Nhằm giúp các em có thêm kiến thức chung về vi khuẩn như: Hình dạng, kích thước, cấu tạo, cách dinh dưỡng và phân bố, số lượng của vi khuẩn; vai trò của vi khuẩn trong tự nhiên. Ban biên tập HOC247 xin giới thiệu nội dung bài giảng Khoa học tự nhiên 6 Bài 25: Vi khuẩn
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Đặc điểm của vi khuẩn
Tìm hiểu đặc điểm hình dạng và cấu tạo của vi khuẩn
Vi khuẩn là nhóm sinh vật có cấu tạo tế bào nhân sơ, kích thước hiển vi.
Trong tự nhiên, vi khuẩn thường phân bố với số lượng lớn ở các loại môi trường như đất, nước, không khí, cơ thể sinh vật, đồ dùng, thức ăn ôi thiu, ...
Ví dụ: Trong 1 g đất ở cánh đồng có tới hàng trăm triệu vi khuẩn, trong 1 cm nước bẩn hay 1 cm không khí ở thành phố có hàng chục đến hàng chục vạn vi khuẩn, trong cơ thể em, số vi khuẩn nhiều gấp khoảng 10 lần số tế bào
Hình 25.1. Một số loại vi khuẩn gây bệnh ở người
Hình 25.2. Cấu tạo của vi khuẩn
Hình dạng của vi khuẩn: Đa số có dạng hình que (trực khuẩn lị), hình cầu (tụ cầu khuẩn), hình xoắn (xoắn khuẩn giang mai), hình dấu phẩy (phầy khuẩn tả), ...
Cấu tạo của vi khuẩn gồm các thành phần: thành tế bào, màng tế bào, chất tế bào và vùng nhân. Một số vi khuẩn có thể có lông bơi hoặc roi bơi để di chuyển.
1.2. Vai trò của vi khuẩn
Tìm hiểu lợi ích của vi khuẩn trong tự nhiên và đời sống con người
Hình 25.3. Vi khuẩn phân huỷ xác sinh vật và chất thải
Hình 25.4. Một số sản phẩm lên men nhờ vi khuẩn
Tìm hiểu một số bệnh do vi khuẩn và các biện pháp phòng chống
Hình 25.5. Biểu hiện của người bệnh tiêu chảy
Hình 25.6. Biểu hiện của người bị bệnh lao phổi
Hình 25.7. Một số biện pháp phòng chống bệnh do vi khuẩn gây ra
- Trong tự nhiên, vi khuẩn tham gia vào quá trình phân huỷ xác sinh vật và chất thải hữu cơ làm sạch môi trường.
- Trong thực tiễn, vi khuẩn có vai trò trong chế biến thực phẩm. Một số vi khuẩn gây bệnh cho người, động vật, thực vật; một số vi khuẩn làm hư hỏng thực phẩm, làm thức ăn bị ôi thiu.
- Biện pháp phòng chống bệnh do vi khuẩn: Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, bảo quản thực phẩm đúng cách.
- Kháng sinh là thuốc tiêu diệt hoặc kìm hãm sự sinh trưởng, phát triển của vi khuẩn ở mức độ nhất định. Nguyên tắc sử dụng thuốc kháng sinh: chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự bị bệnh nhiễm khuẩn; khi lựa chọn đúng loại kháng sinh và có sự hiểu biết về thể trạng người bệnh (đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ); dùng kháng sinh đúng liều, đúng cách và đủ thời gian (thông thường không dưới 5 ngày).
Bài tập minh họa
Bài 1: Điền từ còn thiếu vào đoạn thông tin sau bằng cách lựa chọn đáp án thích hợp từ các gợi ý sau: vius, ví khuẩn, phân huỷ, tổng hợp, vật chất, sinh vật.
Vì khuẩn có vai trò quan trọng trong tự nhiên và đời sống con người: chúng (1)... xác (2) ... thành các chất đơn giản, khép kín vòng tuần hoàn (3)... trong tự nhiên. (4)... góp phần hình thành than đá, dầu lửa.
Hướng dẫn giải
(1) phân hủy, 2) sinh vật, (3) vật chất, (4) Vi khuẩn.
Bài 2: Bác sĩ luôn khuyên chúng ta “ăn chín, uống sôi" để phòng tránh bệnh do vi khuẩn gây nên. Em hãy giải thích vì sao bác sĩ đưa ra lời khuyên như vậy.
Hướng dẫn giải
- Vi khuẩn thường phân bố với số lượng lớn ở các loại môi trường như: đất, nước, không khí, cơ thể sinh vật, đó dùng, thức ăn ôi thiu, ... Tuy nhiên, phần lớn vi khuẩn bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao. Vì vậy cần nấu chín thức ăn, nước uống trước khi sử dụng để phòng các bệnh do vị khuẩn gây ra.
Bài 3: Khi trời trở lạnh đột ngột, em bị ho, mẹ đưa em đi khám bác sĩ. Bác sĩ kê cho em một đơn thuốc kháng sinh và đặn em phải uống đủ liều. Em hãy tìm hiểu và giải thích xem tại sao bác sĩ lại dặn dò như vậy.
Hướng dẫn giải
- Tuân thủ thời gian sử dụng thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn gây bệnh và hạn chế nguy cơ xảy ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh.
Luyện tập
Sau bài học này, học sinh sẽ:
- Mô tả được hình dạng và cấu tạo đơn giản của vi khuẩn. Nhận thấy được sự đa dạng của vi khuẩn trong tự nhiên.
- Phân biệt được virus và vi khuẩn.
- Nêu được vai trò của vi khuẩn trong tự nhiên và thực tiễn. Trình bày được một số bệnh do vi khuẩn gây ra và nêu được một số biện pháp phòng chống.
- Vận dụng những hiểu biết về vi khuẩn vào giải thích một số hiện tượng trong thực tiễn như: thức ăn để lâu bị ôi thiu, không ăn thức ăn ôi thiu.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 6 Chân trời sáng tạo Chủ đề 8 Bài 25 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
Câu 1:
Vi khuẩn là
- A. nhóm sinh vật có cấu tạo nhân sơ, kích thước hiển vi.
- B. nhóm sinh vật có cấu tạo nhân thực, kích thước hiển vi.
- C. nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước hiển vi.
- D. nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước siêu hiển vi.
-
- A. Bệnh kiết lị.
- B. Bệnh tiêu chảy.
- C. Bệnh vàng da.
- D. Bệnh thuỷ đậu.
-
- A. (1), (2), (3), (4), (5).
- B. (1), (2), (5).
- C. (2), (3) (4), (5).
- D. (1), (2), (3), 4).
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6 Chân trời sáng tạo Chủ đề 8 Bài 25 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Trả lời Mở đầu trang 113 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 1 trang 113 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 2 trang 113 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 3 trang 114 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Luyện tập trang 114 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 4 trang 114 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Luyện tập trang 116 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Vận dụng trang 116 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 6 trang 115 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 7 trang 115 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Câu hỏi thảo luận 5 trang 115 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trả lời Luyện tập trang 115 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 116 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 116 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 116 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.1 trang 84 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.2 trang 84 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.3 trang 84 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.4 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.5 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.6 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.7 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.8 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.9 trang 85 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 25.10 trang 86 SBT KHTN 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Hỏi đáp Bài 25 Khoa học tự nhiên 6
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
