Các thành phần của đất?

Thành phần của đất gồm có đá phong hóa và chất hữu cơ, nước và không khí. Nhưng “phép kì diệu” ẩn trong một loại đất tốt chính là các sinh vật – như các động vật nhỏ, giun, côn trùng và vi khuẩn phát triển trong khi các thành phần khác của đất trong trạng thái cân bằng.

đá phong hóa

đất hữu cơ

sinh vật trong đất trồng

Khoáng chất. Khoảng ½ đất trong vườn nhà bạn chứa lượng nhỏ đá phong hóa đã bị vỡ dần theo thời gian dưới tác động của gió, mưa, băng giá và các quá trình hóa, sinh học khác nữa.

Thường thì loại đất được phân theo kích thước của các hạt vô cơ có trong đất: cát (hạt lớn), bùn (hạt vừa) hay đất sét (hạt rất nhỏ). Tỷ lệ của các hạt cát, bùn và đất sét quyết định kết cấu đất và ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và dinh dưỡng, rồi sẽ tác động đến cây phát triển như thế nào.

Chất hữu cơ.

Chất hữu cơ là hỗn hợp xác bã sinh vật, động, thực vật trong đất đã được phần hủy một phần gồm địa y, rêu, cỏ và lá, cây và tất cả các loại chất sinh dưỡng khác.

Mặc dù nó chỉ chiếm một phần nhỏ của đất (thường 5-10%), nhưng chất hữu cơ lại cực kỳ quan trọng và cần thiết. Nó kết hợp các hạt đất lại với nhau thành những hạt xốp có lỗ nhỏ li ti để giúp cho không khí và nước có thể thấm vào đất. Chất hữu cơ cũng giữ ẩm tốt (độ ẩm lên tới 90%) và có thể hấp thu và lưu trữ dưỡng chất. Quan trọng nhất, nó chính là một loại thức ăn dành cho các vi sinh vật và các loại khác trong đời sống của đất.

Bạn có thể tăng lượng chất hữu cơ trong đất của mình lên bằng cách bón thêm phân trộn, phân động vật, phân thực vật, lớp phủ hay rêu bùn. Vì hầu hết sinh học đất và rễ cây nằm trong lớp khoảng 15cm từ mặt đất xuống, nên hãy chú trọng vào tầng trên cùng này.

Cần thận trọng trong việc kết hợp lượng lớn nguyên liệu chứa nhiều carbon (như rơm, lá cây, gỗ dăm và mùn cưa). Vi sinh vật đất sẽ hấp thu nhiều ni-tơ để “tiêu hóa” các nguyên liệu này và chúng có thể sẽ lấy đi ni-tơ từ các cây của bạn.

 Sinh học đất.

Các vi sinh vật đất bao gồm vi khuẩn và  nấm, động vật nguyên sinh và giun, ve, bọ và các sinh vật nhỏ khác có trong loại đất tốt. Các vi sinh vật này rất cần thiết cho sự sinh trưởng của cây. Chúng giúp chuyển hóa các chất hữu cơ và khoáng chất đất thành các loại vitamin, hoóc môn,  hợp chất kháng bênh và dưỡng chất cần cho sự phát triển của cây.

Là một người làm vườn, công việc của bạn là tạo các điều kiện lý tưởng cho các loại sinh vật đất hoạt động. Có nghĩa là bạn tạo nguồn thức ăn dồi dào cho chúng (hyđrat-cacbon trong chất hữu cơ), oxy (có trong đất được thông khí tốt) và nước (cần lượng vừa đủ).

Không khí.

Một loại đất tốt chứa khoảng 25% không khí. Côn trùng, ấu trùng và sinh học đất cần nhiều không khí để sống. Không khí trong đất cũng là nguồn ni tơ khí quyển quan trọng cho cây trồng.

Đất được thông khí tốt có nhiều lỗ rỗng giữa các hạt đất. Nếu lỗ này quá nhỏ thì không khí sẽ khó thâm nhập vào như loại đất sét, còn các lỗ quá to như đất cát thì lại chứa quá nhiều không khí có thể làm cho chất hữu cơ bị  phẩn hủy quá nhanh.
lên các luống trồng hay sử dụng các công cụ nặng tác động lên đất và đừng bao giờ làm đất khi chúng vẫn còn rất ẩm ướt.

Nước.

Đất tốt để trồng thường chứa 25% nước. Cũng như không khí, nước được giữ trong các lỗ rỗng giữa các hạt đất. Các lỗ lớn thì khiến cho nước mưa hay nước tưới di chuyển xuống vùng rễ và vào tận tầng đất cái. Trong đất cát, các lỗ rỗng lớn cũng khiến cho nước thoát ra ngoài quá nhanh và đất hay bị khô.

Các lỗ rỗng nhỏ khiến nước bị đẩy ngược lại trong quá trình thẩm thấu. Ở những chỗ đất bị ứ nước, thì nước đã lấp đầy các lỗ rỗng và đẩy không khí ra ngoài, làm cho các sinh vật đất và rễ cây bị ngạt thở.

Lý tưởng nhất là đất của bạn cần có sự kết hợp của các lỗ rộng lớn và nhỏ đan xen. Một lần nữa các chất hữu cơ lại đóng vài trò quan trọng vì nó hấp thu nước và giữ lượng nước đủ cho rễ cây.