HOC247 xin giới thiệu đến các em nội dung bài giảng của Bài 15: Ấn Độ và khu vực Đông Nam trong chương trình SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều để giúp các em có thể hiểu rõ thực dân Anh đã thực hiện chính sách thống trị trên đất nước Ấn Độ, Đông Nam Á như thế nào? Đời sống kinh tế, chính trị, xã hội của Ấn Độ, các nước Đông Nam Á ra sao? Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Ấn Độ
- Năm 1849, thực dân Anh đã hoàn thành công cuộc xâm chiếm toàn bộ đất đai và đặt ách cai trị ở Ấn Độ.
- Ấn Độ có sự chuyển biến toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội.
a. Về chính trị
- Thực dân Anh thi hành nhiều biện pháp để áp đặt và củng cố quyền cai trị trực tiếp lên phần lớn lãnh thổ Ấn Độ.
- Tìm cách khắc sâu sự khác biệt về tôn giáo, đẳng cấp, chủng tộc để chia cắt Ấn Độ.
b. Về kinh tế
- Chính phủ Anh loại bỏ đặc quyền của Công ty Đông Ấn, trực tiếp mở rộng khai thác, vơ vét tài nguyên.
- Thực dân Anh tăng các loại thuế và đẩy mạnh xuất khẩu sang Ấn Độ, biến tiểu lục địa này thành thị trường lớn của Anh.
- Ấn Độ hoàn toàn trở thành thị trường tiêu thụ của Anh.
Hình 1. Đầu máy xe lửa đầu tiên được đưa vào sử dụng tại Ấn Độ trên tuyến đường sắt từ thành phố Mum-bai đến thành phố Thên (thuộc bang Ma-ha-rát-tra)
c. Về xã hội
- Thực dân Anh thi hành chính sách “ngu dân”, duy trì các tập quán lạc hậu.
=> Dưới ách cai trị của thực dân Anh, đời sống nhân dân Ấn Độ ngày càng cực khổ. Nạn đói xảy ra liên tiếp khiến hàng chục triệu người chết đói vào cuối thế kỉ XIX.
=> Mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân Ấn Độ với thực dân Anh là mâu thuẫn cơ bản trong xã hội. Đây là nguyên nhân dẫn đến các cuộc đấu tranh đòi độc lập, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Xi-pay (1857 1859) và cao trào đấu tranh 1905 1908 dưới sự lãnh đạo của Đảng Quốc đại.
Hình 2. Binh lính người gốc Ân trong quân đội Anh nổi dậy trong cuộc khởi nghĩa Xi-pay (tranh vẽ)
1.2. Đông Nam Á
- Đến cuối thế kỉ XIX, các nước Đông Nam Á đều trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây, chỉ có Xiêm vẫn giữ được nền độc lập.
- Mâu thuẫn giữa nhân dân Đông Nam Á với thực dân phương Tây đô hộ trở nên gay gắt.
- Từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX, nhân dân các nước Đông Nam Á tiếp tục đấu tranh chống thực dân phương Tây để giành lại độc lập.
a. Ở khu vực Đông Nam Á hải đảo
- Cuối thế kỉ XIX, phong trào đấu tranh của nhân dân In-đô-nê-xi-a diễn ra dưới sự lãnh đạo của tư sản và trí thức mang màu sắc tôn giáo.
- Ở Phi-lip-pin, phong trào diễn ra theo xu hướng cải cách và bạo động, trong đó xu hướng bạo động đã dẫn đến cuộc cách mạng 1896 – 1898.
- Ngày 12-6-1898, Phi-lip-pin tuyên bố độc lập, thành lập nước cộng hoà đầu tiên ở Đông Nam Á.
Hình 3. Nhân dân Phi-lip-pin giải phóng thành phố Xi-bu khỏi ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha (tháng 4-1898) (tranh vẽ)
b. Ở khu vực Đông Nam Á lục địa
- Diễn ra phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân ba nước Đông Dương.
- Cam-pu-chia: Cuộc khởi nghĩa dưới sự lãnh đạo của nhà sư Ang-xnuông (1905).
- Lào: Cuộc khởi nghĩa của Phò Cà Đuột (1901 – 1903), khởi nghĩa của Ong Kẹo và Com-ma-đam (1901 – 1937).
- Việt Nam: Phong trào Cần vương (1885 – 1896) và các hoạt động yêu nước do văn thân, sĩ phu lãnh đạo cùng khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913), gây cho Pháp nhiều tổn thất.
Bài tập minh họa
Bài 1: Mục đích các nước phương Tây đến Ấn Độ và Đông Nam Á với mục đích gì?
Hướng dẫn giải
Mục đích các nước phương Tây đến Ấn Độ và Đông Nam Á là để thôn tính và xâm lược biến Đông Nam Á thành thuộc địa nhằm tiến hành các chính sách vơ vét tài nguyên thiên nhiên, bóc lột sức lao động nhân dân nơi đây.
Bài 2: Đâu là phong trào tiêu biểu trong đấu tranh giành độc lập của Việt Nam từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX?
Hướng dẫn giải
- Phong trào Cần vương là một phong trào yêu nước trên lập trường phong kiến.
- Khởi nghĩa nông dân Yên Thế là phong trào yêu nước, mang tính tự phát không nằm trong phong trào Cần Vương.
Luyện tập Bài 14 Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Trình bày được tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.
- Nêu được một số sự kiện về phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.
3.1. Trắc nghiệm Bài 14 Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều Chương 6 Bài 14 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Đảng xã hội dân chủ.
- B. Đảng Quốc đại.
- C. Đảng dân chủ tự do.
- D. Đảng Cộng hòa.
-
Câu 2:
Trong quá trình cai trị Ấn Độ, thực dân Anh không thực hiện chính sách nào dưới đây?
- A. Khơi sâu sự cách biệt về chủng tộc, tôn giáo.
- B. Vơ vét nguồn nguyên liệu, bóc lột nhân công.
- C. Khuyến khích những phong tục, tập quán lạc hậu.
- D. Áp đặt và củng cố quyền cai trị gián tiếp ở Ấn Độ.
-
- A. Anh.
- B. Pháp.
- C. Đức.
- D. Mĩ.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 14 Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều Chương 6 Bài 14 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 60 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều - CD
Giải Câu hỏi trang 60 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều - CD
Giải Câu hỏi trang 63 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều - CD
Luyện tập 1 trang 63 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều - CD
Vận dụng 2 trang 63 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều - CD
Hỏi đáp Bài 14 Lịch sử và Địa lí 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
