Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương - Ngữ văn 8 Tập 2 Chân Trời Sáng Tạo

1.1.1. Tác giả

- Theo Phạm Ngọ.

1.1.2. Tác phẩm

a. Thể loại:

Văn bản Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương thuộc thể loại văn bản thuyết minh.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Nguồn: https://www.phunuonline.com.vn/totto-chan-ben-cua-so-khi-tre-con-lon-len-trong-tinh-thuong-a1417059.html, ngày 06/9/2022.

c. Bố cục văn bản:

- Phần 1: Giới thiệu chung về tác giả và cuốn sách.

- Phần 2: Trình bày nội dung của cuốn sách và những điều đặc biệt của cuốn sách.

- Phần 3: Bài học được rút ra và thông điệp của tác phẩm tới người đọc.

d. Tóm tắt văn bản:

Tốt-Tô-Chan (Totto – chan) bên cửa sổ là cuốn sách gối đầu giường của rất nhiều thiếu nhi ở Nhật Bản và trên thế giới. “Lớp học của những toa tàu” là tự truyện về quãng đời tiểu học của nữ tác giả Ku-rô-gia-na-ghi Tét-su-kô. Ngôi trường Tô-mô với các lớp học được thiết kế nằm trong toa tàu điện cũ, cùng nhưng phương pháp giáo dục đổi mới so với bối cảnh nước Nhật trước chiến tranh thế giới thứ hai. Thành ngữ “Bên cửa sổ” còn là hoàn cảnh của Tốt-tô-chan bị hắt hủi, xa lánh…; “Ước mơ của các em còn lớn hơn kế hoạch của cô giáo” – điều thú vị nhất ở trường Tô-mô là thầy hiệu trưởng và các giáo viên tôn trọng, lắng nghe các em nhỏ. Ở đây Tốt-tô-chan cảm thấy yên ấm và hạnh phúc. Và hành trình đến trường của Tốt-tô-chan trở thành những ngày tháng thú vị không còn bị mọi người chê trách như ở trường cũ; “Con thật là một cô bé ngoan” – bài học lớn mà Tét-su-kô nhận được khi theo học ngôi trường là tình yêu và sự kết nối với thiên nhiên. Sau một cuộc khám phá và chia sẻ thầy hiệu trưởng đã dành lời khen tặng cho Tốt-tô-chan mà em cảm thấy vui vì được thầy tin tưởng, coi mình như một người lớn. “Sức lan tỏa của cuốn sách” – cuốn sách đã gây tiếng vang lớn không chỉ ở Nhật Bản mà còn trên toàn thế giới.

Cuốn tự truyện Totto-chan bên cửa sổ của tác giả Kuroyanagi Tetsuko

1.2.1. Những đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách

- Sa-pô: Nêu sự phổ biến của tác phẩm qua số lượng phát hành và sự yêu thích của người đọc.

- Cấu trúc của văn bản:

+ Phần 1: đoạn 1, 2: Giới thiệu tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.

+ Phần 2: đoạn 3->đoạn 8: Tóm tắt nội dung cuốn sách, nêu ấn tượng của người viết về cuốn sách.

+ Phần 3: hai đoạn cuối: Sự phổ biến của cuốn sách trên toàn thế giới và ý kiến của người viết về giá trị của cuốn sách.

- Yếu tố phi ngôn ngữ: Hình ảnh cuốn sách.=> Truyền đạt thông điệp của tác phẩm.

=> Nhận xét: đây chính là văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách một sách sinh động, hiệu quả, thu hút người đọc.

1.2.2. Ý nghĩa của nhan đề và mục đích của văn bản

- Nhan đề:

+ Tạo ra sự tò mò, hứng thú cho người đọc.

+ Thể hiện phần nào ý nghĩa của văn bản.

- Mục đích của văn bản: Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích giới thiệu cuốn sách và lan toả ý nghĩa của phương pháp giáo dục trẻ em rất tiến bộ của thầy hiệu trưởng trường Tô-mô.

1.3.1. Về nội dung

- Giới thiệu câu chuyện về cô bé Tốt-tô-chan và cách giáo dục ở ngôi trường Tô-mô.

- Ý nghĩa nhân văn trong cách giáo dục của thầy hiệu trưởng và ngôi trường này: giáo dục dựa trên tình yêu thương và tôn trọng trẻ.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Mang các đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách.

- Kết hợp các yếu tố ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.

- Két hợp giữa phương thức thuyết minh và tự sự.

Xác định cách triển khai thông tin của đoạn văn sau: “Từ đây, hành trình đến trường … Ước mơ của các em còn lớn hơn nhiều kế hoạch của cô giáo”. Nêu tác dụng của cách triển khai này.

Lời giải chi tiết:

Đoạn văn được trình bày theo cách diễn dịch, trong đó, câu chủ đề là câu đầu tiên của đoạn: Từ đây, hành trình đến trường của Totto-chan trở thành những ngày tháng thú vị, không còn bị mọi người chê trách như ở trường cũ. Các câu còn lại bổ sung, làm rõ ý cho câu chủ đề.

Học xong bài Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương, các em cần:

- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách.

- Chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó.

- Phân tích được thông tin cơ bản, vai trò của các chi tiết trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản.

Văn bản Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương miêu tả về hành trình ước mơ của những đứa trẻ và sự thấu hiểu của thầy cô. Nhờ những bài học ý nghĩa mà từ một đứa trẻ hiếu động, các em đã trở thành một đứa trẻ ngoan, có ước mơ và có được tình yêu thương của mọi người. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn:

• Soạn văn đầy đủ Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương
• Soạn văn tóm tắt Totto-chan bên cửa sổ: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua văn bản Chuyến du hành về tuổi thơ, tác giả đã lan tỏa ý nghĩa của phương pháp giáo dục trẻ em rất tiến bộ của thầy hiệu trưởng trường Tô-mô, truyền tải những bài học, những thông điệp tới những đứa trẻ cần thấu hiểu và tìm hiểu chúng xem đang khao khát ước mơ nào và muốn thực hiện như thế nào. Đồng thời thay đổi cách dạy trẻ của các bậc phụ huynh và cả giáo viên. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: