Tình yêu sách - Ngữ văn 8 Tập 2 Chân Trời Sáng Tạo

1.1.1. Tác giả

- Trần Hoài Dương (1943 - 2011) tên khai sinh là Trần Bắc Qùy, quê quán tại thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương.

- Là nhà văn cả đời chỉ viết cho thiếu nhi. Nhà văn Trần Hoài Dương có những tác phẩm rất nổi tiếng được lứa tuổi học trò yêu thích như “Cuộc phiêu lưu của những con chữ”, “Một thoáng heo may phương Nam”, “Miền xanh thẳm”, “Nàng công chúa biển”,....

- Năm 1060, ông học lớp Báo chí của Ban Tuyên huấn Trung ương khóa 1.

- Trước năm 1975, ông từng là cán bộ biên tập của Tạp chí Cộng sản. Do đam mê sáng tác truyện ngắn, truyện dài, nên đưa đơn xin chuyển công tác báo Văn Nghệ.

- Sau năm 1975, Trần Hoài Dương vào Sài Gòn làm việc ở bộ phận miền Nam của báo Văn Nghệ.

- Đạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam với tác phẩm Cuộc phiêu lưu của những con chữ

- Đạt giải thưởng loại B (không có giải A) của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2001 với tác phẩm Miền xanh thẳm.

- Tác phẩm tiêu biểu: Em bé và bông hồng (tập truyện ngắn, 1963); Đến những nơi xa (tập truyện ngắn, 1968); Cây lá đỏ (tập truyện ngắn, 1971); Cuộc phiêu lưu của những con chữ (tập truyện ngắn, 1975); Con đường nhỏ (tập truyện ngắn, 1976); Hoa của biển (truyện dài, 1976); Người tù vượt ngục và em nhỏ trên đảo (truyện dài, 1979); Lá non (tập truyện ngắn, 1981); …

1.1.2. Tác phẩm

a. Thể loại:

Tác phẩm Tình yêu sách thuộc thể loại truyện dài.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Trích Miền xanh thẳm, NXB Kim Đồng, 2017 – tác phẩm đoạt Giải B của Hội Nhà văn năm 2001. Truyện kể về Thiện - một cậu bé nhân hậu, nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn và say mê đọc sách. Tuy phải xa nhà để trọ học nhưng em vẫn luôn được sống trong tình thương yêu, đồng cảm, sẻ chia của thầy cô giáo, các anh em kết nghĩa và bạn bè.

Truyện dài Miền xanh thẳm - Trần Hoài Dương

c. Bố cục văn bản:

- Phần 1 (từ đầu đến “bao nhiêu là sách. […]”): Niềm đam mê đọc sách của “tôi”

- Phần 2 (còn lại): Tình yêu và sự tò mò đối với bộ sách.

d. Tóm tắt văn bản:

Vào cuối những năm 1956, thư viện của tỉnh Bắc Giang bắt đầu được thành lập. Mọi người đều hớn hở đến xem nhưng chỉ có học sinh cấp ba trở lên mới được cấp thẻ. Mặc dù không có thẻ nhưng chiều nào tôi cũng ngồi hành lang để nhờ mấy anh lớn cho tôi đọc ké sách báo. Các anh cũng phải khôn khéo lắm mới giấu không cho cô thủ thư biết nhưng có lần cô cũng phát hiện, thấy tôi đang ngồi ngốn ngấu đọc, cô cũng lờ đi. Dần dà tôi làm quen được với cô, cô là cô Uyên, em gái của nhà văn Kim Lân. Tôi giúp cô làm sổ sách, ghi kí hiệu tác phẩm, dán lại các trang sách hư cũ, thấy tôi nhanh nhẹn cần cù cô cũng đặc cách cấp cho tôi một chiếc thẻ, không những đọc tại chỗ mà còn được mượn về nhà nữa. Dần dà số sách ở thư viện không thỏa mãn được tôi, tôi thường xuyên ra hiệu sách nhân dân, xem có gì mới lập tức về báo cho cô Uyên biết. Tôi sung sướng và run rẩy khi lần đầu tiên trông thấy quyển “Những người khốn khổ” của Victor Hugo được xuất bản một cách hoàn chỉnh. Tôi chạy như bay và nài nhỉ cô Uyên đưa tiền để tôi đi mua giúp sách cho cô. Sắp hết giờ làm việc, cô cho phép tôi đi mua sách và mang về đọc tranh thủ. Tôi mừng run người và đọc hết tập một ngay đêm đó. Và tôi ước gì có ngay tập hai, tập ba để đọc liền mạch. Tôi thấy tâm hồn tôi đẹp thêm lên biết bao nhiêu nhờ những trang sách chứa chan lòng yêu thương.

