Đánh giá về trách nhiệm của triều Nguyễn đối với vận mệnh của dân tộc Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX?

* Trách nhiệm của triều Nguyễn đối với sự “xuống dốc” của đất nước:

• Giữa thế kỉ XIX, trước nguy cơ xâm lược, với tư cách, vai trò quản lý đất nước, triều Nguyễn vẫn thực hiện chính sách cai trị bảo thủ, sai lầm, thiển cận (củng cố chế độ quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền đã lỗi thời; không chăm lo phát triển kinh tế, độc quyền công thương nghiệp, thực hiện chính sách “bế quan tỏa cảng”; không củng cố quốc phòng; thực hiện chính sách đối ngoại sai lầm, cấm đạo…)
• Hậu quả: Chế độ phong kiến ngày càng khủng hoảng, suy yếu nghiêm trọng. Thế và lực của đất nước suy kiệt, khối đoàn kết dân tộc bị rạn nứt, đất nước bị cô lập và mất khả năng phòng thủ …

* Trách nhiệm của triều Nguyễn đối với sự “đổ vỡ” của đất nước:

• Khi đối mặt với cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp, với vai trò trực tiếp lãnh đạo và tổ chức kháng chiến, triều Nguyễn không có đường lối kháng chiến đúng, tiếp tục khước từ những đề nghị cải cách duy tân, đi từ “thủ hòa” sang “chủ hòa”, phản bội phong trào kháng chiến của nhân dân, bỏ lỡ nhiều cơ hội tiêu diệt địch, từng bước đầu hàng thực dân Pháp…
• Hậu quả: để mất độc lập chủ quyền từng bước đến hoàn toàn. Cuối thế kỉ XIX, Việt Nam trở thành thuộc địa của thực dân Pháp

* Đặt trong bối cảnh lịch sử nửa cuối thế kỉ XIX: nghĩa tư bản đang phát triển mạnh mẽ, đẩy mạnh xâm lược thuộc địa, hầu hết các nước Á, Phi, Mĩ Latinh đã bị xâm lược (bị xâm lược và mất nước không phải là ngoại lệ). Mặt khác, so sánh tương quan lực lượng chênh lệch (Pháp là kẻ thù hơn ta cả một phương thức sản xuất); triều Nguyễn trong thời gian đầu có tổ chức đánh giặc…

• Tuy nhiên, một số quốc gia nhờ thức thời, tiến hành cải cách đã thoát khỏi khủng hoảng và bảo vệ được độc lập (Nhật Bản, Xiêm) …

⇒ Triều Nguyễn phải chịu trách nhiệm lớn đối với vận mệnh dân tộc - trách nhiệm chính trong việc để đất nước suy yếu và mất nước vào tay thực dân Pháp nửa cuối thế kỉ XIX (nhận định của Charles Gosselin đúng nhưng chưa thật đầy đủ).