Thiên nhiên luôn là một nguồn cảm hứung bất tận cho thơ ca. Qua nội dung bài giảng Xa ngắm thác núi Lư thuộc sách Cánh diều do HOC247 biên soạn và tổng hợp dưới đây sẽ giúp các em cảm nhận được một cách sinh động vẻ đẹp nhìn từ xa của tác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư qua cái nhìn của nhà thơ Lý Bạch. Mời các em cùng tham khảo
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
1.1.1. Tác giả Lý Bạch
a. Cuộc đời:
- Lý Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời Đường, tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Tam Cúc
- Lúc mới năm tuổi, gia đình về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên) nên nhà thơ vẫn thường coi Tứ Xuyên là quê hương của mình.
- Từ trẻ, ông đã xa gia đình để đi du lịch, tìm đường lập công danh sự nghiệp. Dẫu muốn góp phần cứu dân giúp đời song ông chưa bao giờ được toại nguyện.
- Lý Bạch được mệnh danh là “tiên thơ”
b. Phong cách nghệ thuật:
- Biểu hiện một tâm hồn tự do, hào phóng.
- Hình ảnh thơ thường mang tính chất tươi sáng, kì vĩ.
- Ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện.
- Ông thường viết rất hay về chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn.
1.1.2. Tác phẩm
a. Thể loại:
Tác phẩm thuộc thể loại thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ “Xa ngắm thác núi Lư” (Vọng Lư sơn bộc bố) là một trong số những bài thơ tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên của Lý Bạch.
- Bản dịch thơ Xa ngắm thác núi Lư được Tương Như dịch, in trong cuốn Thơ Đường, tập II, xuất bản năm 1987 bởi Nhà xuất bản văn học.
c. Bố cục:
- Phần 1 (câu đầu): Tả núi Hương Lô.
- Phần 2 (ba câu còn lại): Tả thác núi Lư.
1.2. Đọc hiểu văn bản
1.2.1. Tả núi Hương Lô
“Mặt trời chiếu xuống núi Hương Lô, sinh làn khói tía,”
- Vị trí: Đứng từ xa để ngắm cảnh thác nước
⇒ Quan sát một cách bao quát, toàn diện.
- Động từ “sinh”: Nảy nở, sinh ra, qua đó cho ta thấy ánh mặt trời xuất hiện như chủ thể làm cho mọi vật sinh sôi, nảy nở
- Đỉnh núi Hương Lô: được miêu tả dưới những tia nắng mặt trời chiếu rọi, làn hơi nước phản quang với ánh mặt trời ấy tạo nên những làn khói màu tím vừa rực rỡ vừa kì ảo, đó chính là nét đặc trưng của đỉnh núi Hương Lô.
⇒ Nhận xét: Câu thơ đầu gợi ra cái nền, cái khung cảnh đẹp huyền ảo của cảnh vật.
Hình ảnh đỉnh núi Hương Lô
1.2.2. Tả thác núi Lư
“Từ xa thác nhìn thác nước treo như con song trước mặt
Bay chảy thẳng xuống từ ba nghìn thước
Ngỡ là Ngân Hà rơi khỏi chin tầng mây.”
- Động từ “quải” (treo): đã biến cảnh vật từ trạng thái động sang trạng thái tĩnh: nhìn từ xa, đỉnh núi là khói tía mù mịt, chân núi là dòng sông tuôn chảy, khoảng giữa là thác nước treo lơ lửng như giải lụa trắng rủ xuống bất động.
- Với hai động từ “phi”, “lưu”: cảnh vật đang từ trạng thái tĩnh lại chuyển sang trạng thái động. Thác nước được miêu tả một cách trực tiếp nhưng qua đó ta lại thấy được thế núi cao và sườn dốc đứng.
- “Tam thiên xích”: là một con số ước lệ, qua đó làm tăng thêm độ nhanh, sức mạnh và thế đổ của dòng thác.
- Phép so sánh, lối nói phóng đại: Thác nước – dải Ngân Hà, qua đó cho thấy sự mạnh mẽ, kì vĩ của thiên nhiên.
⇒ Nhận xét: Thác núi Lư hiện lên rất đẹp, kì vĩ và mạnh mẽ. Qua đó, giúp chúng ta cảm nhạn được tình yêu thiên nhiên và phần nào đó tính cách mạnh mẽ, hào phóng của tác giả.
1.3. Tổng kết
1.3.1. Về nội dung
Bài thơ đã miêu tả một cách sinh động vẻ đẹp nhìn từ xa của tác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư, qua đó, thể hiện tình yêu thiên nhiên đằm thắm và phần nào bộc lộ tính cách mạnh mẽ, hào phóng của tác giả.
1.3.2. Về nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
- Hình ảnh thơ tráng lệ, huyền ảo.
- Dùng nhiều động từ mạnh, táo bạo, gợi hình, gợi cảm.
- Nghệ thuật so sáng và phóng đại.
- Tả cảnh ngụ tình.
Bài tập minh họa
Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao? Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật mà nhà thơ sử dụng để khắc họa hình ảnh đó.
Lời giải chi tiết:
Em thích nhất chi tiết "Nghỉ thị Ngân Hà lạc cửu thiên". Tác giả sử dụng cách nói trừu tượng khiến cho hình ảnh dải ngân hà hiện lên sinh động: sáng nhạt với những vì tinh tú nhấp nháy, vắt ngang bầu trời những đêm mùa hạ, không phải là một dòng sông thực, mà chỉ là một dòng sông trong tưởng tượng.
Lời kết
Học xong bài Xa ngắm thác núi Lư, các em cần nắm:
- Xác định được giá trị nội dung, nghệ thuật của thơ trữ tình và thơ trào phúng trung đại làm theo thể Đường luật.
- Nhận biết, phân tích được giá trị thẩm mĩ của một số yếu tố thi luật (bố cục, niêm, luật, vần, nhịp, đối) của thơ thất ngôn bát cú, thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật và một số thủ pháp nghệ thuật của thơ trào phúng.
Soạn bài Xa ngắm thác núi Lư - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều
Tác phẩm Xa ngắm thác núi Lư đã phần nào khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên qua đôi mắt của nhà thơ Lí Bạch: đẹp, nên thơ nhưng không kém phần kì vĩ, lớn lao. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:
- Soạn văn đầy đủ Xa ngắm thác núi Lư
- Soạn văn tóm tắt Xa ngắm thác núi Lư
Hỏi đáp bài Xa ngắm thác núi Lư - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Xa ngắm thác núi Lư
Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư đã miêu tả một cách sinh động vẻ đẹp nhìn từ xa của tác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư, qua đó, thể hiện tình yêu thiên nhiên đằm thắm và phần nào bộc lộ tính cách mạnh mẽ, hào phóng của tác giả. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
-- Mod Ngữ văn 8 HỌC247
