Trình bày điều kiện bùng nổ, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của phong trào Đồng khởi(1959 -1960) ở miền Nam Việt Nam.

* Điều kiện bùng nổ:

– Trong những năm 1957 – 1959, Ngô Đinh Diệm ban hành đạo luật đặt cộng sản ngoài vòng pháp luật. Luật 10/59 (tháng 5/1959) cho phép tay sai Diệm thẳng tay giết hại bất cứ người yêu nước nào hoặc bất cứ ai có biểu hiện chống lại chúng, làm cho hàng vạn cán bộ, đảng viên bị giết hại, hàng chục vạn đồng bào yêu nước bị tù đày. Cuộc đấu tranh của nhân dân ta ở miền Nam đòi hỏi có một biện pháp quyết liệt để đưa cách mạng vượt qua khó khăn thử thách.

– Tháng 1/1959, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương quyết định để nhân dân miền Nam sử dụng bạo lực cách mạng đánh đổ chính quyền Mĩ – Diệm, và nhấn mạnh; ngoài con đường dùng bạo lực cách mạng, nhân dân miền Nam không có con đường nào khác.

* Diễn biến:

– Cuộc nổi dậy ở Vĩnh Thanh (Binh Định), Bắc ái (Ninh Thuận) tháng 2/1959. ở Trà BỊồng (Quâng Ngãi) tháng 8/1959, rồi lan ra khắp miền Nam thành cao trào cách mạng, tiêu biểu với cuộc Đồng khởi ở Biên Trịe.

– Tại Biến Tre, ngày 17/1/1960, cuộc Đồng khởi nổ ra ở ba xã điểm là Định Thuỷ, Bình Khánh và Phước Hiệp thuộc huyện Mỏ Cày rồi nhanh chóng lan ra các huyện lân cận.

– Hoà nhịp với cuộc Đồng khởi ở Bến Tre, nhân dân các tỉnh Tây Ninh, Mĩ Tho, Tân An, Trà Vinh, BẠc Liêu, Rạch Giá, cà Mau, Châu Đốc, Long Xuyên, Sóc Trăng, cần Thơ, Kiến Phong, Kiến Tường… đồng loạt nổi dậy, làm chủ 2/3 xã ấp. Từ giữa năm 1960 trở đi, phong trào Đồng khởi lan ra khắp các tỉnh từ Cà Mau các tỉnh ven biển miền Trung và Tây Nguyên.

* Kết quả:

– Thắng lợi của phong trào Đồng khởi mở ra vùng giải phóng rộng lớn, liên hoàn.

– Thắng lợi của phong trào Đồng khởi dẫn đến sự ra đời của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ngày 20/12/1960.

* Ý nghĩa:

– Phong trào Đồng khởi thắng lợi đánh dấu bước ngoặt của cách mạng miền Nam, chuyển cách mạng từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công.

– Chấm dứt thời kì ổn định tạm thời chế độ thực dân mới của Mĩ ở miền Nam, mở ra thời kì khủng hoảng của chế độ Sài Gòn.