bào (chu trình tiềm tan) hoặc hệ gene của virus cài xen vào hệ gene của vật chủ và không làm chết tế bào (chu trình tiềm tan)

- Cơ chế gây bệnh của virus: Sự nhân lên và lây lan của virus làm cho tế bào bị chết, mô bị tổn thương, dẫn đến nhiễm trùng cấp tính, mãn tính, thậm chí dẫn đến tử vong.

Bài 30: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn

- Ứng dụng virus trong thực tiễn: 

+ Sản xuất chế phẩm sinh học (insulin, interferon,...).

+ Trong y học (chữa bệnh, phòng chống virus,..).

+ Trong nông nghiệp (thuốc trừ sâu virus, tạo giống cây trồng kháng bệnh, chịu hạn,...).

Bài 31: Virus gây bệnh

- Phương thức lây truyền:

+ Truyền ngang (từ cá thể này sang cá thể khác).

+ Truyền dọc (từ mẹ sang con).

- Phòng tránh sự lây lan của virus:

+ Tăng cường sức khoẻ, khả năng tự phòng chống virus của người, động vật và thực vật.

+ Tìm hiểu triệu chứng, cơ chế lây lan để có biện pháp xử lí phù hợp.

+ Cách li kịp thời các cá thể bị bệnh ra khỏi quần thể.

+ Giữ gìn vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.

- Biến thể của virus

+ Cơ chế: do đột biến gen.

+ Hậu quả: lây nhiễm nhanh, vaccine hiện tại không còn tác dụng.

Bài 1.

Hãy trình bày các biện pháp phòng chống lây truyền virus qua đường hô hấp, tiêu hoá, tiếp xúc và từ mẹ sang con.

Phương pháp giải:

- Để phòng chống các bệnh do virus gây ra đối với con người t, chúng ta có thể thực hiện các biện pháp như sau: kiểm tra sức khỏe định kì cho người và động vật, tiêm vaccine đầy đủ theo quy định (nếu đã có vaccine), giữ gìn vệ sinh cá nhân và nơi ở, chuồng trại sạch sẽ,... Ngoài ra, đối với các bệnh có con đường lây nhiễm khác nhau thì có cách phòng chống khác nhau.

Lời giải chi tiết:

- Các biện pháp phòng chống lây truyền virus qua đường hô hấp:

+ Đeo khẩu trang thường xuyên nơi công cộng, nơi tập trung đông người,...;

+ Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay, giữ vệ sinh nhà cửa và các vật dụng sạch sẽ;

+ Giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người khác;

+ Thực hiện khai báo y tế theo quy định,...

- Các biện pháp phòng chống lây truyền virus qua đường tiêu hoá:

+ Thực hiện ăn uống hợp vệ sinh, ăn chín uống sôi;

+ Không dùng chung bát, đũa, ly uống nước,... với người khác.

- Các biện pháp phòng chống lây truyền virus qua đường tình dục, máu, dùng chung các đồ vật hằng ngày:

+Sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội; tiệt trùng các dụng cụ y tế, không dùng chung bơm, kim tiêm;

+ Tránh tiếp xúc với các động vật truyền bệnh; khử trùng các đồ dùng hằng ngày;...

- Các biện pháp phòng chống lây truyền virus qua con đường từ mẹ sang con:

+ Tiêm vaccine đầy đủ trước khi mang thai;

+ Nếu mẹ bị nhiễm virus thì cần chữa khỏi trước khi sinh con;..

Bài 2.

Hãy kể tên các loại vaccine virus được sản xuất nhờ công nghệ tái tổ hợp.

Phương pháp giải:

Vaccine virus được sản xuất nhờ công nghệ tái tổ hợp là những vaccine được sản xuất bằng cách lấy đoạn gene của virus vô hại hoặc giảm độc lực chèn vào gene của vi khuẩn.

Lời giải chi tiết:

Vaccine viêm gan B, vaccine Covid 19 (vaccine Nano Covax), vaccine não mô cầu nhóm B,...

Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:

- Trình bày được phương thức lây truyền một số bệnh do virus ở người, thực vật và động vật (HIV, cúm, sởi,..) và cách phòng chống.

- Giải thích được các bệnh do virus thường lây lan nhanh, rộng và có nhiều biến thể.

- Thực hiện được dự án hoặc đề tài điều tra một số bệnh do virus gây ra và tuyên truyền phòng chống bệnh.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Ôn tập chương 6 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Cho các loại virut sau: virut Adeno, virut bại liệt, virut sởi, virut khảm thuốc lá, virut HIV, virut dại, virut của E. coli (phago T2), virut cúm.

  Cho các loại virut sau: virut Adeno, virut bại liệt, virut sởi, virut khảm thuốc lá, virut HIV, virut dại, virut của E. coli (phago T2), virut cúm.

  (1) Virut có cấu trúc xoắn: virut sởi, virut khảm thuốc lá, virut dại, virut cúm.

  (2) Virut HIV có cấu trúc hỗn hợp.

  (3) Virut bại liệt có cấu trúc khối.

  • A. 3
  • B. 2
  • C. 0
  • D. 1

• Câu 2:

  Cho biết: Bệnh AIDS là bệnh suy giảm khả năng đề kháng của cơ thể do virut HIV gây nên. Xét về vật chất di truyền, HIV có cấu trúc?

  • A. rất phức tạp, chứa cả ADN và ARN.
  • B. rất đơn giản, chứa hai phân tử ARN.
  • C. rất đơn giản, chứa một phân tử ARN.
  • D. rất phức tạp, chứa hai phân tử ADN.

• Câu 3:

  Virut nào dưới đây có cấu trúc khối?

  • A. Virut khảm thuốc lá (MTV).
  • B. Virut bại liệt.
  • C. Virut dại (rhabdo).
  • D. Virut cúm(orthomyxo).

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Ôn tập chương 6 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải Bài tập 1 trang 156 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo -CTST

Giải Bài tập 2 trang 156 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo -CTST

Giải Bài tập 3 trang 156 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo -CTST

Giải Bài tập 4 trang 156 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo -CTST

Giải Bài tập 5 trang 156 SGK Sinh học 10 Chân trời sáng tạo -CTST

Giải bài 1 trang 98 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 2 trang 98 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 3 trang 98 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải bài 4 trang 98 SBT Sinh học 10 Chân trời sáng tạo - CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!