Sinh học 10 Bài 22: Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật

• Vi sinh vật là những sinh vật có kích thước nhỏ bé (quan sát bằng kính hiển vi), có cấu tạo là các đơn bào sinh vật nhân sơ hay nhân thực, một số là tập hợp đơn bào.
• Đặc điểm
  • Cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực, một số là tập hợp đơn bào.
  • Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh.
  • Sinh trưởng và sinh sản rất nhanh.
  • Phân bố rộng.
  • Một số đại diện vi sinh vật:

a. Các loại môi trường cơ bản

• Môi trường tự nhiên: Vi sinh vật có ở khắp nơi, trong môi trường có điều kiện sinh thái đa dạng.
• Môi trường phòng thí nghiệm:
  • Môi trường tự nhiên: dùng các chất tự nhiên
  • Môi trường tổng hợp: gồm các chất đã biết thành phần hoá học và số lượng.
  • Môi trường bán tổng hợp: gồm chất tự nhiên và chất hóa học.

b. Các kiểu dinh dưỡng

Dựa vào nhu cầu của vi sinh vật về nguồn năng lượng và nguồn cacbon, người ta chia các hình thức dinh dưỡng thành 4 kiểu:

a. Hô hấp

• Hô hấp hiếu khí
  • Hô hấp hiếu khí là quá trình ôxi hóa các phân tử hữu cơ mà chất nhận electrôn cuối cùng là ôxi phân tử tạo sản phẩm là 36 (hay 38) ATP, CO₂ và H₂O.
    • C₆H₁₂O₆ + 6CO₂ → 6CO₂ + 6H₂O + 36 (hay 38) ATP
  • Nơi xảy ra:
    • Ở sinh vật nhân sơ: diễn ra trên màng sinh chất.
    • Ở sinh vật nhân thực: diễn ra ở màng trong ti thể.
  • Hô hấp không hoàn toàn: Xảy ra khi môi trường thiếu một số nguyên tố vi lượng làm rối loạn trao đổi chất ở giai đoạn kế tiếp với chu trình Crep thu được những sản phẩm ngoài mong đợi…
• Hô hấp kị khí
  • Hô hấp kị khí là quá trình phân giải cacbohiđrat để thu năng lượng cho tế bào, chất nhận electrôn cuối cùng là một phân tử vô cơ không phải là ôxi.
  • Ví dụ: Vi khuẩn phản nitrat hóa, chất nhận electrôn cuối cùng trong hô hấp nitrat là NO₃^-.

b. Lên men

Lên men là quá trình chuyển hóa kị khí diễn ra trên tế bào chất, chất cho và chất nhận electrôn là những phân tử hữu cơ. VD: lên men rượu, lên men lactic…

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Nêu được khái niệm và các đặc điểm của vi sinh vật.
• Trình bày được các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật và một số ví dụ tương ứng.
• Giải thích cơ sở khoa học của các sản phẩm lên men trong dân gian.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 10 Bài 22 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Quá trình phân giải chất hữu cơ  mà chính những phân tửu hữu cơ đó vừa là chất cho vừa là chất nhận điện tử; không có sự tham gia của chất nhận điện tử từ bên ngoài được gọi là?

  • A. Hô hấp hiếu khí 
  • B. Đồng hoá 
  • C. Hô hấp kị khí 
  • D. Lên men

• Câu 2:

  Giống nhau giữa hô hấp, và lên men là?

  • A. Đều là sự phân giải chất hữu cơ 
  • B. Đều xảy ra trong môi trường có nhiều ôxi
  • C. Đều xảy ra trong môi trường có ít ôxi
  • D. Đều xảy ra trong môi trường không có ôxi

Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 10 Bài 22 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 1 trang 91 SGK Sinh học 10

