Hoàn cảnh lịch sử, nội dung và ý nghĩa của Đại hội Đảng lần II (2/1951).

1/Hoàn cảnh tiến hành Đại hội Đảng lần II.

Sau chiến thắng Biên giới 1950, cuộc kháng chiến của ta bước sang thời kì mới:

-Ta giữ vững quyền chủ động chiến lược trên chiến trường chính.

-Pháp được Mỹ giúp sức kéo dài chiến tranh, cố gắng giành lại quyền chủ động trên chiến trường chính.

-Cuộc kháng chiến của 3 nước ĐD có bước phát triển mới, đạt nhiều thắng lợi quan trọng.

Để đáp ứng những đòi hỏi mới của cách mạng Việt Nam, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với cuộc kháng chiến. Đảng Cộng sản Đông Dương đã tiến hành Đại hội Đảng lần thứ II.

Đại hội đã họp ở Chiêm Hóa (Tuyên Quang) từ ngày 11 đến 19/2/1951 để hoạch định đường lối, chủ trương cho phù hợp với tình hình mới.

2/Nội dung Đại hội.

Dự Đại hội có 158 đại biểu chính thức, thay mặt cho hơn 760000 đảng viên.

Đại hội thảo luận và thông Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày:

-Tổng kết kinh nghiệm đấu tranh của Đảng qua các giai đoạn.

-Phê phán những tư tưởng sai lầm đã nảy nở trong kháng chiến.

-Nêu rõ nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Việt Nam lúc này : “Tiêu diệt thực dân Pháp và đánh bại bọn đế quốc Mỹ, giành độc lập, bảo vệ hòa bình cho thế giới”.

Để thực hiện nhiệm vụ trên, ta phải :

Xây dựng lực lượng vũ trang và các đoàn thể quần chúng.

Ra sức thi đua ái quốc.

Thực hiện chính sách ruộng đất.

Thành lập mặt trận thống nhất Việt – Lào – Campuchia.

Đại hội còn thảo luận và thông qua báo cáo “Bàn về cách mạng Việt Nam” do Trường Chinh trình bày.

Báo cáo nêu rõ đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam:

-Giải quyết đúng đắn mối quan hệ hữu cơ giữa hai giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa.

-Nhấn mạnh rằng ngay từ giai đoạn thứ nhất, đã có thể và cần thiết phải chuẩn bị điều kiện cho giai đoạn thứ hai.

-Giải quyết mối quan hệ giữa nhiệm vụ chống phong kiến và giải phóng dân tộc trong thời kì lịch sử mới, nêu rõ sự cần thiết phải triển khai từng bước và nâng dần nhiệm vụ chống phong kiến để phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ chống đế quốc.

-Đối tượng của cách mạng Việt Nam: thực dân Pháp, can thiệp Mỹ và bọn Việt gian bán nước, đại biểu cho quyền lợi của đại địa chủ và tư sản mại bản.

-Lực lượng cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân là công nhân, nông dân, tiểu tư sản, tư sản dân tộc và những nhân sĩ, thân sĩ yêu nước:

Động lực của cách mạng là công nhân, nông dân, tiểu tư sản.

Lực lượng lãnh đạo là giai cấp công nhân.

Đại hội thảo luận và quyết định nhiều chính sách cơ bản trên mọi lĩnh vực, củng cố chính quyền, xây dựng quân đội, củng cố mặt trận, để đưa cuộc kháng chiến đi đến thắng lợi cuối cùng.

-Đổi tên Đảng là Đảng Lao động Việt Nam và đưa Đảng ra hoạt động công khai.

-Hai nước Lào, Campuchia xây dựng đảng cách mạng riêng thích hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể để lãnh đạo cuộc kháng chiến ở từng nước.

-Thông qua Tuyên ngôn, Chính cương và Điều lệ mới.

-Quyết định xuất bản báo Nhân dân, cơ quan trung ương của Đảng.

Đại hội bầu ra Ban chấp hành Trung ương, Bộ chính trị do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và Trường Chinh làm Tổng Bí thư.

3/Ý nghĩa của Đại hội.

Đại hội toàn quốc lần II của Đảng đánh dấu một mốc quan trọng trong quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng ta.

Đường lối do Đại hội vạch ra đã đáp ứng yêu cầu trước mắt của cuộc kháng chiến và yêu cầu lâu dài của cách mạng, thúc đẩy cuộc kháng chiến tiến lên giành thắng lợi ngày càng to lớn.

Chủ trương từ một Đảng Cộng sản Đông Dương  thành 3 đảng Marx Lenin của 3 nước Việt Nam, Lào, Campuchia và đưa Đảng Lao động Việt Nam ra hoạt động công khai của Đại hội là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm tình hình xã hội, với nguyện vọng của nhân dân.

Do đó, quan hệ giữa Đảng và quần chúng được tăng cường.

Đây là Đại hội công khai lần đầu tiên của Đảng Cộng sản Đông Dương. Đại hội kháng chiến kiến quốc của Đảng Lao động Việt Nam.