Thực hành đọc: Minh sư - Thái Bá Lợi - Ngữ văn 8 Tập 1 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Tác giả Thái Bá Lợi

a. Tiểu sử:

- Thái Bá Lợi sinh năm 1945, quê ở Nghệ An, là nhà văn quân đội, có nhiều tác phẩm viết về chiến tranh.

- Tác phẩm của Thái Bá Lợi thể hiện một cái nhìn mới mẻ về hiện thực, một lối viết giản dị nhưng sinh động, dễ đi vào lòng người.

Nhà văn quân đội Thái Bá Lợi

b. Sự nghiệp sáng tác

- Lần lượt những tác phẩm của Thái Bá Lợi ra mắt bạn đọc như Vùng chân Hòn Tàu (tập truyện, 1978), Thung lũng thử thách (tiểu thuyết, 1978), Họ cùng thời với những ai (tiểu thuyết, 1981), Bán đảo (tập truyện 1983)…Và gần nhất là Tuyển tập Thái Bá Lợi (NXB Hội Nhà văn, 2021) vừa phát hành.

1.1.2. Tác phẩm

a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Tác phẩm được tác giả Thái Bá Lợi viết sau khi Đoàn Quốc công Nguyễn Hoàng qua đời, ông muốn bày tỏ sự tôn kính của mình qua nội dung của tác phẩm.

b. Thể loại:

Minh sư thuộc thể loại tiểu thuyết.

c. Phương thức biểu đạt:

Văn bản Minh sư có phương thức biểu đạt là tự sự.

d. Bố cục văn bản:

- Phần 1: Từ đầu đến “ta phải biết rận trong chăn”: Đoan Quốc quân với chuyến công du xuống phía Nam.

- Phần 2: Còn lại: Câu chuyện của hai người lính và hoàn cảnh ý nghĩa xuất hiện của “minh sư”.

e. Tóm tắt tác phẩm:

“Minh sư” của Thái Bá Lợi là tiểu thuyết kể về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Hoàng. Ông vẫn tham gia chinh chiến dù đã 80 tuổi, với tinh thần của một tráng sĩ. Tại đỉnh xương mù, ông tưởng niệm lại những người đã cùng ông chiến đấu suốt mấy chục năm qua nhưng giờ đã không còn đầy đủ. Tuy nhiên, chỉ bằng một từ “minh sư”, ông đã cho thấy phẩm chất cao đẹp, chí khi anh hùng của Đoan Quốc Công. Minh sư của ông là tất cả những người từ người thân đến kẻ thù xa lạ đều là những bậc thầy mà ta phải tri ân họ vì họ giúp ta mở mang nhiều điều. Sự tôn trọng và biết ơn đối với những người đã giúp đỡ mình đã cho thấy phẩm chất cao đẹp của con người.

1.3.1. Về nội dung

Văn bản Minh sư tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng - người mở đầu cho triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.

1.3.2. Về nghệ thuật

Những đặc sắc nghệ thuật của truyện lịch sử được thể hiện trong văn bản: tạo dựng bối cảnh, xây dựng cốt truyện, khắc hoạ nhân vật, sử dụng ngôn ngữ kể chuyện.

Nêu tình cảm, thái độ đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử mà tác phẩm Minh sư của Thái Bá Lợi gợi lên trong em.

Lời giải chi tiết:

- Người đọc cảm phục trước tinh thần của Nguyễn Hoàng và thái độ mềm dẻo, hồn hậu của ông khi nghe được hai người lính nói chuyện về mình.

- Người đọc sẽ hiểu hơn không chỉ về một giai đoạn lịch sử mà còn hiểu hơn về những con người tưởng đã là huyền thoại. Bên cạnh đó, tác giả Thái Bá Lợi còn cung cấp cho chúng ta những tình tiết lịch sử phức tạp, đưa ra một cái nhìn mới mẻ, nhân văn về lịch sử.

Học xong bài Thực hành đọc: Minh sư - Thái Bá Lợi, các em cần nắm:

- Cái nhìn đa chiều về nhân vật Nguyễn Hoàng - người gắn liền với sự nghiệp mở cõi về phía Nam, khẳng định chủ quyền đất nước.

- Những đặc sắc nghệ thuật của truyện lịch sử được thể hiện trong văn bản: tạo dựng bối cảnh, xây dựng cốt truyện, khắc hoạ nhân vật, sử dụng ngôn ngữ kể chuyện,...

- Tình cảm, thái độ đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử mà tác phẩm gợi lên trong em.

Văn bản Minh sư là câu chuyện của Nguyễn Hoàng thời mở cõi. Một sự nghiệp mở cõi về phía Nam bi tráng và đầy trắc ẩn đã đồng hành với lịch sử, mở đầu cho triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam với 9 đời chúa và 13 đời vua. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn:

• Soạn bài đầy đủ Thực hành đọc: Minh sư - Thái Bá Lợi
• Soạn bài tóm tắt Thực hành đọc: Minh sư - Thái Bá Lợi

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.