OPTADS360
AANETWORK
LAVA
YOMEDIA
Banner-Video
IN_IMAGE

Bài học đường đời đầu tiên - Ngữ văn 6 Tập 1 Kết nối tri thức


Nội dung bài Bài học đường đời đầu tiên trong chương trình Ngữ văn 6 SGK Kết nối tri thức sẽ mang đến cho các em những bài học quý giá từ nhân vật Dế Mèn. Đây là một nhân vật rất được nhiều trẻ em yêu thích. Hy vọng rằng bài học này sẽ hữu ích với các em. Cùng Học247 tham khảo nhé!

ADSENSE/lession_isads=0
QUẢNG CÁO
 
 
 

Tóm tắt bài

1.1. Trước khi đọc

(1) Có thể em đã từng đọc một truyện kể hay xem một bộ phim nói về một niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua. Khi đọc (xem), em đã có suy nghĩ gì?

Gợi ý: Khi đọc một truyện kể hay xem một bộ phim, bản thân người đọc (xem) có thể cảm nhận được niềm vui và nỗi buồn của nhân vật.

(2) Chia sẻ với các bạn vài điều em thấy hài lòng hoặc chưa hài lòng khi nghĩ về bản thân.

Gợi ý:

- Điều hài lòng: chăm chỉ học tập, tự giác trong công việc.

- Điều chưa hài lòng: đôi khi còn chủ quan trong giờ kiểm tra, còn ham chơi, chưa giúp đỡ bố mẹ công việc nhà…

1.2. Đọc văn bản

a. Dế Mèn giới thiệu về bản thân:

- Hình dáng:

  • Đôi càng mẫm bóng.
  • Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
  • Người rung rinh một màu nâu bóng mỡ, soi gương được và rất ưa nhìn.
  • Đầu tôi to ra, nổi từng tảng rất bướng.
  • Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp.

- Cử chỉ, hành động:

  • ăn uống điều đồ, làm việc có chừng mực
  • bước đi bách bộ, cả người rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn.
  • Chốc chốc lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
  • đi đứng oai vệ, mỗi bước đi làm điệu dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu.
  • Dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm: quát mất chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó…

=> Một chàng dế thanh niên cường tráng.

b. Câu chuyện về người bạn hàng xóm là Dế Choắt:

- Dự đoán về sự việc sắp được kể: Dế Mèn kiêu ngạo, hung hăng sẽ trêu trọc, coi thường Dế Choắt.

- Cuộc đối thoại giữa Dế Mèn và Dế Choắt:

  • Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”.
  • Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sau đó, chàng ta trở về mà chẳng nghĩ ngợi gì.

=> Thái độ của Dế Mèn đã thể hiện sự kiêu căng, ích kỉ.

- Khi Dế Mèn rủ Dế Choắt không hề nghĩ đến hậu quả, khiến chị Cốc tức giận. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết.

- Khi Dế Choắt chết: Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua.

=> Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn nhận ra bài học đường đời đầu tiên.

1.3. Sau khi đọc

a. Tác giả:

- Tô Hoài (1920 - 2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen.

- Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ. Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội).

- Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta.

- Sáng tác của ông thiên về diễn tả những sự thật đời thường.

- Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận…

- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

  • Dế Mèn phiêu lưu ký (truyện dài, 1941)
  • O chuột (tập truyện ngắn, 1942)
  • Cỏ dại (hồi ký, 1944)
  • Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953)
  • Tự truyện (1978)
  • Quê nhà (tiểu thuyết, 1981)
  • Cát bụi chân ai (hồi ký, 1992)
  • Chiều chiều (tiểu thuyết, 1999)
  • Chuyện cũ Hà Nội (ký sự, 2010)...

b. Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên:

* Xuất xứ:

- Bài học đường đời đầu tiên trích trong chương I của truyện Dế Mèn phiêu lưu kí.

- Tên của đoạn trích do người biên soạn SGK đặt.

- Dế Mèn phiêu lưu kí được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm đặc sắc nhất và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Truyện gồm mười chương, kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính là chú Dế Mèn.

