Hướng dẫn soạn Phát biểu tự do

Trả lời câu hỏi :

1. Em hãy tìm một vài ví dụ trong đời sống chứng tỏ rằng : trong thực tế, không phải lúc nào con người cũng chỉ phát biểu những ý kiến mà mình đã chuẩn bị kĩ càng, theo những chủ đề định sẵn

Trả lời:

- Trong buổi họp lớp bất ngờ được mời phát biểu

- Được bạn bè, người thân hỏi ý kiến về một việc nào đó

- Được yêu cầu cho ý kiến trong một cuộc nói chuyện

2. Trên cơ sở những ví dụ đã tìm được, em hãy trả lời câu hỏi : Vì sao con người lại có nhu cầu phát biểu tự do

Trả lời : Con người có nhu cầu phát biểu tự do vì ai cũng muốn được nói lên những tâm tư, nguyện vọng, suy nghĩ của bản thân trước những sự vật, sự việc trong cuộc sống. Mặt khác, việc phát biểu còn khẳng định cái tôi của mỗi người, vì vậy phát biểu tự do là một  hình thức để chúng ta tự khẳng định mình.

3. Những ví dụ trên ây cho thấy, người phát biểu tự do thường không đủ thời gian để chuẩn bị phát biểu. Vậy phải làm thế nào để đạt được thành công ? Hãy chọn các phương án sau đây những câu trả lời đúng

a) Không phát biểu những gì mình không hiểu và thích thú

b) Phải bám sát chủ đề, không để bị xa đề hoặc lạc đề

c) Phải tự rèn luyện để có thể nhanh chóng tìm ý và sắp xếp ý

d) Nên xây dựng lời phát biểu thành một bài hoàn chỉnh

e) Chỉ nên tập trung vào những nội dung có khả năng làm cho người nghe cảm thấy mới mẻ và thú vị

g) Luôn luôn quan sát nét mặt, cử chỉ của người nghe để có sự điều chỉnh kịp thời

Trả lời : Các phương án nêu trên đều hợp lí

4. Em hãy tưởng tượng tình huống sau ?

Em đang có mặt giữa đông đảo bạn bè, mọi người đang trao đổi, bàn luận với nhau về vấn đề (hiện tượng, câu chuyên,..) đang được bàn cãi sôi nổi trong giới trẻ. Em có những ý kiến riêng về một chủ đề này khi nghe thảo luận và muốn phát biểu những ý kiến đó cho các bạn nghe.

Hãy cho biết

a) Em định phát biểu về chủ đề cụ thể nào ?

Trả lời : Việc nói năng chêm xen tiếng nước ngoài, các kênh truyền hình đáng quan tâm, việc lựa chọn khối thi - trường thị đại học...

b) Vì sao em lại lựa chọn chủ đề ấy ?

Người phát biểu dựa vào hoàn cảnh cụ thể để lựa chọn lí do phù hợp. Đó là vấn đề bản thân quan tâm, ván đề được sự chú ý của dư luận, vấn đề đang gây bức xúc...

c) Em đã phác nhanh trong óc mình những ý chính nào của lời phát biểu và đã sắp xếp chúng lại theo thứ tự nào ?

Trả lời :

- Nêu thực trạng của vấn đề : vấn đề đó đang diễn ra như thế nào ? Sự quan tâm của dư luận ra sao/tính cấp thiết của vấn đề như thế nào ?

- Thực trạng đó cần được biểu dương/nhân rộng hoặc đáng bị lên án như thế nào ? tại sao ?

