Thực hành đọc: Nghìn năm tháp Khương Mỹ - Ngữ văn 6 Tập 1 Kết nối tri thức

Trình bày những hiểu biết của em về tháp Khương Mỹ.

Gợi ý:

- Di tích Khương Mỹ thuộc xã Tam Xuân, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, gần Quốc lộ 1A, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 75km về phía Tây - Nam.

- Bao gồm 3 tháp liên hoàn nằm kề nhau, được xây dựng khoảng đầu thế kỷ X. Tại đây đã phát hiện nhiều tác phẩm điêu khắc (hiện được trưng bày tại Bảo tàng điêu khắc Champa Đà Nẵng) và nhiều chum vại có niên đại khoảng vài trăm năm.

- Nhóm tháp Khương Mỹ gồm có 3 tháp, xếp một hàng theo trục Bắc - Nam, cửa ra vào ở hướng Đông, là kiểu tháp Chăm-pa truyền thống với mặt bằng gần vuông, mái tháp gồm 3 tầng, tầng trên là hình ảnh thu nhỏ của tầng dưới, trên cùng có chóp tháp bằng sa thạch.

a. Những thông tin cơ bản về tháp Khương Mỹ:

- Thời gian: Xây dựng cuối thế kỉ IX đầu thế kỉ X.

- Địa điểm: Thuộc thôn 4, xã Tam Xuân I, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.

- Kết cấu: Gồm ba tháp được xếp theo trục bắc - nam: Tháp Bắc, Tháp Giữa, Tháp Nam.

- Giá trị: Được công nhận là di tích quốc gia năm 1989.

b. Kiến trúc tháp Khương Mỹ:

- Kiến trúc:

• Theo lối tháp Chăm truyền thống: mặt bằng gần vuông, cửa ra vào hướng đông, mái ba tầng.
• Cửa giả của các tầng trang trí hình lá đề.
• Bên trong tháp trống trơn, chỉ có rêu xanh phủ đầy ở những nơi mà ánh sáng lọt vào.

- Hoa văn tinh tế:

• Chân tháp: Tác phẩm điêu khắc như hình chim thần Ga-ru-đa, rắn Na-ga, người cưỡi voi, người cưỡi ngựa…
• Từ chân đến đỉnh tháp là hoa văn điêu khắc trực tiếp trên gạch với những nét uyển chuyển khó tin.
• Xung quanh chân tháp những mảng điêu khắc các chú khỉ đáng yêu đang bận rộn, mỗi chú một việc. Các tượng khỉ có liên quan đến trường ca Ra-ma-ya-na. Vài chú khỉ đội hành lý trên đầu, có lẽ đang đội nước. Có cảnh khỉ bị rùa cắn, ba chú khỉ đang đánh trống, nhảy múa.

- Cách xây dựng:

• Vẫn khiến các nhà khoa học đau đầu, chưa có lời giải đáp.
• Các giả thiết như: Những viên gạch được mài phẳng rồi xếp lên nhau vừa khít, được gắn bởi một loại keo dán đặc biệt; Xếp gạch chưa nung thành tòa tháp rồi nung lên cho chúng gắn kết tự nhiên trong quá trình nung.

c. Ấn tượng của nhân vật tôi:

- Đặc biệt yêu thích vì cụm tháp này vẫn còn giữ được khá nguyên vẹn “nhan sắc” thuở sơ khai của nó hơn một nghìn năm về trước, chưa bị bàn tay con người đụng chạm hay sửa sang…

- Thích thú với những mảnh điêu khắc có hình các chú khỉ đáng yêu đang bận rộn, mỗi chú một việc.

- Để lại ấn tượng đặc biệt bởi những hoa văn điêu khắc tinh xảo. Và tiếc nuối khi những tháp Chăm còn giữ lại những vẻ đẹp như này không nhiều…

- Khái quát về tác phẩm:

+ Xuất xứ: Trích Phụ nữ và những chuyến đi, 2017

+ Thể loại: du ký.

+ Bố cục: Tìm hiểu tác phẩm theo 3 mạch nội dung chính như sau:

• Những thông tin cơ bản về tháp Khương Mỹ
• Kiến trúc tháp Khương Mỹ
• Ấn tượng của nhân vật tôi.