* Tóm tắt:

Dế Mèn là một chú dế cường tráng bởi biết ăn uống điều độ. Tuy nhiên, cậu chàng lại có tính kiêu căng, luôn nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Dế Mèn luôn coi thường những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt - người bạn hàng xóm gầy gò và yếu ớt. Một lần, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc khiến cho Dế Choắt phải chịu oan. Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức. Trước khi chết, Choắt khuyên Dế Mèn bỏ thói kiêu căng của mình. Dế Mèn vô cùng ân hận và nhận ra bài học đường đời đầu tiên của mình.

* Bố cục: Bố cục văn bản Bài học đường đời đầu tiên gồm 2 phần:

- Phần 1. Từ đầu đến "có thể sắp đứng đầu thiên hạ": Dế Mèn giới thiệu về bản thân.

- Phần 2. Còn lại: Câu chuyện về người bạn hàng xóm là Dế Choắt.

ADMICRO

Bài tập minh họa

Bài tập: Em hãy viết một đoạn văn ngắn nhận xét về ngoại hình của Dế Mèn.

a. Hướng dẫn giải:

- Đọc kĩ lại đoạn văn tả ngoại hình của Dế Mèn để nắm được cách tác giả Tô Hoài khắc họa ngoại hình của Dế Mèn.

- Đoạn văn cần có nội dung hướng đến ngoại hình của Dế Mèn, tránh viết lạc đề sang nhận xét tính cách của Dế Mèn.

b. Lời giải chi tiết:

Ngoại hình của Dế Mèn trong truyện Bài học đường đời đầu tiên hiện lên khiến bao người mơ ước, đó là một thân hình chắc khỏe và rất đẹp, với đoạn văn mở đầu, Tô Hoài đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với "đôi càng mẫm bóng", "những cái vuốt ở chân ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt". Nhận thức được sức khỏe của mình, Dế Mèn cũng bắt đầu phô diễn sức mạnh bằng những "cú đạp phanh phách vào ngọn cỏ". Sự trưởng thành về hình thể của Dế Mèn còn được thể hiện qua hình ảnh so sánh đôi cánh, trước kia chúng vốn "ngắn hủn hoẳn" thì giờ đã trở thành "tấm áo choàng dài phủ đến tận kín đuôi". Câu văn "cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn" càng thể hiện rõ hơn sự cường tráng, khỏe mạnh của Dế Mèn. Nhà văn tiếp tục giúp người đọc hiểu rõ hơn về Dế Mèn với các chi tiết "đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng", "hai răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp", "sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng". Đồng thời ta cũng cảm nhận được một chút về tính cách ưa tự do, sống ngạo mạn chưa từng trải của Dế Mèn. Có thể nói rằng Tô Hoài đã có những quan sát tỉ mỉ về loài Dế cùng với óc sáng tạo phong phú của mình ông đã tạo ra một nhân vật vô cùng đặc sắc.

ADMICRO

Lời kết

- Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Nắm được cấu trúc khi tìm hiểu một văn bản gồm 3 phần: Trước khi đọc, đọc văn bản và sau khi đọc của sách Kết nối tri thức.

+ Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên.

+ Thấy được nét đặc sắc của ngòi bút Tô Hoài trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.

+ Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, yêu thế giới loài vật.

Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên

Bài học đường đời đầu tiên gửi gắm đến độc giả một câu chuyện có ý nghĩa sâu sắc. Từ đó, các em biết nâng cao nhận thức, thái độ sống đúng đắn hơn, không xem thường người khác, tự kiêu về bản thân mình. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:

Hỏi đáp bài Bài học đường đời đầu tiên Ngữ văn 6

Các em học sinh thân mến khi gặp những vấn đề khó khăn trong việc tìm hiểu bài học này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Một số bài văn mẫu về văn bản Bài học đường đời đầu tiên

Truyện Bài học đường đời đầu tiên là một tác phẩm đặc sắc của nhà văn Tô Hoài, tác phẩm này được rất nhiều trẻ em yêu thích. Để cảm nhận một cách đầy đủ về tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Bài học đường đời đầu tiên dưới đây:

-- Mod Ngữ văn 6 HỌC247

NONE
OFF