- Phương pháp để nhân rộng/ngăn chặn những sự việc trên ?

d) Em định làm thế nào để thu hút sự chú ý của người nghe

Trả lời :

- Nhấn mạnh những chỗ có ý nghĩa quan trọng trong lời phát biểu

- Đưa ra những thông tin mới, bất ngờ, có sức gây ấn tượng

- Lồng nội dung phát biểu vào những câu chuyện kể lí thú, hấp dẫn

- Tìm cách diễn đạt tiếp nhận trong mọi hoàn cảnh thích hợp, có thêm sự biểu cảm hài hước

- Thể hiện sự hào hứng của bản thân qua ánh mắt, giọng nói, điệu bộ

- Tạo cảm giác gần gũi, có sự giao lưu giữa người nói và người nghe

Nên áp dụng tất cả các phương án trên

Câu 1: Ví dụ về phát biểu tự do:

Ví dụ 1: Một khách hành đang chọn hàng trong siêu thị thì bỗng nhiên có một phóng viên đến gặp gỡ, phỏng vấn về vấn đề giá cả tăng vọt trong giai đoạn đồng tiền lạm phát. Chị ấy trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề trên với báo chí là phát biểu tự do.

Câu 2:

Con người luôn va chạm với nhiều vấn đề trong cuộc sống, trong đó có những vấn đề liên quan thiết thực đến cuộc sống của họ, họ cần trình bày chính kiến của mình nên con người luôn có nhu cầu phát biểu tự do.

Câu 1 (trang 163 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Các tình huống được phát biểu tự do:

- Khi được phỏng vấn ngẫu nhiên trên đường phố, siêu thị, trung tâm thương mại…

- Khi trả lời các tiết học nhóm trên lớp

- Khi được bàn bạc, thảo luận kế hoạch đi chơi

- Khi trình bày quan điểm cá nhân trước cha mẹ, thầy cô

Câu 2 (Trang 163 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Trong quá trình sống, học tập, làm việc con người nhiều say mê (buộc phải tìm hiểu) kiến thức của mỗi người là có giới hạn nên việc chia sẻ và được chia sẻ vẫn thường thấy

- Con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội nên phát biểu tự do là như cầu, muốn được nói và được nghe

    + Đây cũng là một yêu cầu

    + Từ việc phát biểu con người hiểu mình, hiểu đời, hiểu người hơn

Câu 3 (trang 163 sgk ngữ văn 12 tập 2): Đáp án đúng: a, b, c, e, g

Câu 4 (trang 163 sgk ngữ văn 12 tập 2):

Chủ đề cụ thể: Tình bạn trong thời đại công nghệ số

Lên ý tưởng trình bày các ý:

Công nghệ hiện nay trở nên phổ biến, con người dễ dàng kết nối với nhau nhưng cũng dễ dàng xa nhau, tình bạn cũng vì thế trải qua thử thách

- Tầm quan trọng của tình bạn trong đời sống hiện đại

- Việc con người dễ dàng liên lạc với nhau qua mạng xã hội, việc gặp gỡ sẽ bị hạn chế

- Nhiều yếu tố của cuộc sống ảnh hưởng, chi phối tình bạn

- Con người có nhu cầu trao đổi thông tin, tình cảm, tư tưởng với nhau

- Tình bạn giúp con người mạnh mẽ, có người lắng nghe, chia sẻ

- Tình bạn là thực tế trải nghiệm của đời sống, con người, con người không thể sống thiếu bạn bè

- Cần tạo ra sự kết nối từ thực tế thay vì việc sống trong

Luyện tập

Bài 1 (trang 164 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Những lời phát biểu tự do đặc sắc đáng học tập:

- Làm chủ bản thân nếu không muốn người khác làm chủ mình

- Ngày hôm nay là kết quả của ngày hôm qua

Bài 2 (trang 164 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Phát biểu về hội thảo một cuốn sách:

- Tựa đề cuốn sách, tác giả, xuất xứ, nội dung

- Trình bày nội dung thông điệp cuốn sách gửi tới bạn đọc

- Trao đổi về tác động của cuốn sách với giới trẻ

- Nhận xét xu hướng của giới trẻ khi tìm đọc sách, những vấn đề mà giới trẻ quan tâm