Bài tập: Em hãy tìm hiểu về 3 tháp (tháp Bắc, tháp Giữa, tháp Nam) của tháp Khương Mỹ.

a. Hướng dẫn giải:

- Tìm hiểu trên các phương tiện như: Sách, báo, internet,...

b. Lời giải chi tiết:

- Tháp Bắc: Là tháp nhỏ nhất trong nhóm, có một cửa ra vào và 5 cửa giả (1 cửa ở phía Tây, ở tường phía Bắc và Nam mỗi bên có 2 cửa). Tiền sảnh tháp bị sụp đổ một phần. Vòm cuốn trên các cửa uốn hình vòng cung, trang trí hoa văn thảo mộc cách điệu, đầu lá uốn cong xoắn xít, lá xếp thành nhiều tầng, thu nhỏ dần lên trên, tâm của vòm cuốn là một tổ hợp cành lá uốn thành dạng lá đề. Trên mỗi mặt tường có 5 trụ ốp tường, dọc các trụ ốp tường trang trí hoa văn thảo mộc cuộn thành những chữ S nối tiếp nhau, xen kẽ với các mảng tường trang trí hình thoi nối tiếp nhau từ chân đến đỉnh tường.

- Tháp Giữa: Lớn hơn tháp Bắc, được bảo tồn tương đối tốt. Cũng có một cửa ra vào và 5 cửa giả như tháp Bắc. Vòm cuốn trên cửa được tách làm 2 tầng, cấu tạo bởi các lớp hoa văn thảo mộc cách điệu, uốn cong ở đầu mút, lá có rãnh sâu, trên đỉnh của mỗi vòm cuốn là một tổ hợp cành lá uốn thành hình lá đề. Phần chân và đỉnh của các trụ đỡ vòm cuốn chạm 2 tầng hoa sen cách điệu. Trên mỗi mặt tường có 5 trụ ốp tường, chạm trổ hoa văn thảo mộc cuộn thành những chữ S nối tiếp nhau.

- Tháp Nam: Là tháp lớn nhất trong nhóm, được bảo tồn tương đối tốt, cấu trúc gần như 2 tháp kia, nhưng trên mỗi mặt tường chỉ có 4 trụ ốp tường. Hoa văn trang trí trên các trụ ốp tường và các mảng tường là các dải hoa văn thảo mộc cuộn thành những chữ S nối tiếp nhau, xen kẽ với hoa văn hình thoi. Theo Ph. Stern, tại Khương Mỹ, lần đầu tiên trong kiến trúc Chăm-pa xuất hiện một số motuyp trong nghệ thuật kiến trúc Khmer: kiểu cành lá uốn cong vểnh lên ở đầu mút, lá có rãnh sâu. Các hình thoi nối tiếp nhau được tạo thành bởi đường chéo và các đóa hoa cách điệu. Đó là kiểu hoa văn đặc trưng của nghệ thuật Khmer cuối thế kỷ IX - đầu thế kỷ X.

Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Hiểu được nội dung, ý nghĩa của văn bản Nghìn năm tháp Khương Mỹ.

+ Cảm nhận được vẻ đẹp của di tích Nghìn năm tháp Khương Mỹ

Bài học Thực hành đọc: Nghìn năm tháp Khương Mỹ đã cung cấp những thông tin về địa điểm, kiến trúc, cách xây dựng, lịch sử,... của tháp Khương Mỹ. Để hiểu được một cách sâu sắc bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:

• Soạn bài Thực hành đọc: Nghìn năm tháp Khương Mỹ
• Soạn bài Thực hành đọc: Nghìn năm tháp Khương Mỹ tóm tắt

Trong quá trình tìm hiểu bài học này, nếu có bất cứ khó khăn gì các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.

Văn bản Nghìn năm tháp Khương Mỹ nhằm giúp các em hiểu hơn về di tích tháp Khương Mỹ. Qua đó, các em có thái độ yêu mến, trân trọng cảnh đẹp của quê hương, đất nước. Để hiểu hơn về ý nghĩa bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Nghìn năm tháp Khương Mỹ.

--- Đang cập nhật ---