Bài tập 2 trang 91 SGK Sinh học 10

Bài tập 3 trang 91 SGK Sinh học 10

Bài tập 1 trang 127 SBT Sinh học 10

Bài tập 15 trang 131 SBT Sinh học 10

Bài tập 20 trang 132 SBT Sinh học 10

Bài tập 2 trang 127 SBT Sinh học 10

Bài tập 16 trang 131 SBT Sinh học 10

Bài tập 3 trang 127 SBT Sinh học 10

Bài tập 17 trang 131 SBT Sinh học 10

Bài tập 4 trang 128 SBT Sinh học 10

Bài tập 5 trang 128 SBT Sinh học 10

Bài tập 6 trang 128 SBT Sinh học 10

Bài tập 7 trang 128 SBT Sinh học 10

Bài tập 8 trang 129 SBT Sinh học 10

Bài tập 9 trang 129 SBT Sinh học 10

Bài tập 10 trang 129 SBT Sinh học 10

Bài tập 11 trang 130 SBT Sinh học 10

Bài tập 12 trang 130 SBT Sinh học 10

Bài tập 13 trang 130 SBT Sinh học 10

Bài tập 14 trang 130 SBT Sinh học 10

Bài tập 18 trang 132 SBT Sinh học 10

Bài tập 22 trang 133 SBT Sinh học 10

Bài tập 23 trang 133 SBT Sinh học 10

Bài tập 24 trang 133 SBT Sinh học 10

Bài tập 25 trang 134 SBT Sinh học 10

Bài tập 26 trang 134 SBT Sinh học 10

Bài tập 27 trang 134 SBT Sinh học 10

Bài tập 28 trang 134 SBT Sinh học 10

Bài tập 29 trang 135 SBT Sinh học 10

Bài tập 30 trang 135 SBT Sinh học 10

Bài tập 31 trang 135 SBT Sinh học 10

Bài tập 32 trang 135 SBT Sinh học 10

Bài tập 33 trang 136 SBT Sinh học 10

Bài tập 1 trang 138 SBT Sinh học 10

Bài tập 2 trang 139 SBT Sinh học 10

Bài tập 3 trang 139 SBT Sinh học 10

Bài tập 4 trang 139 SBT Sinh học 10

Bài tập 5 trang 139 SBT Sinh học 10

Bài tập 6 trang 139 SBT Sinh học 10

Bài tập 7 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 8 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 9 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 10 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 11 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 12 trang 140 SBT Sinh học 10

Bài tập 13 trang 141 SBT Sinh học 10

Bài tập 14 trang 141 SBT Sinh học 10

Bài tập 15 trang 141 SBT Sinh học 10

Bài tập 16 trang 141 SBT Sinh học 10

Bài tập 17 trang 141 SBT Sinh học 10

Bài tập 18 trang 142 SBT Sinh học 10

Bài tập 19 trang 142 SBT Sinh học 10

Bài tập 20 trang 142 SBT Sinh học 10

Bài tập 21 trang 142 SBT Sinh học 10

Bài tập 22 trang 142 SBT Sinh học 10

Bài tập 23 trang 143 SBT Sinh học 10

Bài tập 24 trang 143 SBT Sinh học 10

Bài tập 25 trang 143 SBT Sinh học 10

Bài tập 26 trang 143 SBT Sinh học 10

Bài tập 27 trang 143 SBT Sinh học 10

Bài tập 28 trang 144 SBT Sinh học 10

Bài tập 29 trang 144 SBT Sinh học 10

Bài tập 30 trang 144 SBT Sinh học 10

Bài tập 31 trang 144 SBT Sinh học 10

Bài tập 32 trang 144 SBT Sinh học 10

Bài tập 33 trang 145 SBT Sinh học 10

Bài tập 34 trang 145 SBT Sinh học 10

Bài tập 35 trang 145 SBT Sinh học 10

Bài tập 36 trang 145 SBT Sinh học 10

Bài tập 37 trang 145 SBT Sinh học 10

Bài tập 38 trang 146 SBT Sinh học 10

Bài tập 39 trang 146 SBT Sinh học 10

Bài tập 40 trang 146 SBT Sinh học 10

Bài tập 41 trang 146 SBT Sinh học 10

Bài tập 1 trang 115 SGK Sinh học 10 NC

Bài tập 2 trang 115 SGK Sinh học 10 NC

Bài tập 3 trang 115 SGK Sinh học 10 NC

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!