1.2.1. Tình yêu sách của nhân vật tôi và sự giúp sức của cô Uyên

* Tình yêu sách của tôi:

- Hớn hở chạy tới xem thư viện.

- Chiều nào cũng ngồi hành lang đọc ké sách của anh chị.

- Giúp cô thủ thư mọi công việc.

- Thấy sách mới phấn khích, đọc ngấu nghiến.

- Luôn mong có thêm sách để đọc.

=> Nhận xét: Niềm đam mê đọc sách bất tận, luôn tìm mọi cách để được đọc sách; khả năng tưởng tượng phong phú, sự say mê với sách của nhân vật “tôi”.

* Sự giúp sức của cô Uyên:

- Cho làm thẻ dù chưa đủ tuổi.

- Cho phép đi mua sách.

- Cho mang sách về nhà đọc.

=> Nhận xét: Cô Uyên: hiểu chuyện, tạo điều kiện góp phần nuôi dưỡng tình yêu sách cho nhân vật tôi.

1.2.2. Thông điệp của văn bản

- Sách mang đến cho chúng ta tri thức và bồi dưỡng tâm hồn.

- Cần nuôi dưỡng niềm đam mê đọc sách.

- Luôn tạo mọi điều kiện để các bạn nhỏ được làm quen và đọc sách mỗi ngày.

1.3.1. Về nội dung

Văn bản là lời tự thuật của nhân vật “tôi” về niềm đam mê đọc sách.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Lập luận chặt chẽ, các câu chuyện đan xen lồng ghép.

- Các dẫn chứng đắt giá góp phần thể hiện tư tưởng, chủ đề của tác phẩm.

Chia sẻ với bạn về một cuốn sách hoặc bộ phim đã giúp em mở rộng tầm hiểu biết về thiên nhiên hoặc con người.

Lời giải chi tiết:

Một cuốn sách đã làm tôi nhận ra nhiều điều đó là: “Thật dễ dàng để yêu thương và chấp nhận một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương một ai đó khác mình thực sự rất khó khăn”. Đó là triết lý sâu sắc được truyền tải qua câu chuyện dễ thương về chú hải âu Lucky bé nhỏ, chú mèo Gioóc-ba béo ú trong Chuyện Con Mèo Dạy Hải Âu Bay. Tác phẩm văn học thiếu nhi này sẽ khiến chúng ta mỉm cười và được sưởi ấm trái tim vì những bài học ý nghĩa nhưng cũng rất đáng yêu.

Học xong bài Tình yêu sách, các em cần:

- Phân tích được thông tin cơ bản, vai trò của các chi tiết trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản.

- Liên hệ được thông tin trong văn bản với những vấn đề của xã hội đương đại.

- Đánh giá được hiệu quả biểu đạt của một kiểu phương tiện phi ngôn ngữ trong một văn bản cụ thể.

Tác phẩm Tình yêu sách kể về Thiện - một cậu bé nhân hậu, nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn và say mê đọc sách. Tuy phải xa nhà để trọ học nhưng em vẫn luôn được sống trong tình thương yêu, đồng cảm, sẻ chia của thầy cô giáo, các anh em kết nghĩa và bạn bè. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn:

• Soạn văn đầy đủ Tình yêu sách
• Soạn văn tóm tắt Tình yêu sách

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua văn bản Tình yêu sách, Tình yêu sách của nhân vật “tôi” được thể hiện qua việc làm mọi cách để được đọc sách: đọc kế sách của các anh lớn, giúp việc cô thủ thư để được đọc sách, mượn sách về nhà đọc suốt đêm. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: